Yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến giao thương giữa Việt Nam với Nga và Ukraine?
Đánh giá về những căng thẳng chính trị hiện nay giữa Liên bang Nga - Ukraine sẽ tác động như nào đến hoạt động giao thương giữa Việt Nam với hai thị trường này, đại diện Bộ Công Thương cho biết hiện còn quá sớm để đánh giá về những tác động có thể xuất hiện trong hoạt động giao thương giữa Việt Nam với hai nước trên.
Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến tăng trưởng thương mại song phương giữa Việt Nam với Liên bang Nga và Ukraine trong thời gian tới.
Theo Bộ Công Thương, căng thẳng chính trị hiện nay giữa Liên bang Nga - Ukraine đang là một trong những nguyên nhân chính làm tăng giá thị trường của một số mặt hàng nguyên liệu phục vụ sản xuất, tiêu dùng như khí đốt - dầu mỏ, lúa mỳ, nhôm, nickel, ngô… do thị phần sản xuất và xuất khẩu của các nước trên rất lớn.
Liên bang Nga xuất khẩu khoảng 5 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, chiếm khoảng 12% kim ngạch thương mại toàn cầu và khoảng 2,5 triệu thùng/ngày đối với các sản phẩm dầu mỏ, chiếm khoảng 10% kim ngạch thương mại toàn cầu. Hơn nữa, Liên bang Nga cũng là nhà sản xuất khí đốt tự nhiên hàng đầu và khách hàng lớn nhất của nước này là châu Âu; đối với mặt hàng nhôm và nickel, Liên bang Nga cũng là nhà cung cấp lớn thứ ba thế giới. Riêng đối với mặt hàng lúa mỳ, Liên bang Nga và Ukraine chiếm tới 1/4 nguồn cung xuất khẩu lúa mỳ của thế giới). Do đó nếu căng thẳng giữa Nga và Ukraine tiếp tục kéo dài có thể khiến nhiều nước; trong đó có Việt Nam gặp khó khăn về nguồn cung các nguyên, nhiên liệu trên trong vài năm tới. Bên cạnh đó, chiến tranh tại Ukraine nếu còn kéo dài sẽ khiến nền kinh tế của Ukraina bị ảnh hưởng mạnh và sẽ tập trung xuất nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu. Do đó, thương mại giữa Việt Nam và Ukraine khó có tăng trưởng trong khoảng 1 – 2 năm tới. Về dài hạn, các lệnh trừng phạt về kinh tế của Mỹ và các nước phương Tây nhằm vào Liên bang Nga liên tiếp trong thời gian vừa qua, nhất là trong những ngày gần đây Mỹ, EU và nhiều nước đã đưa ra các biện pháp trừng phạt về kinh tế đối với Liên bang Nga, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực như tài chính - ngân hàng, trái phiếu chính phủ, xuất khẩu công nghệ, năng lượng… Nhiều khả năng các nước tiếp tục áp thêm các lệnh trừng phạt, ở diện rộng và sâu (tới các chi nhánh, công ty con, trừng phạt thứ cấp…) khiến việc hợp tác về thương mại và đầu tư với Nga gặp khó khăn trong thời gian tới.Hiện nay, các nước phương Tây chưa ra quyết định trừng phạt cụ thể nên các hợp đồng sử dụng đồng nội tệ VND – RUB hoặc Euro vẫn còn chưa vướng vấn đề thanh toán. Trong thời gian tới, EU dự kiến sẽ áp dụng trừng phạt toàn diện với Nga và khi đó sẽ ảnh hưởng nhiều đến thương mại song phương Việt Nam – Nga, chủ yếu ở khâu thanh toán đối với các hợp đồng sử dụng đồng thanh toán là Euro.
Cũng theo đại diện Bộ Công Thương, trong bối cảnh dịch COVID-19 phức tạp, cũng như những diễn biến mới đây về chính trị ngoại giao giữa Hoa Kỳ, các nước phương Tây – Nga – Ukraine, Bộ Công Thương đã gửi các hiệp hội và doanh nghiệp khuyến cáo lưu ý về khả năng hàng hóa bị chậm chễ giao do phải chờ thông quan nhiều ngày, dẫn đến rủi ro trong khâu thanh toán, đặc biệt là đối với các hợp đồng thanh toán T/T (chuyển tiền sau khi giao hàng). Do vậy, Bộ Công Thương khuyến nghị các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu lưu ý áp dụng các biện pháp phòng ngừa rủi ro trong thanh toán khi giao kết hợp đồng với khác hàng nước ngoài trong thời gian tới. Các phương thức an toàn như Thư tín dụng không hủy ngang (Irrevocable Letter of Credit) nên được xem xét áp dụng để thay thế cho các phương thức khác kém an toàn hơn, uy tín, cũng như khả năng thanh toán của các ngân hàng thanh toán (đặc biệt là trong bối cảnh cấm vận) cũng cần phải được xem xét thấu đáo trước khi giao kết hợp đồng. Đối với Liên bang Nga, các doanh nghiệp tiếp tục theo dõi về diễn biến sắp tới liên quan đến cấm vận của Mỹ và các nước phương Tây đối với Liên bang Nga (và khả năng là với cả Belarus) để đàm phán phương thức thanh toán phù hợp. Hơn nữa, các đơn hàng trị giá nhỏ, doanh nghiệp có thể thanh toán qua kênh thanh toán KFT do Ngân hàng Ngoại thương Nga (VTB) xây dựng. Đến nay, qua 5 năm triển khai, hệ thống KFT đã hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt, có khả năng phục vụ tốt cho hoạt động thanh toán song phương giữa hai nước. Cùng với đó, các doanh nghiệp Việt Nam hiện đang làm ăn tại Liên bang Nga và Ukraine, nếu gặp khó khăn trong giao dịch cần chủ động liên hệ với bộ phận Thương vụ thuộc Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga và Ukraine để tìm hướng tháo gỡ. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nghiên cứu để mở rộng thêm thị trường các nước trong khu vực Á – Âu, đặc biệt là các thị trường có nhiều điểm tương đồng với thị trường Liên bang Nga và Ukraine như thị trường ổn định thuộc Liên Xô cũ như Kazakhstan, Uzbekistan, Azerbaijan…Thống kê từ Bộ Công Thương, dù chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Ukraine năm 2021 đạt 720,5 triệu USD, tăng 50,6% so với năm 2020; trong đó xuất khẩu từ Việt Nam đạt 344,6 triệu USD, tăng 21%, nhập khẩu từ Ukraine đạt 375,8 triệu USD, tăng 94,2%.
Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam bao gồm điện thoại và linh kiện, nông sản, thủy sản, giày dép các loại, máy móc và thiết bị phụ tùng, máy vi tính và sản phẩm điện tử … Việt Nam nhập khẩu từ Ukraine các sản phẩm lúa mỳ, sản phẩm từ sắt thép, máy móc, dụng cụ, phụ tùng và các hàng hóa khác. Trong tháng 1 năm 2022, tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 37,9 triệu USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm 2021. Trong số đó xuất khẩu của Việt Nam sang Ukraine đạt 32,5 triệu USD, tăng 18,4%, nhập khẩu từ Ukraine đạt 5,4 triệu USD, giảm nhẹ 3,5%. Việt Nam xuất siêu 27,1 triệu USD, tăng 24,2% so với tháng 1 năm 2021 (21,8 triệu USD). Tuy kim ngạch xuất nhập khẩu vẫn giữ mức tăng trưởng ấn tượng bất chấp ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, song con số này vẫn còn chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng kim ngạch ngoại thương của mỗi nước. Thương mại song phương giữa Việt Nam và Ukraine chỉ chiếm 0,1% kim ngạch thương mại của Việt Nam với thế giới. Ngoài ra, tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên bang Nga năm 2021 đạt 5,5 tỷ USD tăng 13,8% so với năm 2020; trong đó, xuất khẩu đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13,2% và nhập khẩu đạt 2,3 tỷ USD, tăng 14,9%. Chuyên gia thương mại nhận định, các con số thống kê có thể thấy Ukraina và Liên bang Nga đều là những đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam trong khu vực Á – Âu. Nếu xét về kim ngạch thương mại với Việt Nam, Liên bang Nga xếp vị trí thứ 1 và Ukraine xếp ở vị trí thứ 6./.>>>Xuất khẩu nông sản khó khăn ra sao khi Nga bị loại khỏi SWIFT?
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Thông tin và đầu mối liên hệ cho bà con người Việt từ Ukraine sơ tán sang một số nước lân cận
17:59' - 02/03/2022
Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao cung cấp một số thông tin cùng các đầu mối liên lạc kèm theo để bà con người Việt tại Ukraine liên hệ trong trường hợp cần thiết.
-
Doanh nghiệp
Vietjet bay miễn phí đưa công dân Việt Nam tại Ukraine về nước
15:44' - 02/03/2022
Chiều 2/3, đại diện Hãng hàng không Vietjet Air cho biết, hãng này dự kiến tổ chức chuyến bay miễn phí đưa công dân Việt Nam tại Ukraine về nước từ thành phố Warsaw, Ba Lan.
-
Hàng hoá
Giá dầu thế giới lại lập đỉnh trong bối cảnh căng thẳng Nga - Ukraine
15:22' - 02/03/2022
Tình trạng gián đoạn nguồn cung trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa Nga và Ukraine tiếp tục đẩy giá dầu thế giới tăng cao trong phiên giao dịch ngày 2/3.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Xây dựng cầu Phong Châu mới nhanh nhất và bảo đảm an toàn, chất lượng
12:31'
Sáng 18/10, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai dự án xây dựng cầu Phong Châu mới, tỉnh Phú Thọ.
-
Kinh tế Việt Nam
Công bố Đề án thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nông nghiệp đến năm 2030
11:48'
“Quyền tiếp cận lương thực thực phẩm vì một cuộc sống và tương lai tốt đẹp hơn” là cơ hội chia sẻ những cam kết toàn cầu đối với việc bảo đảm quyền tiếp cận lương thực thực phẩm.
-
Kinh tế Việt Nam
Hưng Yên tạo môi trường thông thoáng để thu hút đầu tư
10:38'
Với môi trường đầu tư thông thoáng, cơ sở hạ tầng hiện đại, nguồn lao động dồi dào, Hưng Yên đã và đang khẳng định là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm vị trí trong mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu
21:37' - 17/10/2024
Bên cạnh Ấn Độ, các quốc gia Đông Nam Á đang nổi lên như những điểm đến thay thế quan trọng của xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.
-
Kinh tế Việt Nam
Thực hiện số hóa của Bộ Giao thông vận tải chưa đáp ứng lộ trình
20:49' - 17/10/2024
Theo Thanh tra Chính phủ, việc thực hiện số hóa của Bộ Giao thông vận tải chưa đáp ứng lộ trình quy định tại Quyết định số 468/QĐ-TTg ngày 27/3/2021 của Chính phủ.
-
Kinh tế Việt Nam
Nắm bắt cơ hội từ dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu
16:36' - 17/10/2024
Việt Nam có một số lợi thế để có thể tham gia sâu hơn, hiệu quả hơn vào xu thế điều chỉnh và chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh và bền vững.
-
Kinh tế Việt Nam
Dự án đường tránh phía Đông Buôn Ma Thuột sẽ khó về đích
16:35' - 17/10/2024
Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông thành phố Buôn Ma Thuột (dự án đường tránh đông) là công trình trọng điểm của tỉnh Đắk Lắk do Bộ Giao thông Vận tải quyết định đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Australia mở rộng hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư với Việt Nam
16:00' - 17/10/2024
Chiều 17/10, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã làm việc với Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Australia Don Farrell tại thành phố Adelaide, thủ phủ bang Nam Australia.
-
Kinh tế Việt Nam
Phó Thủ tướng: Có giải pháp quyết liệt hơn thực hiện mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công
15:48' - 17/10/2024
Phó Thủ tướng Lê Thành Long yêu cầu các địa phương cần có giải pháp quyết liệt hơn để thực hiện các mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công.