Trung Quốc trong sự thay đổi về cấu trúc kinh tế Mỹ Latinh (Phần 2)
Nếu quan sát các xu hướng biến thiên kinh tế về dài hạn, có thể thấy tỷ lệ của tổng thâm hụt thương mại với Trung Quốc trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực là tương đối ổn định, từ mức 0,2% năm 1996 tới mức 0,7% vào năm 2016.
Một trong những ngành chịu nhiều tác động tiêu cực nhất từ sự cạnh tranh của Trung Quốc là ngành dệt may. Một bên là các nước Trung Mỹ và Mexico từng được hưởng lợi trong vài năm nhờ Thỏa thuận Đa sợi để cung cấp cho thị trường Mỹ, giờ đây chịu sự cạnh tranh của Trung Quốc tại thị trường này. Mặt khác, các thỏa thuận tự do giữa Chile (2006) và Peru (2010) với Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất dệt may của các nước này. Nguy cơ đó lan sang các lĩnh vực khác khi nói về các nền kinh tế đa dạng hơn, như Argentina hay Brazil. Từ góc độ này, tương lai của Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) là một trong những đề tài tranh cãi lớn giữa các khối tư bản mong muốn một sự hội nhập quốc tế đa dạng hơn.Cũng giống như hoạt động trao đổi thương mại, các luồng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc đổ vào Mỹ Latinh đã tăng trưởng nhanh chóng, đặc biệt từ sau năm 2010, khi Bắc Kinh xác định chiến lược “Trung Quốc hướng toàn cầu”, mà sau đó được củng cố với dự án Vành đai và Con đường. Trung Quốc trở thành nhà đầu tư lớn thứ ba trên thế giới sau Mỹ và Nhật Bản. Nếu các tập đoàn đa quốc gia của các nước phát triển chia sẻ nhiều điểm tương đồng thì các tập đoàn đa quốc gia của Trung Quốc có những điểm rất riêng. Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát trực tiếp đối với luồng FDI do các tập đoàn quốc doanh thực hiện. Có 89% số doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư ra nước ngoài thuộc sở hữu tư nhân, song có tới 63% cổ phần của những doanh nghiệp này nằm trong tay các doanh nghiệp nhà nước. Luồng FDI hàng năm của Trung Quốc đã tăng tới 45% kể từ năm 2012, nhưng đầu tư vào khu vực Mỹ Latinh vẫn khá trì trệ. FDI của quốc gia đông dân nhất thế giới vào Mỹ Latinh là rất khiêm tốn trong thập niên 1990 và thập niên đầu của thế kỷ này. Năm 2010, các doanh nghiệp Trung Quốc tiến hành một loạt thương vụ mua lại và sáp nhập các công ty dầu khí của Argentina và Brazil. Nhưng ngoài những hoạt động này, việc phân bổ FDI của Trung Quốc tại Mỹ Latinh khá ổn định trong những năm qua và tập trung hầu hết vào Brazil, Peru, “bỏ quên” phần lớn các nước đang nhận nguồn FDI lớn từ nơi khác như Colombia, Chile hay Mexico.Gần 90% vốn FDI mà Trung Quốc đổ vào Mỹ Latinh giai đoạn 2010 - 2015 được dành cho công nghiệp khai khoáng. Các công ty dầu khí Trung Quốc giờ đây có mặt ở phần lớn các nước xuất khẩu dầu thô và khí đốt trong khu vực. Trung Quốc cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Venezuela và Ecuador, nhưng tại 2 nước này, hoạt động khai thác và sản xuất dầu khí nằm trong tay các công ty quốc doanh. Do những tính toán về kinh doanh, các công ty dầu khí Trung Quốc bán phần lớn lượng dầu Mỹ Latinh do họ kiểm soát cho Mỹ và các khách hàng trong khu vực này, sau đó mua nhiên liệu từ các thị trường gần gũi hơn về địa lý. Nhưng từ góc độ này, điều đáng chú ý là quyền kiểm soát ít ỏi của các doanh nghiệp Trung Quốc đối với nguồn dầu của Colombia và sự vắng mặt hoàn toàn của họ trong hoạt động khai thác và kinh doanh dầu khí tại Mexico, hai trong số 4 nước sản xuất dầu khí lớn nhất khu vực. Điều này cho thấy hai quốc gia trên đang chịu ảnh hưởng địa chính trị của Mỹ đậm nét nhất tại khu vực. Ngành nông nghiệp và thủy sản cũng nhận được một số đầu tư từ Trung Quốc, nhưng các thông tin công khai không rõ ràng. Một số dự án nông nghiệp lớn đã bị hủy sau khi các chính phủ Mỹ Latinh và các tổ chức xã hội dân sự có các ý kiến trái chiều. Khía cạnh gây tranh cãi nhất liên quan các khoản đầu tư vào nông nghiệp là việc thu mua đất. Có thể nói, sự trỗi dậy ở cấp độ toàn cầu của Trung Quốc đã tạo ra những triển vọng đáng kể, trước hết là ở ý nghĩa giảm bớt những hạn chế bên ngoài đối với các nền kinh tế Mỹ Latinh. Tuy nhiên, vai trò của Mỹ Latinh đối với Trung Quốc thuộc loại tương đối "thứ yếu" xét theo khía cạnh hội nhập thương mại và điểm nhận đầu tư. Từ quan điểm của Trung Quốc, mối quan hệ tương tác với khu vực này thuần túy mang tính nguồn cung nguyên liệu thô. Chính vì vậy, việc tăng cường quan hệ kinh tế với Bắc Kinh sẽ không giúp cải thiện các mô hình hội nhập quốc tế vốn có của Mỹ Latinh và khó có thể tạo ra sự thay đổi về cấu trúc kinh tế của khu vực này./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
IMF hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ Latinh và các nước đang phát triển
08:25' - 22/01/2019
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 21/1 đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ Latinh xuống còn 2% trong năm nay do nguồn vốn ở các nền kinh tế mới nổi trong khu vực thấp.
-
Doanh nghiệp
Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp tại Mỹ Latinh sẽ tăng mạnh
06:09' - 24/12/2018
Oxford Economics vừa đưa ra dự báo các hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) tại Mỹ Latinh sẽ tăng mạnh trong hai năm tới.
-
Kinh tế Thế giới
Sức nặng của Mỹ Latinh trong “Vành đai và Con đường”
06:30' - 16/11/2018
Trung Quốc đã cho thấy mối quan tâm về kinh tế và địa chính trị tại nhiều nước Mỹ Latinh với minh chứng rõ nhất là sức nặng hiện tại của thương mại song phương.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh và tác động
19:16' - 23/04/2024
Làn sóng xuất khẩu thép lớn nhất của Trung Quốc đang gia tăng kể từ khi xảy ra tình trạng dư thừa toàn cầu vào giữa những năm 2010. Điều này đang gây ra căng thẳng thương mại trên toàn thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Hàn Quốc kêu gọi cộng đồng y tế cải cách
08:45' - 23/04/2024
Ủy ban đặc biệt về cải cách y tế của Hàn Quốc sẽ tiến hành trao đổi với các bên liên quan về các giải pháp cải cách nhằm đổi mới hệ thống y tế, phương hướng định kỳ xem xét cung cầu nhân lực y tế.