UNDP đề xuất chương trình hỗ trợ tiền mặt và mở cửa lại nền kinh tế

Tại buổi họp báo trực tuyến, công bố báo cáo tác động kinh tế-xã hội của dịch COVID-19 đối với các hộ dễ bị tổn thương ở Việt Nam và đánh giá nhanh việc thiết kế và thực hiện gói hỗ trợ thứ hai của Chính phủ cho người bị ảnh hưởng bởi COVID-19 do Chương trình phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP) tổ chức ngày 24/9 tại Hà Nội, tổ chức này khuyến nghị, Chính phủ Việt Nam có thể xem xét ban hành ngay một chương trình hỗ trợ tiền mặt mới tương đương 5% GDP hàng quý (khoảng 77 nghìn tỷ đồng) để giải ngân trong những tháng cuối năm 2021, nhằm bảo vệ những người dễ bị tổn thương do COVID-19 gây ra.

Quang cảnh cuộc họp báo.

Qua khảo sát gần 500 hộ gia đình tại nhiều địa phương và tầng lớp xã hội, đã cho thấy, có 88% số hộ gia đình bị ảnh hưởng việc làm vào tháng 7 năm 2021 và 63,5% hộ gia đình bị giảm thu nhập từ 30% trở lên so với thời kỳ trước đại dịch (tháng 12 năm 2019). Các hộ gia đình làm du lịch, nhà hàng, khách sạn và vận tải hành khách bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Theo báo cáo đánh giá việc thiết kế và thực hiện gói hỗ trợ thứ hai của Chính phủ, 9 trong 10 hộ dân tương đương với 89,9% số hộ gia đình tham gia khảo sát cho biết vẫn chưa nhận được hỗ trợ vì 1 trong số những nguyên nhân như: khó khăn trong việc tiếp cận đơn xin hỗ trợ; không có sự hướng dẫn của cán bộ địa phương.... Nghiên cứu đã xác định được ít nhất bốn nhóm người dễ bị tổn thương không có trong danh sách được hưởng lợi từ gói hỗ trợ thứ hai của Chính phủ. Theo đó bao gồm: người di cư không có hộ khẩu; các hộ kinh doanh nhỏ không chính thức như chế biến thực phẩm và quán phở; người vô gia cư và những người bị mất thu nhập do COVID-19 trước ngày quyết định về giãn cách xã hội được ban hành.
Bà Phạm Minh Thu, Viện Khoa học Lao động và Xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: “Mức hỗ trợ tiền mặt hàng tháng phải đạt mức sống tối thiểu” được xác định trong chuẩn nghèo Quốc gia trong suốt thời kỳ cách ly và bao phủ tất cả mọi người, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương”.
Các báo cáo cũng đưa ra các khuyến nghị chi tiết về các nhóm đối tượng và cách thức để thực hiện hiệu quả chương trình hỗ trợ tiền mặt mới; tận dụng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số để triển khai ngay lập tức và đồng thời đẩy mạnh cải cách chính sách trợ giúp xã hội theo hướng hệ thống bao trùm và phản ứng với cú sốc nhanh nhạy hơn.
Đại diện thường trú lâm thời của UNDP Terence D. Jones đã phản ánh một số xu hướng được xác định trong cả hai báo cáo và hoan nghênh Chính phủ Việt Nam đã có các biện pháp toàn diện về sức khỏe, xã hội nhằm giảm thiểu sự lây lan và tác động của đại dịch.
“UNDP chia sẻ những phát hiện và khuyến nghị chính của hai báo cáo, như một thông tin đầu vào cho toàn xã hội và toàn thể Chính phủ xem xét các bước tiếp theo trong việc đối phó và vượt qua những tác động tức thời của đại dịch. Đồng thời, cân nhắc các lựa chọn chính sách mới, các biện pháp can thiệp để giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 đối với người dân Việt Nam và đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương nhất ”, ông Jones nói.
Tác động phi kinh tế cũng rất đáng kể và theo đó, 2/3 số hộ gia đình tương đương với 66,4% tỷ lệ tham gia khảo sát tỏ ra lo lắng về tác động của COVID-19. Đáng chú ý, chủ hộ là nữ có tỷ lệ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần 81,6% cao hơn so với chủ hộ là nam 62,8%.
Cắt giảm chi tiêu là biện pháp phổ biến nhất được các hộ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 với tỷ lệ 4 trong 5 hộ gia đình tương đương với 79,4% hộ bị ảnh hưởng phải cắt giảm chi tiêu. Hầu hết các khoản cắt giảm chi tiêu liên quan đến thực phẩm, với 71% số hộ gia đình bị ảnh hưởng đã cắt giảm chi phí thực phẩm.
Vì vậy, an ninh lương thực đang trở thành vấn đề khi hơn một nửa số hộ gia đình (51,2%) phải giảm lượng thức ăn mỗi bữa và 17,7% số hộ gia đình giảm số bữa ăn mỗi ngày.
Việc cắt giảm chi phí lương thực và tình trạng thiếu lương thực ghi nhận ở các hộ gia đình dễ bị tổn thương, những người bị sa thải trong nhiều tháng, đặc biệt là người di cư. Tình trạng nghiêm trọng hơn đã được báo cáo ở các hộ gia đình có con nhỏ.../.