Vị thế Việt Nam - Uy tín Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng bỏ phiếu bầu các thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2026-2028, trong đó Việt Nam tái đắc cử vị trí này với 180 phiếu ủng hộ và là nước được bầu với số phiếu cao nhất trong nhóm đại diện cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Ảnh: Thanh Tuấn - Phóng viên TTXVN tại Mỹ 

Việc Việt Nam tái đắc cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (LHQ) nhiệm kỳ 2026-2028 với số phiếu rất cao là một dấu mốc lịch sử, thể hiện niềm tin mạnh mẽ của LHQ và cộng đồng quốc tế đối với vị thế, uy tín, cũng như các đóng góp thiết thực của Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người. “Dấu son” này không chỉ mang giá trị biểu tượng to lớn, mà còn khẳng định đường lối đối ngoại đúng đắn, chủ động, tích cực và trách nhiệm cao mà Việt Nam đã và đang theo đuổi trong tiến trình hội nhập toàn cầu.

Đây phải là một sự ngẫu nhiên, mà là kết quả của một tiến trình nỗ lực và cống hiến bền bỉ, trách nhiệm, không ngừng. Việt Nam luôn tham gia tích cực, có trách nhiệm vào các hoạt động của Hội đồng Nhân quyền LHQ từ khi cơ quan này được thành lập năm 2006. Việt Nam có nhiều đóng góp, làm cầu nối hợp tác và đối thoại giữa các nước, các nhóm nước nhằm thúc đẩy cách tiếp cận cân bằng, tiến bộ, hướng tới con người trên những vấn đề còn khác biệt, như về quyền sức khỏe sinh sản, chống bạo hành với phụ nữ, xóa bỏ phân biệt đối xử và bạo lực… Bên cạnh đó, Việt Nam đã thúc đẩy đối thoại trong khuôn khổ Hội đồng Nhân quyền giữa các nước, các tổ chức khu vực và các cơ chế của LHQ về quyền con người nhằm giải quyết những quan tâm cụ thể về các vấn đề liên quan đến nhân quyền, nhân đạo; phối hợp với các nước đang phát triển, đồng quan điểm đấu tranh để bảo đảm Hội đồng Nhân quyền hoạt động đúng nguyên tắc, thủ tục, không chính trị hóa, không can thiệp công việc nội bộ các quốc gia.

Sự tín nhiệm dành cho Việt Nam trước hết đến từ việc cộng đồng quốc tế ghi nhận vai trò, vị thế, uy tín, tiềm lực ngày càng tăng của Việt Nam trên bình diện toàn cầu, cam kết với chủ nghĩa đa phương và thành tựu, nỗ lực của nước ta trong phát triển con người, công bằng xã hội, bảo đảm và thúc đẩy quyền con người. Hiện nay, tại Hội đồng Nhân quyền nói riêng và các diễn đàn đa phương nói chung, Việt Nam là hình ảnh một dân tộc đang bước vào kỷ nguyên mới với thể chế chính trị ổn định, kinh tế phát triển nhanh, hội nhập sâu rộng, có nhiều tiến bộ về an sinh xã hội, phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, chăm lo đời sống nhân dân, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, không để ai bị bỏ lại phía sau. Nhân dân luôn được đặt ở vị trí trung tâm, là người thụ hưởng các thành tựu nhân quyền tại Việt Nam với tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm xuống dưới 2%, mức độ bao phủ bảo hiểm y tế đạt gần 93% dân số, hệ thống giáo dục phổ cập, bình đẳng giới trong giáo dục được đảm bảo; tỷ lệ nữ giới tham chính ở các cấp ngày càng cao; không ngừng cải thiện môi trường kinh doanh, bảo vệ quyền lao động và lợi ích doanh nghiệp.

Trong nhiệm kỳ 2023 -2025 (lần thứ hai đảm nhiệm vai trò này sau nhiệm kỳ đầu tiên 2014 – 2016), phương châm của Việt Nam mang tới Hội đồng Nhân quyền LHQ là “Tôn trọng và hiểu biết. Đối thoại và hợp tác” để thúc đẩy “Tất cả các quyền, cho tất cả mọi người”. Tôn trọng và hiểu biết giữa các nước hướng tới giảm xu thế chính trị hóa, tăng cường sự quan tâm của cộng đồng quốc tế tới nhu cầu thực sự của các nước trong lĩnh vực quyền con người. Đối thoại và hợp tác hướng tới hành động cụ thể, thiết thực, mang lại hiệu quả lâu dài trong công tác bảo đảm và thúc đẩy quyền con người, hơn là “chỉ trích và can thiệp”. Và quan trọng nhất, “tất cả các quyền con người – cho tất cả mọi người” không chỉ thể hiện tính chất của các quyền con người là phổ quát, không thể bị chia cắt, phụ thuộc lẫn nhau và có quan hệ tương hỗ với nhau, mà còn thể hiện sự sẵn sàng của Việt Nam tham gia đóng góp vào mọi mặt công tác của Hội đồng Nhân quyền.

Trong suốt tiến trình hội nhập, Việt Nam thúc đẩy trên tất cả 8 lĩnh vực ưu tiên tại Hội đồng Nhân quyền gồm Tăng cường hiệu quả hoạt động; Bảo vệ quyền con người trong bối cảnh biến đổi khí hậu; Chống bạo lực và phân biệt đối xử, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương; Thúc đẩy bình đẳng giới; Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số; Thúc đẩy quyền sức khỏe; Quyền việc làm; Quyền giáo dục và giáo dục về quyền con người. Việt Nam luôn chủ động triển khai nhiều sáng kiến thực chất, đóng góp vào các nỗ lực chung nhằm thúc đẩy và bảo vệ quyền con người trên phạm vi toàn cầu với ba hình thức chủ đạo: Một là, chủ trì giới thiệu các dự thảo nghị quyết để hội đồng thông qua; Hai là, chủ trì xây dựng các phát biểu, tuyên bố chung liên khu vực để đóng góp vào thảo luận; Ba là, tổ chức các tọa đàm quốc tế về nhiều khía cạnh quyền con người nhằm bổ trợ cho thảo luận chính thức của Hội đồng Nhân quyền LHQ.

Các Nghị quyết tiêu biểu do Việt Nam chủ trì dẫn dắt là Nghị quyết 52/19 về kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn Nhân quyền thế giới (UDHR) và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna (VDPA), được thông qua bằng đồng thuận vào tháng 4/2023 với sự đồng bảo trợ của 121 quốc gia, một con số kỷ lục tại Hội đồng Nhân quyền trong nhiều năm gần đây. Tiếp nối các nghị quyết về biến đổi khí hậu và quyền con người do nhóm nòng cốt gồm Việt Nam, Bangladesh và Philippines thúc đẩy từ nhiều năm qua, năm 2024, Việt Nam đóng vai trò chủ chốt đối với Nghị quyết 56/8 về nội dung tập trung vào bảo đảm quyền con người trong chuyển đổi công bằng để ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo không để ai bị bỏ lại phía sau trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Việt Nam cũng tham gia đóng góp tích cực cùng các nước tại các nhóm nòng cốt thúc đẩy các nghị quyết khác; mới đây nhất là trong Nhóm nòng cốt thúc đẩy thông qua Nghị quyết 59/23 (tháng 7/2025) về bảo vệ trẻ em trong không gian số, một chủ đề có tính cấp thiết trong kỷ nguyên số. Nghị quyết này cũng đề cao vai trò của Công ước LHQ về Tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), văn kiện pháp lý quốc tế quan trọng sẽ được mở ký tại thủ đô Hà Nội trong tháng 10.

Là một thành viên tích cực và trách nhiệm trong Hội đồng Nhân quyền LHQ, Việt Nam đã chủ động nêu sáng kiến và chủ trì xây dựng các phát biểu chung liên khu vực về tiêm chủng và quyền con người, vai trò của việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững với bảo đảm bình đẳng giới, bảo vệ cơ sở hạ tầng dân sự thiết yếu với việc thụ hưởng quyền con người; biến đổi khí hậu… Các phát biểu chung này đều nhận được đồng bảo trợ rộng rãi từ các nước và các tổ chức quốc tế; và qua các khóa họp, các năm đã được các đối tác đề nghị tiếp tục cập nhật, tái lưu hành. Điều đó chứng tỏ sự tương đồng giữa quan tâm của Việt Nam với quan tâm, lợi ích chung của cộng đồng quốc tế, cũng sự tín nhiệm của các đối tác dành cho Việt Nam. Sự tín nhiệm này cũng thể hiện ở việc Việt Nam được Nhóm Đồng quan điểm (LMG), Nhóm Pháp ngữ (OIF), Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Phong trào Không liên kết… phân công chủ trì xây dựng các phát biểu chung của các nhóm về những chủ đề như quyền phát triển, bình đẳng giới, quyền của người khuyết tật, quyền trẻ em, tác động của trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, bảo vệ môi trường….

Việc tái đắc cử Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ thứ hai liên tiếp không chỉ là thắng lợi về ngoại giao, mà còn là thành quả của niềm tin quốc tế đối với Việt Nam. Từ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ, hỗ trợ nhân đạo trong đại dịch COVID-19, đến các sáng kiến về phục hồi xanh, Việt Nam luôn chứng tỏ mình là một mắt xích tích cực trong chuỗi nỗ lực toàn cầu. Việt Nam cho bạn bè và cộng đồng quốc tế thấy rằng chúng ta không chỉ nói về nhân quyền, mà còn hành động vì nhân quyền, bằng phát triển bao trùm, bằng hòa bình và bằng hợp tác quốc tế dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.

Vinh dự, tự hào sẽ song hành với trách nhiệm. Nhiệm kỳ tới, Việt Nam sẽ gánh trên vai trách nhiệm lớn hơn nhằm tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế và uy tín trong việc thúc đẩy các giá trị nhân văn phổ quát, đồng thời bảo vệ nguyên tắc bình đẳng và công bằng giữa các quốc gia. Nhiệm vụ mới cũng đặt ra một sứ mệnh cao cả: Việt Nam được mong đợi sẽ có nhiều đóng góp mạnh mẽ hơn cho tiến trình nhân quyền toàn cầu - không chỉ bằng các cam kết, mà thể hiện bằng hành động cụ thể, trách nhiệm và sáng kiến hiệu quả.

Việc Việt Nam tái đắc cử vào một cơ quan trực thuộc LHQ là bằng chứng sống động về vị thế, uy tín ngày càng cao của đất nước trên trường quốc tế.  Thành quả này là kết tinh ý chí, trí tuệ và tinh thần nhân văn của một dân tộc anh hùng luôn nỗ lực vươn lên, luôn khát vọng hòa bình và phát triển.