Xác định vị trí của tổ hợp “kinh tế-xã hội-môi trường” trong phát triển bền vững

Sáng 4/8, tại Trụ sở Chính phủ, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc làm việc cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhiệm kỳ 2025-2030.

* Tiếp cận tư duy bộ đa ngành, đa lĩnh vực

Tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng đánh giá cao sự chủ động, nghiêm túc và kỹ lưỡng trong chuẩn bị văn kiện, nhân sự, tổ chức Đại hội các cấp của Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, "bảo đảm tính dân chủ, thể hiện tinh thần trách nhiệm và giữ được nguyên tắc". Công tác phối hợp giữa các đơn vị nhịp nhàng, hiệu quả; chuẩn bị tốt công tác nhân sự và tiếp tục hoàn thiện, trên cơ sở gắn nhân sự với yêu cầu công tác lãnh đạo toàn diện, sâu sát.

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy trong xây dựng văn kiện, xác lập rõ vị trí trung tâm của tổ hợp "kinh tế-xã hội-môi trường" trong định hướng phát triển, "tiếp cận tư duy bộ đa ngành, đa lĩnh vực và quản lý tổng hợp, thống nhất tài nguyên, môi trường".

Theo Phó Thủ tướng, đây là cơ hội lớn nhưng chỉ có thể chuyển hóa thành lợi thế nếu Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường có sự chuẩn bị tư tưởng vững vàng, tổ chức thực hiện quyết liệt, bài bản. Tư duy mới phải được thể hiện trong văn kiện và chương trình hành động với các bước đi cụ thể, rõ mục tiêu, lộ trình và trách nhiệm thực hiện.

Báo cáo chính trị cần nhấn mạnh yêu cầu phát triển ba trụ cột "Kinh tế-Xã hội-Môi trường" trên một trục phát triển bền vững, với vị trí ngang bằng và gắn bó hữu cơ; chuyển mạnh từ tư duy bảo vệ môi trường sang tư duy kinh tế môi trường để kiến tạo chính sách, xây dựng pháp luật dẫn dắt các lĩnh vực kinh tế phát triển theo hướng xanh, tuần hoàn, carbon thấp, khôi phục và khai thác bền vững môi trường tự nhiên, phát triển năng lượng tái tạo...

Lĩnh vực nông nghiệp, từ vị trí "trụ đỡ", phải trở thành ngành kinh tế có giá trị gia tăng cao, đóng góp lớn và bền vững vào nền kinh tế quốc dân. Thay đổi tư duy từ "sản xuất nông nghiệp" sang "kinh tế nông nghiệp", tập trung vào chuỗi giá trị nông sản, mở rộng sang dịch vụ, thương mại, logistics, thúc đẩy doanh nghiệp và nông dân tham gia sâu hơn vào các mắt xích tạo giá trị. Kinh tế nông nghiệp phải gắn với sản xuất, chế biến, công nghiệp hóa, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Về nhiệm vụ giảm nghèo đa chiều bền vững, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đảm nhiệm khâu tạo sinh kế, việc làm, đào tạo kỹ năng và năng lực cho người dân vùng nông thôn, miền núi, nơi còn khả năng thoát nghèo.

Trong đổi mới phương thức quản lý, Phó Thủ tướng cho rằng, chuyển đổi số là yêu cầu cấp bách đối với ngành Nông nghiệp và Môi trường, "làm càng sớm càng tốt, tạo nền tảng số hóa trong tất cả các lĩnh vực". Bộ phải chủ động tham mưu, đề xuất đầu tư trọng tâm, hiện đại hóa hệ thống quan trắc, giám sát, dự báo thiên tai, quản lý hồ chứa, khí tượng thủy văn… như ứng dụng dữ liệu vệ tinh, cảm biến, công nghệ UAV, trí tuệ nhân tạo vào dự báo, cảnh báo và điều hành sản xuất nông nghiệp.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát toàn bộ chương trình hành động để đảm bảo tính khả thi, rõ nguồn lực, trách nhiệm, sản phẩm cụ thể; lựa chọn chủ đề và phương châm của Đại hội mang dấu ấn riêng biệt "thể hiện quyết tâm, ý chí, là dấu ấn của ngành".

* Bốn đột phá chiến lược

Trước đó, theo báo cáo của Đảng bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ sẽ tập trung vào 4 đột phá chiến lược.

Đó là: Bảo đảm thể chế phải đi trước, mở đường cho đột phá phát triển. Hệ thống pháp luật vừa phục vụ yêu cầu quản lý, vừa thúc đẩy phát triển, trong đó lấy kiến tạo phát triển làm trọng tâm. Tăng cường "hướng về địa phương, cơ sở" để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thi hành chính sách, pháp luật; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý, quản trị phát triển giữa Trung ương và địa phương, phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của địa phương. Đổi mới phương thức quản lý nhà nước, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, giảm tối đa rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ đối với người dân, doanh nghiệp.

Xây dựng và triển khai các chính sách, khuôn khổ pháp lý, cơ chế thử nghiệm, thí điểm vượt trội cho các mô hình sản xuất nông nghiệp dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; tăng cường liên kết giữa các đơn vị nghiên cứu, các trường đại học với doanh nghiệp trong nghiên cứu, triển khai, chuyển giao khoa học, công nghệ. Triển khai mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, thực chất, hiệu quả công tác chuyển đổi số, hoàn thiện Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, sớm xây dựng nền tảng số quản lý theo thời gian thực.

Tiếp tục hoàn thiện và đột phá mạnh mẽ trong xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, tài nguyên, môi trường đồng bộ, hiện đại. Phát triển thủy lợi đa mục tiêu; xây dựng nâng cấp sửa chữa công trình phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu. Ứng dụng công nghệ quản lý và sử dụng nước hiệu quả; quản trị tài nguyên nước trên nền tảng công nghệ số thông qua các hệ thống công cụ hỗ trợ ra quyết định điều hòa phân phối, hệ thống thông tin, dữ liệu tài nguyên nước quốc gia, hệ thống theo dõi, đánh giá, giám sát an ninh nguồn nước quốc gia...

Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp của hệ thống chính trị thực sự tiêu biểu; đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia, đội ngũ doanh nhân, nông dân chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong giai đoạn phát triển mới của ngành và trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.