Triển vọng hiện thực hóa Hiệp định thương mại tự do lục địa châu Phi
Theo bài viết, Hội nghị thượng đỉnh bất thường của Hội đồng các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu các chính phủ Liên minh châu Phi (AU - cơ quan có thẩm quyền cao nhất) đã đưa ra tối hậu thư cho những nước chưa sẵn sàng giao dịch trong khuôn khổ Hiệp định AfCFTA, với thời hạn phê chuẩn hiệp định và đệ trình các đề nghị thuế quan trước ngày 30/6/2021.
Trong khi đó, nhiều nền kinh tế quan trọng nhất của châu Phi, trong đó có Nam Phi, sẽ bắt đầu giao dịch hàng hóa miễn thuế trong khuôn khổ nội khối từ ngày 1/1/2021, khi hiệp định vốn được trông đợi từ lâu AfCFTA bắt đầu giai đoạn thực thi.
Bộ trưởng Thương mại, Công nghiệp và Cạnh tranh Nam Phi (DTIC) Ebrahim Patel cho rằng thỏa thuận này sẽ là động lực quan trọng cho các nhà đầu tư nước ngoài đặt nhà máy sản xuất ở châu Phi vì lục địa này sẽ cung cấp cho các nhà sản xuất một thị trường lớn hơn nhiều so với bất kỳ nước nào trong số 54 quốc gia riêng lẻ của châu Phi.
Bộ trưởng Patel kỳ vọng rằng ngoài Nam Phi, hầu hết các nước lớn khác của châu Phi sẽ nằm trong số những nền kinh tế đầu tiên mở cửa thị trường vào ngày lịch sử đó.
Dưới sự chủ trì của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, Chủ tịch AU 2020, Hội nghị thượng đỉnh Hội đồng các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ AU đã họp phiên bất thường, trực tuyến ngày 5/12/2020 để chuẩn bị cho giao dịch tự do “có ý nghĩa thương mại” bắt đầu vào ngày 1/1 tới trong khuôn khổ AfCFTA.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa cho rằng AfCFTA sẽ thúc đẩy thương mại nội khối, thúc đẩy công nghiệp hóa, khả năng cạnh tranh và góp phần tạo việc làm, đồng thời hiệp định sẽ mở ra các chuỗi giá trị khu vực tạo điều kiện thuận lợi cho sự hội nhập có ý nghĩa của châu Phi vào nền kinh tế toàn cầu.
AfCFTA cũng sẽ cải thiện triển vọng của châu Phi như một điểm đến đầu tư hấp dẫn và giúp tăng cường trao quyền và tự do cho phụ nữ châu Phi, bằng cách cải thiện khả năng tiếp cận các cơ hội thương mại.
Theo dự kiến trước đó của Liên minh châu Phi, AfCFTA bắt đầu giai đoạn thực thi từ ngày 1/7 vừa qua, nhưng đại dịch COVID-19 làm đình trệ các cuộc đàm phán và AU ấn định thời hạn mới cho việc thực thi hiệp định từ ngày 1/1/2021.
Ban thư ký AfCFTA – do đại diện của Nam Phi Wamkele Mene đứng đầu – đã tạo ra một nền tảng trực tuyến đặc biệt an toàn để các nước thương lượng về các nhượng bộ thuế quan và các quy tắc xuất xứ quan trọng.
Bộ trưởng DTIC Patel giải thích rằng các cuộc đàm phán này cơ bản đã hoàn thành và cho phép một số giao dịch bắt đầu vào ngày 1/1 tới đối với những sản phẩm mà các quốc gia thành viên đã đồng thuận về quy tắc xuất xứ và các quốc gia phê chuẩn AfCFTA đã đệ trình đề nghị giảm thuế. Hiệp ước bắt buộc các quốc gia thành viên xóa bỏ thuế quan đối với ít nhất 90% hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia AfCFTA khác.
Cho đến nay, tất cả các nước châu Phi, trừ Eritrea, đã ký kết AfCFTA và 34 quốc gia đã phê chuẩn hiệp định. Tuy nhiên, trước Hội nghị thượng đỉnh bất thường ngày 5/12 vừa qua, chỉ có 10 quốc gia đã phê chuẩn AfCFTA và gửi đề xuất thuế quan gồm Chad, Cộng hòa Congo, Ai Cập, Guinea Xích đạo, Eswatini, Gabon, Mauritius, Namibia, Sao Tome & Principe và Nam Phi.
Bộ trưởng Patel cho rằng con số này dường như đang tăng nhanh, bởi Hội nghị thượng đỉnh ngày 5/12 đã tạo ra động lực cho các nền kinh tế lớn khác kịp thời tham gia vào ngày 1/1 hoặc ngay sau đó.
Nền kinh tế lớn nhất châu Phi Nigeria, ban đầu miễn cưỡng tham gia AfCFTA, đã thông báo cho AU vào buổi sáng của Hội nghị thượng đỉnh rằng Nigeria đã phê chuẩn hiệp định. Điều đó có nghĩa là các nền kinh tế lớn nhất đều đã phê chuẩn hiệp định, gồm Ai Cập, Nam Phi, Nigeria, Ghana... Bộ trưởng Patel đánh giá Nigeria đã đẩy nhanh tất cả các quá trình liên quan và sẽ sớm đệ trình các đề nghị thuế quan. Những kỳ vọng cũng hướng tới nhiều nước lớn như Kenya, Uganda, Rwanda, Algeria…
Đại diện của Nam Phi cho rằng Morocco, nền kinh tế lớn khác của châu Phi, vốn chưa phê chuẩn AfCFTA, sẽ nhanh chóng phê chuẩn hiệp định bởi thời điểm thực thi thỏa thuận quan trọng này đã được ấn định.
Các bộ trưởng Thương mại AfCFTA đã đệ trình quy tắc xuất xứ đối với 81% các dòng thuế lên Hội đồng các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ AU và đã được thông qua; đây là cơ sở để các các quốc gia đưa ra các đề nghị thuế quan của nước mình.
Đề nghị thuế quan được Nam Phi đưa ra trong khuôn khổ AfCFTA vẫn cần Botswana phê chuẩn, bởi Botswana, cùng với Lesotho, Namibia, Eswatini và Nam Phi, là các thành viên của Liên minh thuế quan miền Nam châu Phi (SACU), nghĩa là bất kỳ hiệp định thương mại tự do nào của một thành viên đều cần sự phê chuẩn của tất cả thành viên SACU. Botswana cho biết nước này đang trong quá trình cân nhắc đề nghị thuế quan chung của SACU.
Ban thư ký AfCFTA cũng đã nhận được đề nghị từ Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) và từ Cộng đồng Đông Phi (EAC); về cơ bản, tất cả các liên minh thuế quan hiện đã đưa ra đề nghị.
Các nước thành viên AfCFTA cũng tích cực chuẩn bị hệ thống hậu cần vận chuyển để đảm bảo luồng hàng hóa lưu thông trôi chảy.Đại diện của Nam Phi cho rằng tất nhiên sẽ có những trục trặc và thử thách song ít nhất khung pháp lý hiện đã được phân tích và tất cả các bước quan trọng cần thiết đã hoàn thành.Đó là một khuôn khổ pháp lý cho phép một thị trường đủ lớn để các nhà đầu tư muốn mở nhà máy của riêng họ ở châu Phi thay vì ở châu Á, châu Âu hoặc châu Mỹ.
Châu Âu phải mất nhiều thập kỷ để hình thành một khối thương mại duy nhất gồm 27 thành viên. Do đó, sẽ có thêm các quốc gia tham gia sau khi AfCFTA bắt đầu thực thi và các quốc gia vẫn có quyền gửi đề nghị nhượng bộ thuế quan cho đến cuối tháng 6/2021.
Lục địa châu Phi chiếm 17% dân số thế giới song chỉ đóng góp 3% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu. Một trong những hạn chế lớn để nâng cao sản lượng là quy mô thị trường địa phương nhỏ. Do đó, AfCFTA tạo ra sự khởi đầu của khung pháp lý cho nền kinh tế theo quy mô.
Ngoài ra, Hội nghị thượng đỉnh ấn định thời hạn hoàn tất các cuộc đàm phán về quy tắc xuất xứ cho 19% số dòng thuế còn lại. Các quy tắc xuất xứ đóng vai trò rất quan trọng trong bất kỳ hiệp định thương mại tự do nào, bởi vì chúng quy định mức độ một sản phẩm cụ thể phải được sản xuất trong khu vực thương mại tự do để sản phẩm đó đủ điều kiện giao dịch miễn thuế trong khu vực.
Hội nghị thượng đỉnh cũng thống nhất ngày 30/6/2021 là thời hạn cuối cùng để các nước đệ trình đề nghị tự do hóa thương mại trong 5 lĩnh vực dịch vụ chính, gồm dịch vụ kinh doanh, truyền thông, tài chính, du lịch và vận tải.
Thời hạn để các nước thành viên AfCFTA đệ trình các đề nghị trong 7 lĩnh vực dịch vụ còn lại là ngày 31/12/2021 và dành ưu tiên tự do hóa các lĩnh vực dịch vụ y tế và giáo dục do những nhu cầu bức thiết do đại dịch COVID-19 gây ra./.
- Từ khóa :
- Hiệp định AfCFTA
- liên minh châu phi
- nam phi
Tin liên quan
-
Tài chính
Liên hợp quốc chi khẩn cấp 100 triệu USD ngăn nạn đói ở châu Phi
07:06' - 19/11/2020
Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Lowcock nhấn mạnh tác động của nạn đói đối với một quốc gia sẽ rất khủng khiếp và kéo dài.
-
Kinh tế tổng hợp
Châu Phi cần 50 tỷ USD/năm để ứng phó với biến đổi khí hậu
08:06' - 21/10/2020
Theo đánh giá của IMF, châu Phi sẽ cần 30-50 tỷ USD/năm trong thập kỷ tới để thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó có mở rộng đầu tư vào các dự án “xanh”.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Châu Phi cần 1.200 tỷ USD để khắc phục hậu quả kinh tế do COVID-19
20:03' - 10/10/2020
Người đứng đầu IMF nhấn mạnh, tất các các quốc gia và các tổ chức trên toàn cầu cần phải hành động nhiều hơn nữa để hỗ trợ châu Phi đối phó với giai đoạn tiếp theo của cuộc khủng hoảng COVID-19.
-
Ý kiến và Bình luận
WHO nhận định Châu Phi đã thoát khỏi đỉnh dịch COVID-19
07:53' - 26/09/2020
Ngày 25/9, WHO thông báo châu Phi đã thoát khỏi giai đoạn đỉnh dịch COVID-19, đại dịch lịch sử hiện vẫn đang hoành hành trên phần còn lại của thế giới kể từ đầu năm 2020.
-
Doanh nghiệp
TikTok hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp châu Phi
14:28' - 10/09/2020
TikTok (Trung Quốc) ngày 9/9 đã mời các doanh nghiệp khởi nghiệp châu Phi tham dự quảng cáo trong thang máy lần đầu tiên trên thế giới trong một sự kiện có tên là Thiên giới.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Trump thông báo áp thuế 30% đối với EU và Mexico
20:19'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/7 đã thông báo quyết định áp thuế nhập khẩu 30% đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU) và Mexico, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/8 tới.
-
Kinh tế Thế giới
Singapore vẫn là trung tâm vận tải biển hàng đầu thế giới
18:09'
Singapore tiếp tục giữ vững vị trí trung tâm vận tải biển hàng đầu thế giới khi dẫn đầu Chỉ số Phát triển trung tâm vận tải biển quốc tế Tân Hoa xã-Baltic (ISCDI) trong năm thứ 12 liên tiếp.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế hải quan Mỹ lần đầu tiên vượt 100 tỷ USD trong một năm tài khóa
14:29'
Doanh thu thuế hải quan tổng của Mỹ tăng lên mức kỷ lục 27,2 tỷ USD trong tháng 6 khi nguồn thu từ các mức thuế do Tổng thống Donald Trump áp dụng bắt đầu phát huy tác dụng.
-
Kinh tế Thế giới
Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu đợt sa thải hơn 1.300 nhân viên
10:46'
Trong bản thông báo nội bộ gửi đến đội ngũ nhân viên, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đợt sa thải lần này sẽ bao gồm 1.107 viên chức và 246 công chức ngoại giao làm việc tại Mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Câu chuyện truyền cảm hứng cho cả thế giới
10:10'
Hai nước đã trải qua một giai đoạn lịch sử phi thường, xây dựng mối quan hệ song phương đạt được những tiến triển đầy ý nghĩa và đáng tự hào.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành rượu vang Đức lo ngại tác động tiêu cực từ thuế quan của Mỹ
21:56' - 11/07/2025
Theo phóng viên TTXVN tại Đức, các nhà sản xuất rượu vang nước này dự đoán sẽ có nhiều hậu quả tiêu cực lớn nếu Mỹ quyết định áp thuế quan đối với rượu vang nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới tăng trưởng trì trệ
16:20' - 11/07/2025
Kinh tế Anh chỉ đạt mức tăng trưởng 0,1% trong tháng 5/2025 với sự sụt giảm cả trong hai lĩnh vực sản xuất và xây dựng.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu của Trung Quốc có thể khởi sắc trước thời hạn Mỹ tái áp thuế
15:45' - 11/07/2025
Xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 6/2025 nhiều khả năng tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái, khi các doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng trước thời hạn để tránh rủi ro thuế của Mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Cuba đẩy mạnh sử dụng năng lượng Mặt trời trong sản xuất xì gà
14:45' - 11/07/2025
Để duy trì sản xuất xì gà, nông dân ở tỉnh miền Tây Pinar del Río đã chuyển sang sử dụng tấm pin Mặt trời để vận hành hệ thống tưới tiêu giữa cuộc khủng hoảng năng lượng.