Venezuela đối mặt làn sóng người di cư sang các nước láng giềng. Ảnh: TTXVN
Từng là một trong những nước giàu nhất trong những năm 50 của thế kỷ trước, Venezuela hiện đang phải chịu thảm cảnh thiếu hụt hàng hóa trầm trọng, thậm trí rơi vào cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất tại khu vực Mỹ Latinh trong những năm gần đây.
Phần lớn người dân Venezuela tìm cách định cư tại các nước láng giềng trong khu vực. Trong 16 tháng qua, đã có hơn 1 triệu người Venezuela nhập cảnh vào Colombia, gần 500.000 người tới Peru, trong khi Ecuador trở thành một điểm trung chuyển chính của làn sóng người Venezuela di cư sang các nước láng giềng.
Kể từ ngày 25/8, những người di dân từ Venezuela muốn vào thành phố Tumbes sẽ phải trình hộ chiếu mới được cho phép nhập cảnh tại Peru. Tuy chính quyền Peru vẫn chấp thuận một số trường hợp đặc biệt như trẻ em, người già, hoặc phụ nữ có thai, nhưng số người di dân từ Venezuela đã giảm bớt.
Thông tín viên Eric Samson của đài RFI cho biết: 24 giờ trước khi luật nhập cảnh mới đi vào hiệu lực, số người di dân được cho phép nhập cảnh vào Peru đã giảm phân nửa, từ 5.000 người cách đây 3 tuần xuống còn 1.630 người vào ngày 25/8.
Các tổ chức nhân quyền lo ngại rằng những người chỉ mang theo thẻ căn cước mà không mang hộ chiếu sẽ tìm cách vượt biên trái phép. Tuy vậy, bà Raquel Alvarez, thuộc Tổ chức Dòng Tên Encuentros, cho rằng vẫn còn có kế hoạch dự phòng.
Bà Raquel cho biết: "Chúng tôi xác định các trường hợp gia đình hoặc cá nhân cần sự bảo vệ của quốc tế. Nếu chúng tôi thấy ai bị đe dọa tại Venezuela, chúng tôi sẽ cho họ mọi thông tin cần thiết để làm giấy tờ xin tị nạn tại Peru”.
Ngoài ra, trẻ em, phụ nữ mang thai và người già vẫn sẽ được nhập cảnh, kể cả khi không có hộ chiếu. Chính quyền Peru đang cân nhắc khả năng nhận thêm người tị nạn với một số điều kiện.
Đây cũng là mong ước của ông Luis Alberto Torres, một luật sư người Venezuela chạy tị nạn. Ông nói: "Suốt năm 2017, sức khỏe của tôi suy sụp trầm trọng do đói và thiếu dinh dưỡng lâu ngày. Tôi không có gì để ăn ngoài khoai và ớt. Tôi sụt nhiều cân đến nỗi không thể đặt nổi mông lên ghế”.
Mặc dù Chính phủ Ecuador đã tạo điều kiện bằng cách tạo một “hành lang nhân đạo” để rút ngắn thời gian di chuyển của người di cư Venezuela tới Peru. Theo thống kê chính thức, hiện có khoảng 200.000 người Venezuela đang sinh sống tại Ecuador và nước này đang trở thành một điểm trung chuyển của những người Venezuela trên đường di cư tới Peru, Chile hoặc Argentina.
Trong những tuần gần đây, có khoảng 2.500 người Venezuela nhập cảnh vào Ecuador mỗi ngày, song con số này bất ngờ tăng vọt sau khi Ecuador và Peru điều chỉnh chính sách nhập cảnh, theo đó bắt buộc các công dân Venezuela phải có hộ chiếu. Để giảm nhẹ tình trạng hiện nay, Ecuador đã quyết định tạm đình chỉ yêu cầu người di cư Venezuela phải xuất trình hộ chiếu khi nhập cảnh.
Bộ trưởng Nội vụ Peru Mauro Medina đã trấn an người dân về chính sách mới. Ông khẳng định Peru đang tăng cường kiểm soát di cư vì các lý do an ninh và trật tự, nêu rõ 80% người Venezuela vào nước này đều có hộ chiếu.
Tại Colombia, người đứng đầu cơ quan xuất nhập cảnh Colombia Christian Kruger Sarmiento đã chỉ trích các biện pháp của Ecuador và Peru là không hiệu quả trong việc ngăn chặn dòng người di cư.
Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 24/8 thông báo với Ngoại trưởng Colombia Holmes Trujillo sẽ thành lập một nhóm làm việc để đảm bảo việc đối phó với cuộc khủng hoảng di cư từ Venezuela được phối hợp tốt. Trong khi đó, người phát ngôn của LHQ Stephane Dujarric cho rằng “kiểu khủng hoảng này không phải là không phổ biến”.
Được biết, nhóm làm việc của LHQ sẽ bao gồm các chuyên gia của Cao ủy Liên hợp quốc về Người tị nạn (UNHCR) và Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) cùng một số các cơ quan các của tổ chức đa phương này.
Trước đó, Ngoại trưởng Colombia Holmes Trujillo cho biết nước này sẽ đề nghị LHQ bổ nhiệm một đặc phái viên để phối hợp các hành động đa phương trước làn sóng di cư từ Venezuela sang các nước láng giềng trong khu vực. Colombia cũng kêu gọi các nước láng giềng Peru và Ecuador thực hiện chiến lược chung để đối phó với vấn đề này.
Venezuela là quốc gia xuất khẩu dầu và những nguyên liệu thô khác, trong khi nhập khẩu mọi mặt hàng nhu yếu phẩm. Nền kinh tế Venezuela đang phải gánh chịu hậu quả trầm trọng khi thiếu hụt nghiêm trọng hàng hóa và giá cả tăng vọt.
Đồng bolivar hiện nay bắt đầu được đưa vào lưu hành cách đây 10 năm nhưng đã liên tục lao dốc trong những năm gần đây do tình trạng lạm phát phi mã. Đặc biệt trong năm 2017, tỷ lệ lạm phát của quốc gia Nam Mỹ này đã vượt quá 2.600% và theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) thì năm nay có thể lên tới 1.000.000%.
Để chặn đà lạm phát phi mã, Tổng thống Nicolas Maduro đã thông báo kế hoạch đổi tiền tại nước Nam Mỹ này theo đó, đồng nội tệ của Venezuela được điểu chỉnh giảm 5 số 0 và có tên gọi mới là đồng “bolivar chủ quyền”. Các biện pháp bình ổn kinh tế mới nhất của Chính phủ Venezuela nhằm giải quyết tình trạng lạm phát và chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ.