Toàn văn Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025 (Phần 1)

Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025. Ảnh: TTXVN

Sáng 5/5, tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025.

Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu toàn văn Báo cáo:

"Kính thưa đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng!

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đồng chí lão thành cách mạng!

Kính thưa Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước!

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là những quyết sách mang tính lịch sử của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, tạo tiền đề đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Theo chương trình Kỳ họp, Chính phủ gửi đến Quốc hội 64 báo cáo, tờ trình, tài liệu trên nhiều lĩnh vực. Thay mặt Chính phủ, tôi xin báo cáo Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước một số nội dung chủ yếu về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025 như sau:

I. ĐÁNH GIÁ BỔ SUNG KẾT QUẢ NĂM 2024

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng và ước cả năm 2024. Những tháng cuối năm 2024, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã bám sát tinh thần "Đảng đã chỉ đạo, Quốc hội đồng tình, Chính phủ đã thống nhất, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi, chỉ bàn làm, không bàn lùi", tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp với nỗ lực vượt bậc, "biến nguy thành cơ", "chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế". Các nhận định, kết quả năm 2024 đã báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp trước cơ bản phù hợp và có nhiều chỉ tiêu đạt tốt hơn; đã đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó có 12 chỉ tiêu vượt mục tiêu đề ra. Đáng chú ý là chỉ tiêu tăng năng suất lao động vượt kế hoạch đề ra, sau 3 năm không đạt.

Kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm[1]; bội chi, nợ công được kiểm soát tốt[2]. Kinh tế phục hồi mạnh mẽ, tốc độ tăng GDP đạt 7,09% (đã báo cáo Quốc hội là 6,8 - 7%), cao nhất trong khu vực và thuộc nhóm có tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới[3]; nâng quy mô nền kinh tế lên 476,3 tỷ USD, tăng 3 bậc, vươn lên vị trí thứ 32 thế giới. GDP bình quân đầu người năm 2024 đạt 4.700 USD, tiếp cận ngưỡng thu nhập trung bình cao[4]. Lạm phát được kiểm soát ở mức 3,63%[5]; thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm[6]. Thu ngân sách Nhà nước đạt kỷ lục trên 2 triệu tỷ đồng, tăng 20,1% so với dự toán, vượt 342,7 nghìn tỷ đồng; trong khi đã miễn, giảm, gia hạn 197,3 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất[7].

Các động lực tăng trưởng truyền thống đều phát huy hiệu quả. Đầu tư phát triển đạt kết quả tích cực; giải ngân vốn đầu tư công cao hơn 132 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ; Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới; vốn FDI thực hiện đạt kỷ lục 25,4 tỷ USD (tăng 2,4 tỷ USD so với số đã báo cáo). Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9%; khách quốc tế tăng mạnh (39,5%). Xuất siêu 24,8 tỷ USD và khai mở thành công thị trường tiềm năng ở Trung Đông, châu Phi[8]. Khai thác tốt các động lực tăng trưởng mới. Chuyển đổi số mạnh mẽ với điểm sáng là Đề án 06. Thương mại điện tử có tốc độ phát triển hàng đầu khu vực, tăng 20%[9]. Nhiều dự án, hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực mới nổi được triển khai, tạo sự lan tỏa tốt[10]. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 tăng 2 bậc, lên hạng 44/133. Giá trị thương hiệu quốc gia đạt 507 tỷ USD, tăng 1 bậc, xếp hạng 32 thế giới.

Ba đột phá chiến lược được tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả. Đổi mới tư duy, cách làm trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế; trong năm 2024, Chính phủ tổ chức 11 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật; trình Quốc hội xem xét, thông qua khối lượng nhiệm vụ lập pháp lớn nhất từ đầu nhiệm kỳ với 28 luật, 24 nghị quyết, cho ý kiến lần đầu đối với 19 dự án luật, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực cho phát triển. Thủ tục hành chính được cắt giảm, đơn giản hóa[11], tiết giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp. Hệ thống kết cấu hạ tầng có bước đột phá, nhất là hạ tầng giao thông và viễn thông[12], tạo không gian và cơ hội phát triển mới, tăng cường liên kết, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và doanh nghiệp. Đề án Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn được đẩy mạnh triển khai với sự hưởng ứng tích cực của nhiều trường đại học, viện nghiên cứu uy tín trong nước và trên thế giới.

An sinh xã hội, an ninh, an toàn, an dân được bảo đảm với tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau". Đời sống người dân được nâng lên; tập trung khắc phục hiệu quả bão Yagi; tỷ lệ hộ nghèo tiếp tục giảm, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo[13]. Xây dựng nhà ở xã hội đạt kết quả tích cực; trong năm 2024 đã hỗ trợ xóa trên 76 nghìn nhà tạm, nhà dột nát[14]. Quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được tăng cường; chủ quyền quốc gia được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh và phát huy hiệu quả tích cực.

Trong bối cảnh nhiều khó khăn, kết quả đạt được của năm 2024 là rất đáng trân trọng, tự hào, tốt hơn năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực, đặc biệt là giữ được "trong ấm, ngoài êm", được Nhân dân cả nước và cộng đồng quốc tế đánh giá cao[15]; tạo đà cải cách, tạo lực phát triển, tạo khí thế sôi động và tạo niềm tin vững chắc của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Đoàn đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ dự khai mạc kỳ họp. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

II. VỀ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI NHỮNG THÁNG ĐẦU NĂM 2025

Từ đầu năm đến nay, tình hình thế giới có nhiều diễn biến mới hết sức phức tạp, khó lường. Đặc biệt, việc Hoa Kỳ bất ngờ công bố chính sách thuế đối ứng ở mức cao trên diện rộng[16], trong đó có Việt Nam, tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu[17], đe dọa nghiêm trọng chuỗi cung ứng và dòng chảy thương mại, đầu tư quốc tế. Các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống ngày càng gay gắt và khó kiểm soát.

Trong bối cảnh đó, thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Quốc hội, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, với tinh thần "Kỷ cương trách nhiệm; chủ động kịp thời; tinh gọn hiệu quả; tăng tốc bứt phá", Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực, trọng tâm là:

- Thực hiện việc tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thông suốt; tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp; xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và hàng loạt các văn bản pháp luật kèm theo.

- Tập trung thúc đẩy tăng trưởng với mục tiêu 8% trở lên[18]. Tổ chức nhiều hội nghị quan trọng, trong đó có 9 hội nghị với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, các Chương trình mục tiêu quốc gia; thúc đẩy xuất khẩu, kích cầu tiêu dùng trong nước.

- Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, trong đó trình Bộ Chính trị, Quốc hội thông qua nhiều cơ chế, chính sách đột phá. Đề xuất ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội về xây dựng và thực thi pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số[19].

- Làm việc với nhiều địa phương để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; kiểm tra, đôn đốc các công trình, dự án hạ tầng quan trọng, trọng điểm quốc gia với tinh thần làm việc "ba ca, bốn kíp", "vượt nắng, thắng mưa, không thua bão gió", "làm việc xuyên ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết", "làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", "chỉ bàn làm, không bàn lùi", quyết tâm hoàn thành trong thời gian sớm nhất, chất lượng cao nhất và không để đội vốn.

Đặc biệt, trước việc Hoa Kỳ công bố chính sách thuế quan mới, chúng ta đã bình tĩnh, bản lĩnh, chủ động tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp ứng phó kịp thời, linh hoạt, phù hợp và đạt kết quả bước đầu tích cực; Việt Nam là một trong những nước đầu tiên Hoa Kỳ đồng ý đàm phán[20]. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang chỉ đạo sát sao Đoàn đàm phán và các bộ, cơ quan theo dõi tình hình, khẩn trương hoàn thiện phương án và sẵn sàng đàm phán với Hoa Kỳ với tinh thần "lợi ích hài hòa - rủi ro chia sẻ".

1. Kết quả đạt được những tháng đầu năm 2025

a) Về kinh tế

Tăng trưởng GDP quý I/2025 ước đạt 6,93%, cao nhất so với cùng kỳ giai đoạn 2020 - 2025[21]; nhiều địa phương có mức tăng trưởng 2 con số[22]. Trong 4 tháng đầu năm, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát tốt, các cân đối lớn được bảo đảm. Tỷ giá ổn định; mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm[23], tăng trưởng tín dụng tích cực[24]. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân ở mức 3,2%, tạo dư địa cho điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách vĩ mô. Thu ngân sách Nhà nước 4 tháng đạt trên 944 nghìn tỷ, bằng 48% dự toán năm và tăng 26,3%[25]; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt trên 275 tỷ USD, tăng 15%, xuất siêu trên 5 tỷ USD[26]; bảo đảm an ninh lương thực trong nước và xuất khẩu 3,4 triệu tấn gạo; vốn FDI thực hiện đạt trên 6,7 tỷ USD, cao nhất trong giai đoạn 2020 - 2025[27], cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế[28].

Cả 3 khu vực kinh tế đều tăng trưởng tích cực. Sản xuất nông nghiệp duy trì đà phát triển[29]. Công nghiệp khởi sắc, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng ở mức 2 con số (10,1%)[30]; điện, xăng dầu phục vụ sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng được bảo đảm[31]. Thương mại, dịch vụ tiếp tục phát triển. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng gần 10%[32]; thương mại điện tử tăng trưởng mạnh[33]. Du lịch là điểm sáng, thu hút gần 7,7 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay, tăng 23,8% so với cùng kỳ.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được phát triển theo hướng đồng bộ, hiện đại, ưu tiên cho các dự án trọng điểm, quan trọng về đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, sân bay, cảng biển, hạ tầng giáo dục, y tế, xã hội[34]… Đồng loạt khởi công, khánh thành 80 công trình, dự án trọng điểm, hạ tầng chiến lược kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước[35], đưa vào khai thác nhà ga T3 Tân Sơn Nhất và thông xe tuyến chính 5 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam...

Triển khai mạnh mẽ Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị[36]; trong đó Chính phủ trình Quốc hội 13 dự án luật quan trọng và ưu tiên bố trí nguồn lực để tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Dịch vụ công trực tuyến được tăng cường[37]; chấp thuận đầu tư thí điểm dịch vụ Internet vệ tinh; nâng cấp hạ tầng 5G và trục viễn thông quốc gia[38]. Triển khai Đề án 06 mang lại nhiều kết quả thực chất; cung cấp nhiều ứng dụng, tiện ích phục vụ người dân và doanh nghiệp[39]. Chuyển đổi số trong quản lý thuế, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền được triển khai quyết liệt, hiệu quả[40].

b) Về văn hóa, xã hội và môi trường

Các chính sách an sinh xã hội[41], chăm sóc người có công với cách mạng, giảm nghèo được triển khai hiệu quả; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng lên. Kịp thời thăm hỏi, động viên, hỗ trợ người dân đón Tết vui tươi, an toàn, lành mạnh, đầm ấm, nghĩa tình, mọi người, mọi nhà đều có Tết[42]. Tổ chức chi trả sớm lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội tháng 5/2025. Đang tích cực triển khai các gói tín dụng với lãi suất ưu đãi để cho vay tiêu dùng, mua nhà ở xã hội đối với người trẻ tuổi, người nghèo, người thu nhập thấp[43]. Phong trào thi đua cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát được lan tỏa mạnh mẽ trên cả nước với phương châm "ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít"[44]. Công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu được tăng cường. Tình hình lao động, việc làm phục hồi tích cực; kết nối cung - cầu lao động được tăng cường; thu nhập của người lao động tăng lên[45]. Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam năm 2025 xếp hạng 46/143, tăng 8 bậc so với năm 2024.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực khoa học cơ bản, chíp, bán dẫn, vi mạch, kỹ thuật và công nghệ cao, công nghệ then chốt[46]. Giáo dục, đào tạo tiếp tục được đổi mới; mở rộng triển khai Học bạ số, tăng cường quản lý dạy thêm, học thêm và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học… Công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, y tế cơ sở, y tế dự phòng tiếp tục được chú trọng đầu tư; ứng phó và ngăn ngừa hiệu quả, kịp thời các loại dịch bệnh truyền nhiễm[47]. Sổ sức khỏe điện tử và bệnh án điện tử được thúc đẩy triển khai mạnh mẽ ở khắp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cơ bản bảo đảm vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng; làm chủ và triển khai nhiều kỹ thuật y học tiên tiến[48].

Công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí có tín hiệu phát triển tích cực với nhiều sản phẩm, hoạt động văn hóa đặc sắc, sáng tạo của tuổi trẻ. Các ngày lễ kỷ niệm lớn của đất nước, lễ hội truyền thống được tổ chức trang trọng, ý nghĩa như Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương…; tổ chức thành công Lễ diễu binh, diễu hành và nhiều sự kiện cấp quốc gia[49] kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước an toàn, vui tươi, lành mạnh, khẳng định lịch sử hào hùng của dân tộc, hun đúc mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tri ân sâu sắc các thế hệ cách mạng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

(Còn nữa)