Triển vọng và thách thức ngành ngân hàng: Bài 2 - Gia cố bộ đệm dự phòng rủi ro, ngân hàng dè dặt mục tiêu 2023
Trong bối cảnh chất lượng tài sản tại nhiều ngân hàng có xu hướng suy yếu, nợ xấu nguy cơ tăng cao, nhất là rủi ro nợ xấu tiềm ẩn đến từ danh mục tín dụng bất động sản và trái phiếu bất động sản, các ngân hàng cũng đang đối mặt với áp lực tăng trích lập dự phòng rủi ro. Trong 2 năm qua, nhiều ngân hàng đã chủ động trích lập đầy đủ cho nợ cơ cấu và đưa tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên mức cao kỷ lục.
Dù đây vẫn được coi là bộ đệm dự phòng giúp các ngân hàng chống chịu với những cú sốc trong tương lai nhưng việc trích lập dự phòng tăng cao đang “ăn mòn” lợi nhuận ngân hàng. Phải chăng đây là một trong những nguyên nhân chính khiến các ngân hàng dè dặt hơn khi đặt ra các mục tiêu kinh doanh trong năm nay?Gia cố bộ đệm
Chủ động tăng cường trích lập dự phòng sớm là cách mà các ngân hàng củng cố nguồn lực, gia cố bộ đệm để chống chọi với rủi ro tín dụng.
Theo báo cáo tài chính quý IV/2022 đã công bố, tổng mức trích lập dự phòng trong năm 2022 của các ngân hàng đạt gần 168.218 tỷ đồng, tăng 16% so với cuối năm trước. Trong đó, có 10 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ bao phủ nợ xấu trên mức 100%, tức số dư dự phòng vượt quy mô nợ xấu phát sinh.Xét về số dư dự phòng tính đến hết 31/12/2022, có 20/28 ngân hàng ghi nhận mức trích lập tăng so với năm 2021. Các ngân hàng trích lập dự phòng rủi ro cao nhất phải kể tới Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) với 38.198 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) 29.764 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) 24.779 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) 13.675 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) 11.975 tỷ đồng…Tính riêng số dư dự phòng của 5 ngân hàng này đã chiếm tới hơn 70% tổng trích lập dự phòng rủi ro của loạt ngân hàng được thống kê.
Xét về tỷ lệ bao phủ nợ xấu (số dư dự phòng/nợ xấu), nhiều ngân hàng có bộ đệm dày với quy mô gấp vài lần nợ xấu nội bảng như Vietcombank 317% (tức mỗi đồng nợ xấu, ngân hàng trích ra 3,17 đồng dự phòng), MB 238%, BIDV 217%, Ngân hàng TMCP Bắc Á (BacABank) 204%, VietinBank 188%...Nhưng đáng chú ý, tỷ lệ này đang có sự sụt giảm tại 17/28 ngân hàng. Ngay cả “quán quân” Vietcombank, tỷ lệ bao phủ nợ xấu đã giảm mạnh hơn 100 điểm % so với mức kỷ lục 421% hồi cuối năm 2021. Một số ngân hàng cũng giảm mạnh tỷ lệ bao phủ nợ xấu như Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB), Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank), Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB), Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB)…
Thống kê của Công ty chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cho biết tỷ lệ dự phòng trên nợ xấu trung bình của các ngân hàng niêm yết giảm 24% so với cùng kỳ, xuống còn 120,9% vào cuối năm 2022. Mức giảm phần lớn tác động bởi các ngân hàng có tỷ lệ dự phòng trên nợ xấu đặc biệt cao như Vietcombank, MB, ACB, Techcombank...Những con số này phản ánh bộ đệm dự phòng đang có có xu hướng "mỏng" đi, tốc độ tăng trích lập dự phòng chưa tương xứng với tốc độ tăng nợ xấu.Dù vậy, theo Mirae Asset Việt Nam, trong bối cảnh nợ xấu được dự báo tăng, tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm và việc hoàn nhập dự phòng đã trích lập dư cho nợ tái cơ cấu không đáng kể thì chi phí dự phòng sẽ khó duy trì ở mức thấp như năm 2022.“Việc gia tăng đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp liên quan đến ngành bất động sản trong các năm trở lại đây và tình trạng thiếu thanh khoản có thể dẫn đến nợ xấu lập đỉnh mới trong vòng một thập kỷ. Như vậy, nhu cầu trích lập cho nợ xấu không những khó có thể duy trì mà có khả năng tăng mạnh trong ngắn và trung hạn”, báo cáo của Mirae Asset Việt Nam viết.Trước đó, nhóm phân tích cũng chỉ ra nguyên nhân nợ xấu tăng cao trong năm 2022 một phần bị ảnh hưởng bởi dư nợ tái cơ cấu liên quan đến COVID-19.Dè dặt mục tiêu
Nhận thức rõ những khó khăn phải đối mặt, nhiều ngân hàng đặt mục tiêu kinh doanh năm 2023 một cách khá thận trọng và không có nhiều đột biến. Điều này thể hiện qua các tài liệu dự kiến trình cổ đông trong các buổi đại hội thường niên tới đây.
Cụ thể trong năm nay, Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 12.200 tỷ đồng, chỉ tăng 15% so với năm 2022. Tốc độ này đã giảm gần một nửa so với mức tăng 32% trong năm trước đó.Tương tự, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank) cũng đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận chỉ ở mức 5-6% với lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 2.400 tỷ đồng, giảm tốc đáng kể khi năm 2022, Nam A Bank vừa thu về 2.268 tỷ đồng lãi trước thuế, tăng 26% so với năm 2021.Trước đó, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) tiết lộ mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng 35%, đạt 5.000 tỷ đồng vào cuối năm 2023. Kế hoạch này được đưa ra ngay sau khi Eximbank thu về 3.709 tỷ đồng lãi trước thuế trong năm 2022, tăng tới 207% so với năm liền trước.Trong khi tại Vietcombank, mục tiêu lợi nhuận trước thuế dù kỳ vọng vượt 41.000 tỷ đồng nhưng mức tăng chỉ khoảng 12% so với năm 2022. Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với mức tăng 39% mà ngân hàng này vừa đạt được trong năm qua.Ông Nguyễn Hữu Trung - Quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank), nhận định khả năng sinh lời của ngành ngân hàng năm nay sẽ chịu nhiều tác động tiêu cực. Đây là thời điểm mà các ngân hàng sẽ đi chậm lại để đồng hành hiệu quả hơn cùng với khách hàng.Bởi bên cạnh những tác động từ việc tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương trên thế giới nhằm kiểm soát lạm phát, hiện nay hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước đang gặp khó khăn khi nhu cầu của thế giới đi xuống, số lượng đơn đặt hàng suy giảm rõ rệt, trong khi chi phí đầu vào chưa giảm tương ứng."Xu hướng này dự báo còn kéo dài tới hết nửa đầu năm 2023. Như vậy, các điều kiện hoạt động kinh doanh suy giảm cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của ngành ngân hàng", ông Trung chia sẻ.Theo Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect, lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2022 tăng khoảng 32% so với cùng kỳ năm trước nhưng sang đến năm 2023, mức tăng sẽ chậm lại, dự báo chỉ đạt từ 10-11%.
Nhóm phân tích của Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) chỉ ra những yếu tố tác động đến lợi nhuận ngân hàng năm nay như chi phí vốn tăng nhưng tỷ suất tài sản sinh lãi có thể tăng chậm hơn, cùng với việc cho vay có độ trễ tái định giá 3-6 tháng dẫn đến biên lãi ròng (NIM) của ngân hàng có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.Trong đó, VDSC lưu ý nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước sẽ chứng kiến mức độ suy giảm NIM nhiều hơn so với các ngân hàng thương mại cổ phần khác bởi nhiệm vụ hỗ trợ nền kinh tế trong những giai đoạn khó khăn.Thậm chí, VNDirect cho rằng sẽ có ngân hàng chủ động “hi sinh” một phần biên lãi ròng để có thể nhận được hạn mức phân bổ tín dụng cao hơn trong tương lai. Bởi trước đó, Ngân hàng Nhà nước cho biết các ngân hàng có lãi suất cho vay thấp hơn sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn các ngân hàng khác.Theo khảo sát của Ngân hàng Nhà nước, có khoảng 56-75% tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý I và cả năm 2023. Mức độ kỳ vọng này đã thấp hơn so với năm 2022./.Xem thêm:
Triển vọng và thách thức ngành ngân hàng: Bài 1 - Ứng phó trước những cơn gió ngược
Tin liên quan
-
Tài chính & Ngân hàng
Triển vọng và thách thức ngành ngân hàng: Bài cuối - Ngân hàng toàn cầu trụ lại trong môi trường nhiều thách thức
07:36' - 15/03/2023
Lĩnh vực ngân hàng toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức trong môi trường lãi suất tăng, trong lúc một số nền kinh tế có nguy cơ suy thoái nhẹ hoặc đình trệ, từ đó ảnh hưởng đến nhu cầu tín dụng.
-
Tài chính & Ngân hàng
Triển vọng và thách thức ngành ngân hàng: Bài 3 - Nợ xấu không thể tự biến mất nếu chỉ “quét rác dưới thảm”
07:10' - 15/03/2023
Để cải thiện chất lượng tài sản, các ngân hàng nên minh bạch các con số và thông tin về nợ xấu, nợ xấu không thể tự biến mất nếu chỉ “quét rác dưới thảm”.
-
Tài chính & Ngân hàng
Triển vọng và thách thức ngành ngân hàng: Bài 1 - Ứng phó trước những cơn gió ngược
07:00' - 15/03/2023
Giới chuyên gia dự báo những cơn gió ngược đến từ mặt bằng lãi suất cao, thị trường trái phiếu doanh nghiệp khó khăn, thị trường bất động sản trầm lắng... có thể níu đà tăng trưởng ngân hàng năm 2023.
Tin cùng chuyên mục
-
Tài chính & Ngân hàng
Hàng triệu hộ gia đình Anh đối mặt áp lực tài chính gia tăng
08:06'
Khoản trả góp vay mua nhà của 50% số người vay nợ sẽ tăng trong ba năm tới.
-
Tài chính & Ngân hàng
Đồng yen tăng lên mức cao nhất trong sáu tuần
13:15' - 30/11/2024
Đồng USD giảm 1,27% xuống còn 149,62 yen đổi 1 USD, và trước đó đã giảm xuống mức 149,47 yen đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ ngày 21/10.
-
Tài chính & Ngân hàng
MoMo hỗ trợ người dùng xác thực sinh trắc học trên đa kênh
09:27' - 30/11/2024
Không chỉ đảm bảo giao dịch thông suốt, việc xác thực sinh trắc học trên MoMo còn nâng cao mức độ bảo mật và an toàn cho người dùng khi giao dịch.
-
Tài chính & Ngân hàng
Lạm phát "hạ nhiệt", ECB có thể hạ lãi suất lần thứ 4
18:55' - 29/11/2024
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang cân nhắc tiếp tục cắt giảm lãi suất vào tháng 12 tới để hỗ trợ nền kinh tế Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) vốn đang có dấu hiệu chững lại.
-
Tài chính & Ngân hàng
EU xác nhận dành cho Ukraine khoản vay 19 tỷ USD
09:09' - 29/11/2024
Trên mạng xã hội X, quan chức cấp cao của EU Valdis Dombrovskis nhấn mạnh ông đã ký biên bản ghi nhớ với Kiev về khoản vay 18,1 tỷ euro để giúp Ukraine trang trải các nhu cầu cấp bách.
-
Tài chính & Ngân hàng
Tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng
21:54' - 28/11/2024
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thông báo tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 đối với các tổ chức tín dụng theo nguyên tắc cụ thể, đảm bảo công khai, minh bạch.
-
Tài chính & Ngân hàng
“Cầm cương” lạm phát – Fed đối mặt với thách thức
16:16' - 28/11/2024
Số liệu mới về lạm phát tại Mỹ đang không đi theo hướng mà Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) mong muốn.
-
Tài chính & Ngân hàng
Đồng euro chao đảo, báo hiệu bất ổn thị trường toàn cầu
16:00' - 28/11/2024
Đồng euro đang hướng đến tháng mất giá mạnh nhất kể từ đầu năm 2022, khiến các nhà phân tích lo ngại rằng sự biến động tiền tệ có thể gây ra bất ổn thị trường toàn cầu tiếp theo.
-
Tài chính & Ngân hàng
ADB và Mastercard hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ
15:26' - 28/11/2024
Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) thông báo đã ký biên bản ghi nhớ với Quỹ Tác động Mastercard để hợp tác hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.