Xây dựng kịch bản xét nghiệm trong tình huống có 30.000 người mắc COVID-19

Đây là phát biểu của Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn ngày 14/5, tại cuộc họp trực tuyến Hướng dẫn triển khai xét nghiệm SARS-CoV-2 với sự tham gia của các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế 63 tỉnh, thành phố.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, để tăng cường công tác xét nghiệm, Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo đôn đốc, đề nghị các địa phương thực hiện tinh thần "4 tại chỗ".

Đến nay, Việt Nam có đầy đủ các kỹ thuật xét nghiệm để phát hiện, chẩn đoán SARS-CoV-2, bao gồm: Realtime RT-PCR để xét nghiệm khẳng định mắc COVID-19; test nhanh kháng nguyên và test nhanh kháng thể.

Công suất xét nghiệm của Việt Nam đã có cải thiện đáng kể, tăng 2-3 lần so với các đợt dịch trước, có thể đạt khoảng 100.000 mẫu đơn/ngày. Tuy nhiên, với công suất xét nghiệm tăng cao đòi hỏi phải tăng cường nội kiểm, ngoại kiểm để nâng cao chất lượng xét nghiệm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đề nghị các đơn vị, địa phương, các cơ sở xét nghiệm cần nghiên cứu kỹ hướng dẫn của Bộ Y tế, lựa chọn phương án triển khai xét nghiệm phù hợp với địa phương, đơn vị mình.

Cục Y tế dự phòng chủ động rà soát các hướng dẫn của Bộ Y tế cho phù hợp với nhu cầu xét nghiệm trong tình hình hiện nay; thành lập ngay tổ tư vấn để xây dựng hướng dẫn cụ thể hơn về xét nghiệm trong tình hình mới; đồng thời phối hợp với Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo tổ chức tập huấn cập nhật kiến thức về xét nghiệm cho địa phương.

Các địa phương cần chủ động, khẩn trương chuẩn bị máy móc, thiết bị cho nhu cầu xét nghiệm SARS-CoV-2 theo tinh thần "4 tại chỗ", không để thiếu hụt khi dịch lan rộng trong cộng đồng hay diễn biến xấu hơn, việc mua bán cần công khai, minh bạch, tránh lãng phí, tiêu cực, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

Theo Cục Y tế Dự phòng, Việt Nam hiện có 175 phòng xét nghiệm thực hiện kỹ thuật Realtime RT-PCR, với công suất 65.793 mẫu (đơn)/ngày, trong trường hợp cần thiết có thể nâng công suất lên 1,5-2 lần để phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Các chuyên gia cũng đánh giá, hiện năng lực xét nghiệm của Việt Nam đã tăng cao so với đợt dịch trước, tuy nhiên bên cạnh số lượng tăng cường thì phải tăng cường chất lượng, do đó việc lấy mẫu vô cùng quan trọng, quyết định chất lượng, kết quả xét nghiệm.

Để làm được điều này đòi hỏi cán bộ lấy mẫu phải được tập huấn thường xuyên, phải đánh giá tập huấn cho nhân viên lấy mẫu, kiểm soát quá trình chất lượng lấy mẫu. Cùng với đó, vật liệu lấy mẫu, môi trường lấy mẫu phải phù hợp với kỹ thuật lấy mẫu.

Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn đánh giá, 175 phòng xét nghiệm là số lượng lớn nhưng phải đi đôi với chất lượng tốt, đảm bảo quy trình xét nghiệm (nội kiểm, ngoại kiểm) đúng quy định. “Hiện một số cơ sở y tế, kể cả bệnh viện lớn vẫn chưa làm được xét nghiệm khẳng định Realtime RT-PCR.

Trong khi đó, Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở trên 300 giường bệnh bắt buộc có phòng xét nghiệm khẳng định. Do đó, đây là việc phải cấp thiết phải thực hiện để đảm bảo nâng cao năng lực xét nghiệm trên toàn quốc”.

Theo đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam (WHO), Việt Nam có khả năng nâng công suất và mở rộng phòng xét nghiệm để đáp ứng các nhu cầu cấp thiết liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Tuy nhiên, cần quan tâm đến chất lượng xét nghiệm; phải đảm bảo chất lượng ngay từ khâu lấy mẫu đến phòng xét nghiệm. Bên cạnh đó cần vận dụng mạng lưới các phòng xét nghiệm, chia sẻ công việc với nhau để tránh quá tải, tận dụng nguồn lực một cách tối ưu./.