Ý nghĩa ngày Rằm tháng Giêng
Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm Rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, vì sau ngày này còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười).
Vào ngày này, nhiều nhà chùa diễn ra các lễ hội từ khắp nơi trên mọi miền đất nước, từ đồng bằng Bắc Bộ cho tới miền Tây Nam Bộ.
Vì thế mà tháng giêng chẳng những được coi là tháng ăn chơi, mà tháng giêng là tháng mà ai ai cũng nghĩ đến việc đi chùa đầu năm để thành tâm khấn nguyện cầu an lành và may mắn cho cả năm, là tháng để mọi người chăm sóc đời sống tâm linh mình mong khởi sự cho một năm làm việc mới.
Xét về khía cạnh văn hóa, rằm tháng Giêng còn được xem là 1 lễ lớn theo tín ngưỡng Việt Nam. Là 1 nước thần nông, tháng giêng là tháng bắt đầu của những người nông dân chuẩn bị xuống đồng. Trước khi hạ điền, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, để cầu cho mưa thuận gió hòa, mong một năm mùa màng bội thu.
Bên cạnh đó, trong 12 tháng rằm, tháng giêng mang về nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như tết Nguyên tiêu, Thượng nguyên, Nguyên dạ … đó là do bắt nguồn từ sự giao lưu, tiếp nhận từ nền văn hóa Trung Hoa cùng sự kết hợp hài hòa với văn hóa bản địa.
Với người Trung Quốc, rằm tháng Giêng còn gọi là tết Nguyên Tiêu với lễ hội cúng Hoa Đăng, làm bánh trôi. Theo lịch sử, bắt nguồn từ năm 180 trước Công nguyên, vua Hán Văn – nhà vua đời Tây Hán của Trung Quốc được lên ngôi đúng vào ngày rằng tháng Giêng.
Để chúc mừng và kỷ niệm ngày này, nhà vua Hán Văn quyết định lấy ngày rằm tháng Giêng là ngày hội Hoa Đăng. Hàng năm vào tối ngày rằm, nhà vua đều ra khỏi cung để đi dạo cùng chung vui với người dân. Vì thế, vào ngày này, nhà nào nhà nấy và trên khắp các ngả đường, thôn xóm đều treo đủ các loại đèn với muôn hình muôn vẻ để mọi người thưởng thức.
Theo Nho học thì xưa ngày này còn được gọi là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm, nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển, triệu các vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng họa, ca ngợi các vẻ đẹp thiên nhiên và ân đức nhà vua đã đem lại thái bình thịnh trị. Từ đó về sau lễ hội tết Nguyên Tiêu đã được lưu truyền rộng rãi trong dân.
Vào những thế kỷ đầu công nguyên, cũng trong quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa, Phật giáo đã du nhập vào Việt Nam và truyền thống văn hóa này được tiếp nhận vào nước ta, trở nên sự hài hòa văn hóa giữa 2 bản sắc du nhập và bản địa. Vì vậy, ngày rằm tháng Giêng là 1 ngày trọng đại và vô cùng đặc sắc, theo truyền thống Phật giáo thì ngày rằm tháng giêng mang ý nghĩa rất lớn..
>>> Vì sao “cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”?Tin liên quan
-
Kinh tế số
Giá hoa Đà Lạt tăng mạnh dịp Rằm tháng Giêng
12:00' - 18/02/2019
Nông dân các làng hoa thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) “trúng đậm” vụ hoa đầu năm. Giá hoa tăng mạnh, có loại giá còn cao hơn so dịp Tết Nguyên đán vừa qua.
-
Đời sống
Rằm tháng Giêng trong tâm thức người Việt
19:56' - 08/02/2019
Thành ngữ có câu “Lễ Phật quanh năm không bằng rằm tháng Giêng” đã nói lên tầm quan trọng của rằm tháng Giêng trong tâm thức người Việt.
-
Thời tiết và biến đổi khí hậu
Dự báo thời tiết đêm rằm Trung thu: Hà Nội không mưa
18:36' - 24/09/2018
Dự báo thời tiết đêm rằm Trung thu (tức ngày 24/9), Thủ đô Hà Nội không mưa, các khu vực khác trên cả nước có mưa rào rải rác, có nơi có dông.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm dương hôm nay 16/9
05:00'
Bnews. Xem ngay lịch âm hôm nay 16/9 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ tốt xấu ngày 16/9, việc nên làm, không nên làm hôm nay và lịch vạn niên tháng 9, chuyển đổi lịch âm - dương 2025.
-
Đời sống
Người dân xã biên giới làm giàu nhờ mô hình kinh tế tổng hợp
21:44' - 15/09/2025
Nhiều năm trở lại đây, nhờ thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nhiều hộ dân Xã biên giới Thanh Nưa (tỉnh Điện Biên) đã mạnh dạn phát triển mô hình kinh tế tổng hợp, vươn lên làm giàu.
-
Đời sống
Đưa ấn phẩm đặc sắc của TTXVN lên chuyến tàu ”Hà Nội 5 cửa ô”
20:42' - 15/09/2025
Hơn 20.800 ấn phẩm của TTXVN giới thiệu văn hóa, kinh tế, xã hội Việt Nam trên tàu Hà Nội 5 cửa ô, miễn phí đến hết 2025.
-
Đời sống
Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa thứ 4 nối quá khứ – hiện tại – tương lai
17:57' - 15/09/2025
Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank Mùa thứ 4 lan tỏa tinh thần sống khỏe và phát triển bền vững; tiếp thêm động lực tập luyện cho các vận động viên trước thềm giải đấu.
-
Đời sống
Vụ tai nạn trên cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình: Huy động nhân lực cấp cứu các nạn nhân
17:55' - 15/09/2025
Bệnh viện Đa khoa Hà Nam, tỉnh Ninh Bình đã tiếp nhận 18 nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông liên hoàn giữa 4 xe trên cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình.
-
Đời sống
Giữ "hồn" nghề cốm, tạo sinh kế cho đồng bào vùng cao
17:55' - 15/09/2025
Cứ mỗi dịp tháng 9, tháng 10, khi các thửa ruộng bậc thang ở Lào Cai nhuộm vàng sắc lúa cũng là lúc Tết mừng cơm mới sẽ diễn ra khắp làng trên xóm dưới.
-
Đời sống
Dân số Nhật Bản tiếp tục già hóa nghiêm trọng
10:27' - 15/09/2025
Theo ước tính của Liên hợp quốc, Nhật Bản có tỷ lệ người cao tuổi cao nhất trong số 38 quốc gia có quy mô dân số từ 40 triệu người trở lên, tiếp theo là Italy (25,1%), Đức (23,7%) và Pháp (22,5%).
-
Đời sống
Nguyễn Thị Yến Nhi đăng quang Hoa hậu Hòa bình Việt Nam 2025
07:58' - 15/09/2025
Người đẹp Nguyễn Thị Yến Nhi đến từ Đắk Lắk đã đăng quang ngôi vị Hoa hậu Hòa bình Việt Nam 2025 (Miss Grand Vietnam) trong đêm chung kết diễn ra ngày 14/9, tại Thành phố Hồ Chí Minh.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm dương hôm nay 15/9
05:00' - 15/09/2025
Bnews. Xem ngay lịch âm hôm nay 15/9 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ tốt xấu ngày 15/9, việc nên làm, không nên làm hôm nay và lịch vạn niên tháng 9, chuyển đổi lịch âm - dương 2025.