Toàn văn Phát biểu của Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Thành ủy Tp Hồ Chí Minh (Phần I)

Ngày 23/9, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn công tác đã đến thăm, làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy, cán bộ chủ chốt của Thành phố Hồ Chí Minh về tình hình kết quả phát triển kinh tế -xã hội, an ninh quốc phòng, công tác xây dựng Đảng từ sau Đại hội lần thứ XI Đảng bộ thành phố, Đại hội lần thứ XIII của Đảng và 8 tháng năm 2022; phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới.

Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) trân trọng giới thiệu toàn văn Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Thành phố Hồ Chí Minh cần phát huy mạnh hơn nữa truyền thống anh hùng, kinh nghiệm đổi mới, nỗ lực phấn đấu, thực hiện tốt hơn nữa vai trò là đầu tàu và động lực phát triển của vùng Đông Nam Bộ và cả nước”.

“Thưa đồng chí Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên và các đồng chí lãnh đạo Thành phố,

Thưa các vị đại biểu cùng toàn thể các đồng chí,

Hôm nay, tôi rất vui mừng được cùng với các đồng chí lãnh đạo của một số Ban, Bộ, Ngành ở Trung ương vào thăm và làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ và cán bộ chủ chốt của Thành phố Hồ Chí Minh - một địa bàn chiến lược cực kỳ quan trọng, Thành phố nhiều lần anh hùng, Thành phố duy nhất của cả nước được vinh dự mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, một biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, biểu tượng của sự năng động, sáng tạo, đổi mới và luôn gợi nên niềm tin yêu, trìu mến trong đồng bào cả nước cũng như kiều bào ta ở nước ngoài, được bạn bè quốc tế nể trọng.

Đây là chuyến thăm và làm việc lần thứ 15 của tôi vào Thành phố Hồ Chí Minh trên cương vị là Tổng Bí thư của Đảng từ tháng 01/2011 (ngay sau khi Đại hội XI của Đảng bế mạc có mấy ngày), cụ thể là ngày 29/01/2011 thăm, chúc Tết Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Trước đó, ngày 28/01/2011, tôi đi thăm một số Khu Di tích lịch sử quan trọng nổi tiếng ở Chiến khu Việt Bắc, nhất là ở 2 tỉnh Tuyên Quang và Thái Nguyên đến 9 giờ tối mới về tới Hà Nội. Sáng ngày 29/01/2011 vào đây thăm, gặp gỡ các bác, các đồng chí, chúc Tết và cảm ơn các bác, các đồng chí theo ý nghĩa như vậy.

Điều thú vị là chuyến thăm và làm việc của tôi hôm nay diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 77 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến (23/9/1945 - 23/9/2022) - một mốc son trong lịch sử hào hùng của Dân tộc, của miền Nam thành đồng Tổ quốc, của Nam Bộ mến yêu, cách mạng và anh hùng, đi trước về sau.

Bộ Chính trị cũng vừa mới họp bàn và đã thống nhất cao trong một ngày gần đây sắp tới (dự kiến ngày 26/10/2022) sẽ tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mà Thành phố Hồ Chí Minh là hạt nhân, là trung tâm. Vì vậy, cũng có thể xem chuyến công tác lần này của tôi vào Thành phố Hồ Chí Minh là chuyến đi "tiền trạm" chuẩn bị cho Hội nghị toàn quốc sắp tới.

Trước hết, tôi xin thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các đồng chí trong đoàn công tác, và với tình cảm cá nhân, nhiệt liệt hoan nghênh và chào mừng tất cả các đồng chí tham dự buổi làm việc hôm nay; xin gửi tới các đồng chí và qua các đồng chí tới Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh "rực rỡ tên vàng" và đồng bào Nam Bộ "muôn vàn yêu quý" lời chào trân trọng, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất! Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí đã giành những tình cảm thân thiết cho cá nhân tôi.

Thưa các đồng chí,

Qua nghe báo cáo của Thành ủy và ý kiến phát biểu của đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, Ngành ở Trung ương và Thành phố, chúng ta đều thống nhất cho rằng, từ sau Đại hội lần thứ XI của Đảng bộ Thành phố và từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII đến nay, tình hình thế giới và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức lớn mới xuất hiện, tác động xấu, nhiều mặt và ảnh hưởng rất nặng nề không chỉ đối với nước ta nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng mà còn đối với toàn thế giới.

Ngay từ đầu năm 2021, đại dịch COVID-19 đã bùng phát và lan rộng ra hầu hết các nước trên thế giới, trong đó có nước ta; đợt bùng phát dịch lần thứ tư gây thiệt hại nghiêm trọng cả về người và của cho Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh Nam Bộ. Năm 2022, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục cùng với cả nước vừa phòng, chống có hiệu quả dịch bệnh, vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh, tình hình thế giới có nhiều biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, chưa từng có tiền lệ, vượt khỏi khả năng dự báo của các nước và tổ chức quốc tế.

Cuộc xung đột kéo dài tại Ukraine, các lệnh trừng phạt của Mỹ và các nước Phương Tây đối với Nga; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn; các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 tại Trung Quốc; thiên tai, lũ lụt, hạn hán kéo dài trên diện rộng ở Trung Quốc, các nước EU... đã làm cho chuỗi cung ứng bị gián đoạn, giá dầu thô, lương thực, thực phẩm và nhiều vật tư, nguyên liệu đầu vào tăng mạnh, lạm phát tăng cao, đột biến ở nhiều quốc gia và đối tác lớn.

Trong bối cảnh khó khăn, chồng chất khó khăn đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và kịp thời của Trung ương Đảng và Nhà nước, cùng với cả nước, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã nỗ lực phấn đấu, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là:

Thứ nhất, Thành phố đã kiên cường ứng phó rất nhanh chóng, kịp thời, linh hoạt với đại dịch COVID-19; đã dập tắt được đợt bùng phát dịch lần thứ tư xẩy ra vào nửa cuối năm 2021 và đang phòng, chống có hiệu quả hơn, kiểm soát ngày càng tốt các loại dịch bệnh, trong đó có dịch COVID-19.

Nhân dịp này, một lần nữa tôi xin chia sẻ với nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và đồng bào Nam Bộ về những mất mát, thiệt hại to lớn, chưa từng có do đại dịch gây ra; đồng thời cũng xin được nhắc lại những ấn tượng sâu sắc trong cuộc chiến đấu cam go với dịch bệnh: Trong những thời khắc đầy khó khăn, thách thức đó, tính ưu việt của hệ thống chính trị nước ta, ý chí, sức mạnh Việt Nam, truyền thống yêu nước, đoàn kết, tương thân, tương ái, "thương người như thể thương thân", và sức sống mãnh liệt của Dân tộc ta, của nhân dân Thành phố và các tỉnh Nam Bộ lại được khẳng định và phát huy ở tầm cao mới, rất kịp thời, đúng lúc.

Các cơ quan, đơn vị ở Trung ương cũng như Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam đã quyết liệt vào cuộc. Nhiều tổ chức và cá nhân, nhất là cán bộ, nhân viên y tế, lực lượng vũ trang... đã dũng cảm, hết lòng cứu chữa, giúp đỡ bệnh nhân và những người bị nạn.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các tầng lớp nhân dân cả nước, từ cụ già đến trẻ em; từ cán bộ, đảng viên đến doanh nhân, văn nghệ sĩ, trí thức đã có nhiều nghĩa cử cao đẹp hỗ trợ, giúp đỡ bệnh nhân mắc COVID-19. Nhờ vậy, đã giảm thiểu tối đa thiệt hại do dịch bệnh, thiên tai gây ra; và từ đầu năm đến nay đã phòng, chống, kiểm soát có hiệu quả được dịch bệnh, như các đồng chí đã nêu trong Báo cáo.

Thứ hai, đã nỗ lực duy trì, phục hồi, phát triển kinh tế đạt kết quả cao nhất có thể. Nếu như năm 2021, do đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ tư, kinh tế Thành phố tăng trưởng âm 6,78% thì từ đầu năm 2022 đến nay, hoạt động sản xuất kinh doanh đã nhanh chóng phục hồi và tăng trưởng trở lại mạnh mẽ và vững chắc hơn, bất chấp những tác động tiêu cực của tình hình quốc tế và kinh tế thế giới như đã nêu trên.

GRDP 6 tháng đầu năm 2022 đã tăng 3,82% từ mức giảm rất sâu của quý III và quý IV năm 2021 tương ứng âm 24,97% và âm 11,64%; dự kiến đến hết năm nay có thể đạt mức tăng trưởng 9,44%, cao hơn nhiều so với mức bình quân chung của cả nước (khoảng 7%).

Kinh tế tháng 8 và 8 tháng đầu năm phát triển ngày càng tốt hơn, đóng góp xứng đáng vào thành công chung của cả nước: Trong 8 tháng đầu năm, kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tài chính, tiền tệ, tỉ giá, lãi suất cơ bản ổn định; chỉ số CPI bình quân 8 tháng ở mức 2,58%, cơ bản tương đương so với cùng kỳ các năm 2018 - 2021; thu ngân sách nhà nước ước đạt 85,6% so với dự toán, tăng 19% so với cùng kỳ; xuất khẩu tiếp tục tăng cao và giữ được mức xuất siêu. Các ngành, lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế đều phục hồi, phát triển mạnh.

Thứ ba, các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ... của Thành phố tiếp tục phát triển và có nhiều tiến bộ: Cùng với Trung ương, Thành phố đã ban hành, triển khai thực hiện kịp thời, quyết liệt, có hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và Thành phố để cùng với toàn hệ thống chính trị, các tổ chức và cá nhân đẩy mạnh các hoạt động giúp đỡ, từ thiện đối với người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh, góp phần tiếp tục bảo đảm an sinh, phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân; đẩy mạnh công tác giảm nghèo, thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công, người có hoàn cảnh khó khăn và chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo tiếp tục được triển khai với lộ trình, bước đi phù hợp với thực tế của Thành phố. Các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, tranh thủ thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư được quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển; nhiều dự án công nghệ cao đã được triển khai thực hiện thành công ở Thành phố Hồ Chí Minh trên nhiều lĩnh vực khác nhau, nhất là trong y tế, giáo dục, thương mại điện tử, công nghệ thông tin, chuyển đổi số...

Thứ tư, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục được chú trọng, tăng cường. Các đồng chí đã chủ động, sớm ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XI cùng nhiều chương trình hành động, kế hoạch, nghị quyết chuyên đề cụ thể, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, ưu tiên, rất thiết thực.

Thành phố đã xác định đúng và trúng các chủ trương, định hướng phát triển và các nhiệm vụ, giải pháp có tính đột phá, khả thi cao để xây dựng Đảng bộ, chính quyền và hệ thống chính trị Thành phố thật sự trong sạch, vững mạnh. Đặc biệt, Thành ủy đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, có kết quả những tồn đọng, sai phạm, những vụ án, vụ việc nổi cộm, phức tạp, kéo dài, dư luận quan tâm, trước hết là những vụ việc có sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được các cấp uỷ, tổ chức đảng từ Thành phố đến cơ sở tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rất nghiêm túc. Thành uỷ đã sớm quyết định thành lập Ban Chỉ đạo của Thành phố về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; sát sao chỉ đạo cơ quan này triển khai hoạt động, bước đầu đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Nhân dịp này, tôi xin thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhiệt liệt biểu dương, chúc mừng và đánh giá cao những cố gắng, nỗ lực và kết quả, thành tích mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được trong thời gian vừa qua.

Thưa các đồng chí,

Bên cạnh những thành tựu, kết quả đã đạt được, tôi cũng ghi nhận và đánh giá cao ý thức tự phê bình và phê bình trong việc nhận diện những mặt còn tồn tại, hạn chế của Thành phố như Báo cáo của các đồng chí đã nêu; trong đó có nhiều hạn chế đã được chỉ ra trong Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 vẫn còn chậm được khắc phục, thậm chí vẫn còn không ít những hạn chế, yếu kém và khó khăn, thách thức lớn như: Tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với vị trí, vai trò và tiềm năng của Thành phố. Vai trò đầu tàu, động lực phát triển, tăng cường liên kết vùng của Thành phố đối với vùng Đông Nam Bộ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước có dấu hiệu suy giảm trong những năm gần đây. Kết cấu hạ tầng còn yếu kém, ngày càng quá tải, bất cập, cản trở việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân.

Tình trạng ùn tắc giao thông, ngập nước, ô nhiễm môi trường vẫn nghiêm trọng, chậm được khắc phục, có mặt ngày càng gay gắt hơn. Phát triển văn hóa chưa tương xứng với vai trò, vị trí của Thành phố là một trung tâm văn hóa lớn của vùng Đông Nam Bộ và cả nước. An ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố gây bất ổn.

Đặc biệt là, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trên một số mặt còn hạn chế, yếu kém; một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên còn thiếu gương mẫu, suy thoái về tư tưởng chính trị, giảm sút ý chí chiến đấu, phai nhạt lý tưởng, mất niềm tin, suy thoái đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng. Một số cán bộ, kể cả cán bộ chủ chốt của Thành phố vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước đến mức phải xử lý kỷ luật đảng và xử lý hình sự đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Đảng bộ.

Tôi đề nghị, trong thời gian tới, các đồng chí cần nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm, tìm ra các nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, để sớm có các giải pháp khắc phục có kết quả những hạn chế, yếu kém nêu trên.”

(Còn tiếp)