2017 - Năm nhiều thách thức đối với Liên hợp quốc
Tình trạng mất an ninh leo thang, bất bình đẳng gia tăng, xung đột lan rộng và hiện tượng biến đổi khí hậu vẫn hết sức nghiêm trọng...
Trong bối cảnh đó, Liên hợp quốc, kết thúc năm đầu tiên dưới sự dẫn dắt của vị Tổng Thư ký mới Antonio Guterres, đã đạt được nhiều "bước tiến" đáng ghi nhận, song cũng không tránh khỏi những "bước lùi" trong quá trình hoạt động dựa trên 3 trụ cột và cũng là mục tiêu, nhiệm vụ bao trùm của LHQ gồm: duy trì hòa bình và an ninh, ngăn chặn xung đột, thúc đẩy hữu nghị và đoàn kết giữa các dân tộc; thúc đẩy hợp tác và hỗ trợ phát triển quốc tế; bảo đảm quyền con người.
Trước hết, phải nói đến những thành tựu đáng kể mà LHQ đạt được trong năm qua bất luận ngân sách ngày càng eo hẹp trong khi thế giới có quá nhiều “điểm nóng” cần sự hỗ trợ của tổ chức đa phương này.
Nổi bật là việc đẩy mạnh tiến trình thực thi các mục tiêu phát triển bền vững với một loạt chương trình phát triển được thông qua và thực hiện; ngăn chặn và giải quyết một số cuộc khủng hoảng và xung đột trên thế giới.
Dưới sự dẫn dắt của LHQ, 2 năm sau khi 193 quốc gia thông qua các mục tiêu phát triển bền vững, thế giới nhìn chung đã gặt hái được những kết quả rõ ràng cho kế hoạch hành động cụ thể gồm 17 mục tiêu và 169 chỉ tiêu toàn cầu, từ giải quyết nạn nghèo đói tới thúc đẩy hòa bình và cải thiện y tế.
Trong năm 2017 đã có 44 nước thành viên trình bày báo cáo quốc gia tự nguyện hoặc các kế hoạch thực thi các Mục tiêu phát triển bền vững. Một số quốc gia đạt được những thành tích nổi bật như: Costa Rica đã lồng ghép thành công năng lượng tái sinh vào mạng lưới điện quốc gia trong 113 ngày liên tục hay Ấn Độ đã khởi động nỗ lực xây dựng thành phố vệ sinh thông minh đầu tiên trên thế giới.
Tuy nhiên, những thành tích đáng khích lệ của chương trình nghị sự phát triển bền vững 2030 vẫn còn xa mới đạt được mục tiêu khi mà các cuộc xung đột, thiên tai, nghèo đói ngày càng nghiêm trọng tại nhiều nơi trên thế giới.
Trong năm 2017, LHQ cũng tiếp tục phát huy vai trò trung gian hòa giải giữa các bên xung đột và đã đạt được một số thành tích nhất định. Nổi bật nhất là LHQ đã và đang tích cực hỗ trợ tiến trình hòa bình tại Colombia sau khi chính phủ nước này và Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC) đạt được thỏa thuận hòa bình, chấm dứt hơn 50 năm xung đột.
Tuy nhiên, tại nhiều “điểm nóng" khác như cuộc xung đột tại Syria, chương trình hạt nhân Iran, và đặc biệt là chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, vai trò của LHQ có vẻ mờ nhạt. Nỗ lực của LHQ tìm kiếm giải pháp hòa bình cho các vấn đề kể trên thậm chí đôi khi phải chịu bước thụt lùi khi các ủy viên Hội đồng Bảo an (HĐBA), cơ quan quyền lực nhất LHQ, thường xuyên không tìm được tiếng nói chung, dẫn đến cản trở giải pháp của nhau.
Sự "bất lực" của LHQ thể hiện rõ nhất qua vấn đề Triều Tiên khi trong vòng một năm, HĐBA LHQ đã ra tổng cộng 3 nghị quyết liên quan đến chương trình hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng.
Tuy nhiên, những nghị quyết đó chưa giúp giải quyết căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, mà trái lại còn có vẻ khiến Bình Nhưỡng càng quyết tâm theo đuổi tham vọng trở thành cường quốc hạt nhân.
Bên cạnh đó, LHQ cũng ngày càng gặp nhiều khó khăn trong cả hai lĩnh vực là cơ chế vận hành và nguồn lực cho các hoạt động.
Trước áp lực của chính quyền Mỹ, nước đóng góp tài chính nhiều nhất cho ngân sách LHQ (chiếm khoảng 22%), ngân sách hoạt động của LHQ (hoàn toàn riêng biệt với ngân sách phục vụ cho việc gìn giữ hòa bình) đã bị cắt giảm gần 600 triệu USD cho tài khóa 2017-2018 (bắt đầu từ ngày 1/7/2017).
Chưa hết, mới trong tháng 12 này, có tin Mỹ đã đề xuất giảm ngân sách cho LHQ thêm 250 triệu USD, tương đương 5% ngân sách của tổ chức này.
Hiện nhiều tổ chức của LHQ thường xuyên rơi vào tình trạng tài chính eo hẹp, không đủ để trang trải cho các hoạt động thiết yếu trong khi các cuộc xung đột dai dẳng khiến ngày càng nhiều người dân cần sự trợ giúp từ LHQ.
Đơn cử như Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) liên tục thông báo thiếu kinh phí để hỗ trợ trẻ em tại Syria hay tại các khu vực xung đột ở Cộng hòa Trung Phi. Bên cạnh đó, việc Mỹ quyết định rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của LHQ (UNESCO) từ năm 2019 đe dọa sẽ làm gián đoạn một số dự án quan trọng của tổ chức này.
Cũng trong năm 2017, LHQ đã nỗ lực khởi động tiến trình tự cải tổ chính mình, vốn trong tình trạng "giậm chân tại chỗ" bấy lâu. Đây là ưu tiên hành động của Tổng Thư ký Antonio Gutters ngay từ những ngày đầu ông đảm đương trọng trách mới, đồng thời là nội dung được nêu bật tại kỳ họp cấp cao thường niên của Đại hội đồng LHQ diễn ra vào tháng 9 vừa qua.
Bên lề kỳ họp, tuyên bố chính trị 10 điểm do Mỹ soạn thảo ủng hộ các nỗ lực của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres về cải cách tổ chức này đã nhận được chữ ký tán thành của khoảng 130/193 thành viên, trong đó có các nước lớn như Đức, Nhật Bản, Ấn Độ và Brazil.
Tuy nhiên, việc Nga và Trung Quốc, hai ủy viên thường trực HĐBA, không tán thành đề xuất của Mỹ khiến cho tuyên bố chính trị này cũng chỉ là một quyết tâm trên giấy. Mặt khác, những đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc cắt giảm chi tiêu của Mỹ cho các chương trình của LHQ có nguy cơ cản trở các cuộc cải cách LHQ và gây ra lỗ hổng tài chính khó có thể san lấp.
Cuối cùng là thách thức lớn trong lĩnh vực biến đổi khí hậu. LHQ đã phải chứng kiến một "bước lùi" nghiêm trọng trong năm 2017 khi Mỹ tuyên bố rút khỏi Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu do LHQ khởi xướng.
Tuy nhiên, bất chấp sự rút lui của Mỹ, đại diện của gần 200 quốc gia tham dự Hội nghị LHQ về biến đổi khí hậu (COP 23) diễn ra tại thành phố Bonn của CHLĐ Đức tháng 11 vừa qua đã đi đến nhất trí giữ vững cam kết đầy tham vọng đạt được tại Pháp cách đây 2 năm về mục tiêu chống biến đổi khí hậu.
Tiến trình "Đối thoại Talanoa", có nghĩa là chia sẻ kinh nghiệm, sẽ được các nước cùng khởi động trong năm 2018 nhằm xem xét lại các kế hoạch giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng tới mục tiêu tham vọng của Hiệp định Paris 2015. Việc soạn thảo bộ quy tắc chi tiết thực thi Hiệp định Paris 2015 cũng đã đạt được nhiều tiến triển tại COP 23.
Dự kiến, bộ quy tắc này sẽ ra mắt vào cuối năm 2018, qua đó trở thành công cụ thông báo cũng như theo dõi lượng khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính của mỗi quốc gia.
Có thể nói năm 2017 được xem là năm khởi đầu cho một thời kỳ phát triển mới của LHQ với việc tổ chức này có nhà lãnh đạo mới. Đây cũng là giai đoạn quan trọng trong việc thực thi 17 mục tiêu của Chương trình nghị sự phát triển bền vững đến năm 2030.
“Vạn sự khởi đầu nan”, những thành tích mà LHQ đạt được trong năm 2017 tuy còn khiêm tốn, song cũng đã giúp LHQ duy trì được vị thế là tổ chức đa phương quan trọng nhất hành tinh trong bối cảnh thế giới đang rối ren và nhiều quốc gia có xu hướng hoài nghi hiệu quả hoạt động của các thiết chế đa phương.
>>>Liên hợp quốc cảnh báo tác hại của rác thải điện tử với sức khỏe con người và môi trường
Tin liên quan
-
Đời sống
Liên hợp quốc cảnh báo tác hại của rác thải điện tử với sức khỏe con người và môi trường
08:22' - 15/12/2017
Rác thải điện tử, gồm các sản phẩm như điện thoại di động, máy thu hình (TV), tủ lạnh và các đồ chơi điện tử đang đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người và môi trường.
-
Kinh tế & Xã hội
Liên hợp quốc dành hơn 4 triệu USD giúp ứng phó thảm họa thiên tai khẩn cấp ở Việt Nam
17:46' - 28/11/2017
Ngày 28/11, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam ra thông cáo cho biết Liên hợp quốc dành hơn 4 triệu USD giúp ứng phó thảm họa thiên tai khẩn cấp ở Việt Nam.
-
Kinh tế Thế giới
Triều Tiên tìm kiếm đối thoại với Liên hợp quốc
16:29' - 24/11/2017
Hãng tin Kyodo của Nhật Bản dẫn các nguồn tin ngoại giao ngày 24/11 cho biết Triều Tiên gần đây đã kêu gọi mở một kênh đối thoại mới với Liên hợp quốc.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Liên hợp quốc
11:01' - 14/11/2017
Tối 13/11, tại Manila, Philipinnes, Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần thứ 9 đã diễn ra với sự tham dự của lãnh đạo các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam và Nhật Bản.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Hạ viện Mỹ thông qua dự luật thu hồi 8,3 tỷ USD cho viện trợ nước ngoài
07:46'
Hạ viện Mỹ ngày 12/6 đã thông qua yêu cầu của Tổng thống Donald Trump về việc thu hồi 9,4 tỷ USD dành để chi tiêu cho viện trợ nước ngoài và phát thanh truyền hình công cộng.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ ký lệnh bãi bỏ các quy định về khí thải của bang California
07:46'
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức ký phê chuẩn 3 nghị quyết được Quốc hội thông qua nhằm chấm dứt các quy định khí thải nghiêm ngặt của bang California
-
Kinh tế Thế giới
Vụ rơi máy bay tại Ấn Độ: Tìm thấy người sống sót trên chuyến bay
22:28' - 12/06/2025
Hãng tin ANI dẫn nguồn tin cảnh sát cho biết đã tìm thấy 1 người sống sót trên chuyến bay gặp nạn tại Ấn Độ, trong khi có 1 hành khách khác đã được đưa tới bệnh viện và đang được điều trị.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc cấp phép sản xuất hàng loạt máy bay AG600
21:27' - 12/06/2025
Ngày 11/6, Cục hàng không dân dụng Trung Quốc đã chính thức cấp giấy chứng nhận sản xuất hàng loạt máy bay AG600 Côn Long (Kunlong) - máy bay lưỡng cư cỡ lớn do Trung Quốc tự phát triển.
-
Kinh tế Thế giới
EU áp thuế nhập khẩu mới đối với phân bón từ Nga
20:14' - 12/06/2025
Ngày 12/6, Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức phê duyệt áp thuế mới đối với phân bón nhập khẩu từ Nga, dù vấp phải sự phản đối của một bộ phận nông dân châu Âu.
-
Kinh tế Thế giới
Nhu cầu du lịch Việt Nam của khách Nga tăng mạnh
15:14' - 12/06/2025
Thái Lan vẫn là điểm đến ưa thích của khách du lịch Nga, nhưng nhu cầu đi du lịch tại Việt Nam đã tăng mạnh với mức tăng 140% lượng du khách Nga vào mùa Hè này.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Hàn Quốc đẩy nhanh đàm phán thương mại trước thời hạn chót
12:41' - 12/06/2025
Tân Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yeo Han Koo tuyên bố sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán thương mại với Mỹ, trong bối cảnh chỉ còn chưa đầy một tháng nữa lệnh tạm hoãn áp thuế đối ứng của Mỹ kết thúc.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Trump bày tỏ sẵn sàng gia hạn thời gian đàm phán thuế đối ứng
08:57' - 12/06/2025
Tổng thống Mỹ cho biết nước này đang đàm phán với khá nhiều nước và tất cả đều muốn đạt được thỏa thuận với Mỹ, đồng thời cho rằng việc gia hạn tạm hoãn áp thuế là không cần thiết.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ và Mexico tiến gần tới thỏa thuận về thuế thép
12:19' - 11/06/2025
Mỹ và Mexico đang tiến gần đến thỏa thuận có thể dỡ bỏ mức thuế 50% mà Tổng thống Donald Trump áp đặt lên thép nhập khẩu từ Mexico, với điều kiện khối lượng nhập khẩu không vượt một ngưỡng nhất định.