World Cup 2018: Lịch sử giải vô địch bóng đá thế giới

Theo dự tính trong hơn một tháng tranh tài của VCK World Cup 2018, sẽ có tổng cộng 64 trận đấu diễn ra trên 12 sân vận động ở 11 thành phố.

Đây là sự kiện thể thao thu hút sự quan tâm của đông đảo người hâm mộ nhất trên toàn thế giới.

* Lịch sử hình thành

Giải bóng đá vô địch thế giới (World Cup) là giải đấu bóng đá quốc tế do Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) tổ chức 4 năm 1 lần cho tất cả các đội tuyển bóng đá quốc gia của những nước thành viên FIFA.

Ý tưởng tập hợp những đội bóng mạnh nhất của các quốc gia trong một trận cầu tranh chức vô địch thế giới bắt nguồn từ thập niên 20 của thế kỷ XX, do một nhóm các nhà quản lý bóng đá Pháp, đứng đầu là Jules Rimet, đề xướng.

Nghị quyết quyết định việc tiến hành đều đặn giải bóng đá vô địch thế giới được Đại hội FIFA họp tại Amsterdam (Hà Lan) thông qua năm 1928. Trong thời kỳ này bóng đá nhà nghề đã có quy mô rộng lớn song những cuộc đấu ở Thế vận hội thì chỉ cho phép các cầu thủ nghiệp dư tham gia nên không đáp ứng được đầy đủ yêu cầu của giới bóng đá.

Tên gọi chính thức của giải bóng đá vô địch thế giới đã có vài lần thay đổi. Thoạt đầu nó được gọi là “Cúp thế giới” (World Cup, Coupe du monde) sau đó là “Cúp Jules Rimet” (tên của cựu chủ tịch FIFA), rồi đến “Giải vô địch bóng đá thế giới – Cup Jules Rimet” và sau cùng là “FIFA World Cup“.

Giải đấu đầu tiên chính thức được tổ chức tại Uruguay vào năm 1930, với sự tham dự của 13 đội tuyển. Và chiếc cúp vàng thứ nhất mang tên “Jules Rimet” đã lọt vào tay chính đội chủ nhà.

FIFA World Cup diễn ra đều đặn, trừ 2 kỳ bị hủy bỏ vào các năm 1942 và 1946 vì ảnh hưởng của Chiến tranh thế giới thứ hai.

Trong những năm 50, giải vô địch bóng đá thế giới nhanh chóng tái khẳng định vị trí và tiếp tục duy trì thế độc tôn là sự kiện thể thao lớn nhất trong thời hiện đại, được tổ chức luân phiên ở các nước khu vực Châu Âu và châu Mỹ.

Thế nhưng mãi đến kỳ World Cup 2002 người ta mới thấy một bước đột phá khi Hàn Quốc và Nhật Bản được chọn đăng cai World Cup 2002. Đến năm 2010, lần đầu tiên FIFA đã đưa giải đấu đến với châu Phi, và quốc gia được vinh dự đăng cai là Nam Phi.

Thể thức thi đấu hiện tại cho phép 32 đội bóng xuất sắc nhất tham dự vòng chung kết (kể từ năm 1998). Vòng loại được tổ chức trong khoảng thời gian 3 năm trước đó nhằm xác định các đội giành quyền vào chơi vòng chung kết cùng nước chủ nhà.

* Các kỷ lục và những con số thống kê

Qua 20 lần được tổ chức (tính đến năm 2014), đã có 8 quốc gia đứng lên bục đăng quang. Brazil là đội duy nhất tham dự đủ 20 vòng chung kết và hiện đang giữ kỷ lục 5 lần vô địch giải. Tiếp đó là Italy và Đức với 4 lần giành ngôi cao nhất. Argentina và đội vô địch giải đầu tiên Uruguay, cùng có 2 danh hiệu. Các nhà vô địch khác là Anh, Pháp, Tây Ban Nha, mỗi đội một danh hiệu. Hiện đương kim vô địch là đội tuyển Đức khi đánh bại Argentina trong trận chung kết của World Cup 2014.

Hai cầu thủ có số lần tham dự các vòng chung kết World Cup nhiều nhất là tuyển thủ México Antonio Carbajal và cựu đội trưởng đội tuyển CHLB Đức Lothar Matthäus (cả 2 cùng 5 lần góp mặt). Matthäus cũng là người chơi nhiều trận nhất với tổng cộng 25 lần được ra sân. Huyền thoại Pelé là người duy nhất 3 lần vô địch World Cup với tư cách cầu thủ,

Người ghi nhiều bàn thắng nhất tại các kỳ World Cup là tuyển thủ Đức Miroslav Klose, với 16 lần làm tung lưới đối phương trong 4 lần tham dự giải. Thứ 2 là tuyển thủ Brazil Ronaldo với 15 bàn. Đứng thứ 3 với 14 lần lập công là tuyển thủ người Đức Gerd Müller.

Ở vị trí thứ 4 là trung phong huyền thoại người Pháp Just Fontaine, người cũng đồng thời giữ kỷ lục về số bàn thắng ghi được tại một kỳ World Cup, với thành tích 13 bàn ghi được tại giải năm 1958.

Klose cũng chính là cầu thủ nhận được huy chương World Cup nhiều nhất (1 vàng, 1 bạc, 2 đồng). Anh cũng là cầu thủ duy nhất có tất cả các loại huy chương và luôn có huy chương ở tất cả các kỳ World Cup tham gia.

Mário Zagallo và Franz Beckenbauer là hai người đồng thời vô địch World Cup với tư cách cầu thủ và huấn luyện viên. Zagallo vô địch các giải năm 1958 và 1962 khi còn đang thi đấu rồi giải năm 1970 khi chuyển sang vai trò huấn luyện viên. Beckenbauer vô địch giải năm 1974 khi đeo băng đội trưởng đội tuyển Tây Đức và giải năm 1990 với tư cách người chỉ đạo đội.

Còn huấn luyện viên tuyển Italy Vittorio Pozzo là người duy nhất từng hai lần giành ngôi vô địch trên ghế chỉ đạo.

Tính đến hết World Cup 2014, Đức là đội từng thi đấu nhiều trận nhất tại giải với 106 trận, theo sau là Brazil với 104 trận. Đức là đội ghi được nhiều bàn thắng nhất với 224 bàn, theo sau là đội tuyển Brazil với 220 bàn. Hai đội gặp nhau lần đầu tiên trong lịch sử thi đấu tại giải của mình ở trận chung kết năm 2002.

World Cup gần như là sân chơi riêng cho các đội bóng Nam Mỹ và châu Âu. Các đội bóng này khẳng định sự thống trị tuyệt đối bóng đá thế giới bởi vì cho đến nay thì chưa có đội bóng nào ngoài châu Âu và Nam Mỹ được nâng cao chiếc cup vàng danh giá.

Năm Đăng cai Vô địch

1930 Uruguay Uruguay

1934 Italy Italy

1938 Pháp Italy

1950 Brazil Uruguay

1954 Thụy Sỹ Tây Đức

1958 Thụy Điển Brazil

1962 Chile Brazil

1966 Anh Anh

1970 Mexico Brazil

1974 Tây Đức Tây Đức

1978 Argentina Argentina

1982 Tây Ban Nha Italy

1986 Mexico Argentina

1990 Italy Tây Đức

1994 Mỹ Brazil

1998 Pháp Pháp

2002 Nhật Bản/Hàn Quốc Brazil

2006 Đức Italy

2010 Nam Phi Tây Ban Nha

2014 Brazil Đức./.