Trang trại nông nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn tín dụng ưu đãi

Ngày 15/6, tại Tp.Hồ Chí Minh, Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam phối hợp với Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức diễn đàn Kinh tế hợp tác và Phát triển trang trại Việt Nam, với chủ đề “Vai trò của tín dụng trong hỗ trợ Kinh tế hợp tác và Phát triển trang trại.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cả nước hiện có khoảng 150.000 trang trại với diện tích đất sử dụng tương đương 900.000 ha. Kinh tế trang trại phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, chủ yếu vẫn là trang trại hộ gia đình; hầu hết các trang trại có quy mô đất đai còn hạn hẹp.

Ông Lê Duy Minh, Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam cho biết, thời gian qua đã có nhiều chính sách ưu đãi tập trung dòng vốn tín dụng vào nông nghiệp nông thôn. Trong 3 năm gần đây, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã ban hành 44 văn bản về cho vay tín dụng; trong đó, 24 văn bản dành riêng cho Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, vốn vẫn rất khó đến tay các chủ trang trại và doanh nghiệp.

Với hơn 40 năm làm kinh tế trang trại, ông Đoàn Minh Chiến, chủ trang trại ở huyện Tân Uyên (Bình Dương) cho biết, đến nay gia đình ông lần đầu tiên nhận được một khoản hỗ trợ từ phía cơ quan chức năng là chi phí chứng nhận VietGAP. Còn lại, các khoản đầu tư, vay vốn, ông đều phải tự xoay xở.

Ngay như thời điểm hiện tại, gia đình ông Chiến đang cần khoảng 3 tỷ đồng để đầu tư trồng 10 ha bưởi da xanh ruột hồng. Mặc dù ngành nông nghiệp Bình Dương cũng đang có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển bưởi, cam và các loại cây có múi nhưng muốn vay vốn ưu đãi, nông dân phải có kế hoạch đầu tư, thuyết minh dự án và đặc biệt là phải có… hóa đơn đỏ (hóa đơn giá trị gia tăng). Trong khi đó, với những người nông dân, tới mùa vụ thường thuê lao động địa phương rồi trả tiền, thuê máy cày đất… thì việc lấy hóa đơn đỏ còn khó hơn “lên trời”.

Tương tự, ông Võ Quan Huy, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An cũng bức xúc với việc các trang trại trồng trọt, chăn nuôi của gia đình hiện được đầu tư rất công phu, tốn kém nhưng khi đem ra ngân hàng thế chấp, vay vốn thì chỉ định giá dựa trên… sổ đỏ. Không chỉ vậy, mức định giá của ngân hàng rất thấp. Ví dụ, 1 ha trồng cam, trồng bưởi của ông Huy có thể cho doanh số khoảng từ 700 – 750 triệu đồng/năm, nhưng khi đem thế chấp ngân hàng chỉ được định giá vài chục triệu đồng.

Theo các chuyên gia, chính sách tín dụng nông nghiệp nông thôn hiện đang có khá nhiều bất cập. Chẳng hạn, quy định mức trần lãi suất cho vay cố định và hạn chế tỷ lệ nợ xấu đã làm phát sinh nhiều thủ tục vay vốn.

Ở một số ngân hàng thương mại nhà nước như Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam (Agribank), nếu chi nhánh có nợ xấu từ 5% trở lên thì không được tăng dư nợ tín dụng và có thể bị lỗ nặng. Thực tế này diễn ra nhiều ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, khi mà các hộ nuôi cá tra, basa, tôm hết sức khó khăn do cung vượt cầu; đầu ra chậm, thiếu nợ nên bị ngân hàng phong tỏa tài sản. Từ đó, nợ xấu ở các chi nhánh ngân hàng tăng và phạm vào quy chế nội bộ do Hội sở ban hành.

Mặt khác, điều kiện, thủ tục vay vốn vẫn còn nhiều phức tạp; thời hạn và hạn mức vay vốn không phủ hợp với chu kỳ sản xuất nông nghiệp. Chính sách tín dụng đến nay cũng chưa tích hợp được với hệ thống chính sách khác ở nông nghiệp nông thôn như bảo hiểm, vốn hóa đất đai, thị trường lao động…

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Tp. Hồ Chí Minh, về nguyên tắc, các ngân hàng không giới hạn, không phân biệt vùng miền đối với việc xét duyệt dự án cho vay vốn. Tuy nhiên, các ngân hàng thường ưu tiên những đơn vị có trụ sở, có tài sản thế chấp tại địa phương.

Hiện nhiều ngân hàng thương mại còn quá cứng nhắc trong việc áp dụng các quy định do Ngân hàng Nhà nước ban hành, nhất là về hóa đơn giá trị gia tăng khi xét duyệt dự án, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét lại vấn đề này - ông Minh ghi nhận./.