Bãi bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo: "Cần" nhưng chưa "đủ"
Trong bối cảnh tình hình thị trường xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn, cạnh tranh gay gắt, việc Bộ Công Thương bãi bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh và xuất khẩu gạo được đánh giá khá cao, thúc đẩy xuất khẩu gạo tăng trưởng. Tuy nhiên, những tác động của chính sách này hiện vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều.
Cơ hội tăng tính chủ động của doanh nghiệp
Theo Quyết định này, các tiêu chí, điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo quy định tại Quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo ban hành kèm theo Quyết định số 6139/QĐ-BCT (quy định khống chế số lượng tối đa 150 đầu mối xuất khẩu gạo, quy định khống chế địa bàn đầu tư xây dựng kho chứa, cơ sở xay, xát thóc gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo tại 20 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, quy định tiêu chí thành tích xuất khẩu gạo) đã được chính thức bãi bỏ.
Đánh giá tác động của quyết định này, ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho rằng, đây là cơ hội vàng để các doanh nghiệp có năng lực nâng cao tính sáng tạo, chủ động tiếp cận thị trường trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gạo đang hết sức trầm lắng hiện nay. Bên cạnh đó, việc bãi bỏ điều kiện xuất khẩu gạo rất phù hợp với xu thế cải cách hành chính, đi vào thực chất của “Chính phủ kiến tạo”. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp có tính sáng tạo, tự chủ cao hơn để đối mặt với thị trường.
Trong vài năm gần đây, xu hướng tự do trong thương mại gạo ngày càng rõ ràng, thay vì nhập khẩu gạo thông qua các hợp đồng tập trung, nhiều nước đang chuyển hướng sang thị trường tự do. Nếu như năm 2015, xuất khẩu gạo sang Philippines theo hợp đồng tập trung lên đến 1 triệu tấn thì năm nay, con số này chỉ dừng lại ở mức 150.000 tấn. Xuất khẩu gạo trong năm 2016 ở các thị trường chính, thường nhập khẩu gạo theo hợp đồng tập trung cũng giảm mạnh. Trong 11 tháng năm 2016, xuất khẩu gạo sang Philippines giảm 65%, Malaysia giảm 48,1%, Indonesia giảm 21,9%...
“Trong bối cảnh xu hướng thị trường tự do của ngành gạo thế giới đã xuất hiện khá rõ ràng như hiện nay thì ngành lúa gạo Việt Nam nếu không thay đổi thì khó có thể thích nghi và tăng trưởng hiệu quả trong thời gian tới. Do vậy, quyết định của Bộ Công Thương được xem là rất kịp thời để doanh nghiệp chế biến, kinh doanh gạo tăng tính sáng tạo, chủ động nhằm tiếp cận thị trường thế giới”, ông Huỳnh Thế Năng cho biết.
Vẫn còn phụ thuộc vào Nghị định 109
Cách đây gần 3 năm, Công ty TNHH Cỏ May (Đồng Tháp) tìm được đối tác nhập khẩu gạo tại thị trường Singapore. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng xuất khẩu, Cỏ May đã bị đối tác Singapore từ chối vì cho rằng doanh nghiệp này chỉ là “cò”, do không có giấy phép xuất nhập khẩu trực tiếp. Điều này bắt nguồn từ việc Cỏ May không đủ điều kiện về kho chứa theo quy định tại Nghị định 109/2010/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo nên không được cấp phép xuất khẩu.
Để giải quyết bài toán này, Cỏ May sẽ phải thuê một doanh nghiệp có kho, nhà máy xay xát đủ tiêu chuẩn quy định để thông qua đó xuất khẩu. Việc này đã khiến gạo xuất khẩu của Cỏ May đội chi phí thêm 2 USD/tấn. Chưa hết, công ty này còn phải sang Singapore lập một công ty lấy tên Cỏ May Singapore và nhập gạo của chính mình, nhưng qua một đối tác ủy thác xuất khẩu.
Theo ông Phạm Minh Thiện, Giám đốc Công ty TNHH Cỏ May, việc phải đi “lòng vòng” như trên khiến Cỏ May không dám mở rộng xuất khẩu, khó tiếp cận được các đối tác lớn. Do đó, doanh nghiệp chỉ “làm cầm chừng” chứ khó mở rộng phát triển hơn nữa.
Với những khó khăn này, ông Phạm Minh Thiện cho rằng, quyết định bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh và xuất khẩu gạo của Bộ Công thương giúp cho những doanh nghiệp như Cỏ May có chút “nhẹ nhõm” hơn. Tuy nhiên, ngoài quy định này, hoạt động xuất khẩu gạo của doanh nghiệp cũng đang bị “trói buộc” Nghị định 109 . Do vậy, để tạo hành lang thông thoáng cho doanh nghiệp hoạt động trong bối cảnh xuất khẩu gạo đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay thì vẫn còn phải chờ động thái điều chỉnh sửa đổi hoặc bãi bỏ Nghị định 109 từ Chính phủ.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Thanh Long, Giám đốc Công ty TNHH Gạo Việt (Tp.Hồ Chí Minh) cho biết, việc bãi bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh và xuất khẩu gạo là động thái khá tốt của Bộ Công thương trong bối cảnh xuất khẩu gạo sụt giảm mạnh, tạo hành lang thông thoáng hơn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều này chỉ giảm bớt một số gánh nặng cho các doanh nghiệp đã và đang xuất khẩu gạo có trong Quyết định 6139/2013 phê duyệt Quy hoạch thương nhân kinh doanh, xuất khẩu gạo, như không “bó buộc” trong 150 đầu mối xuất khẩu gạo, chạy theo thành tích để đảm bảo tiêu chí thành tích xuất khẩu…
Trong khi đó, khó khăn lớn nhất được nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo quan tâm chủ yếu là những điều kiện nằm trong Nghị định 109 hiện hành. Chẳng hạn, muốn xuất khẩu gạo, doanh nghiệp phải có kho chứa ít nhất 5.000 tấn; có ít nhất 1 cơ sở xay xát thóc, gạo với công suất 10.000 tấn/giờ… Đây là những rào cản rất lớn để các doanh nghiệp muốn làm gạo thương hiệu có giá trị cao nhưng không đủ vốn để đầu tư kho, nhà máy rộng, công suất lớn.
Như vậy, việc bãi bỏ quy hoạch thương nhân kinh doanh và xuất khẩu gạo không có tác động nhiều. Để tạo hành lang thông thoáng hơn cho các doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường gạo có nhiều biến động như hiện nay, rõ ràng vẫn cần sự điều chỉnh, sửa đổi Nghị định 109 phù hợp với điều kiện thực tế.
Tin liên quan
-
DN cần biết
Bãi bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo
22:21' - 04/01/2017
Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh vừa ký quyết định bãi bỏ Quy hoạch thương nhân kinh doanh và xuất khẩu gạo - quy định đang bị phàn nàn là gây khó doanh nghiệp.
-
Hàng hoá
Thái Lan kỳ vọng xuất khẩu 10 triệu tấn gạo năm 2017
12:12' - 03/01/2017
Bộ Thương mại Thái Lan dự đoán nước này sẽ xuất khẩu khoảng 9,5-10 triệu tấn gạo trong năm 2017, xấp xỉ tổng khối lượng gạo xuất khẩu đạt 9,5 triệu tấn trong năm 2016.
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu gạo năm 2016 đạt 2,2 tỷ USD
17:39' - 28/12/2016
Khối lượng xuất khẩu gạo năm 2016 ước đạt 4,88 triệu tấn và 2,2 tỷ USD, giảm 25,8% về khối lượng và giảm 21,2% về giá trị so với năm 2015.
-
Hàng hoá
Lào tăng xuất khẩu gạo sang Trung Quốc
06:32' - 27/12/2016
Lào có kế hoạch tăng lượng gạo xuất khẩu sang Trung Quốc trong năm 2017 sau khi nhận thấy thị trường đông dân nhất thế giới này đánh giá cao chất lượng gạo xuất khẩu của Lào.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế tổng hợp
XSMT 27/7. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay ngày 27/7/2025. XSMT chủ Nhật ngày 27/7
20:10' - 26/07/2025
Bnews. XSMT 27/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSMT chủ Nhật. Trực tiếp KQXSMT ngày 27/7. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay chủ Nhật ngày 27/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
Công khai số điện thoại tiếp nhận thông tin của Cục trưởng và Trưởng phòng Cảnh sát giao thông 34 tỉnh, thành phố
20:09' - 26/07/2025
Cục Cảnh sát giao thông thông báo số điện thoại tiếp nhận thông tin của Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông và các Trưởng phòng Cảnh sát giao thông toàn quốc để tiếp nhận, xử lý các thông tin.
-
Kinh tế tổng hợp
XSMB 27/7. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay ngày 27/7/2025. XSMB chủ Nhật ngày 27/7
19:30' - 26/07/2025
Bnews. XSMB 27/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSMB chủ Nhật. Trực tiếp KQXSMB ngày 27/7. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay chủ Nhật ngày 27/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
XSMN 27/7. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay ngày 27/7/2025. XSMN chủ Nhật ngày 27/7
19:30' - 26/07/2025
XSMN 27/7. KQXSMN 27/7/2025. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSMN chủ Nhật. Xổ số miền Nam hôm nay 27/7/2025. Trực tiếp KQXSMN ngày 27/7. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay chủ Nhật ngày 27/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
Kết quả Vietlott Mega 6/45 ngày 27/7 - Kết quả xổ số Vietlott Mega - Kết quả xổ số Vietlott ngày 27/7/2025
19:30' - 26/07/2025
Bnews. Kết quả Vietlott Mega 6/45 ngày 27/7. Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 27 tháng 7 năm 2025 - Xổ số Vietlott Mega 6/45 hôm nay.
-
Kinh tế tổng hợp
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay ngày 26/7/2025
19:00' - 26/07/2025
Bnews. Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/7, sáng mai 27/7 các trận đấu trong nước, quốc tế đêm nay và sáng mai được cập nhật mới nhất, chính xác nhất. Lịch thi đấu ngoại hạng Anh, La Liga, Bundesliga.
-
Kinh tế tổng hợp
XSKG 27/7. Kết quả xổ số Kiên Giang hôm nay 27/7/2025. XSKG ngày 27/7
19:00' - 26/07/2025
Bnews. XSKG 27/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSKG Chủ nhật. Trực tiếp KQXSKG ngày 27/7. Kết quả xổ số Kiên Giang hôm nay ngày 27/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
XSTG 27/7. Kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay ngày 27/7/2025. XSTG ngày 27/7
19:00' - 26/07/2025
Bnews. XSTG 27/7. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSTG Chủ nhật. Trực tiếp KQXSTG ngày 27/7. Kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay ngày 27/7/2025.
-
Kinh tế tổng hợp
Trực tiếp XSĐL 27/7. Kết quả xổ số Đà Lạt hôm nay ngày 27/7/2025
19:00' - 26/07/2025
Bnews. XSĐL 27/7. XSDL 27/7. KQXSDL. Kết quả xổ số hôm nay ngày 27/7. XSĐL Chủ nhật. Trực tiếp KQXSĐL ngày 27/7. Kết quả xổ số Đà Lạt hôm nay ngày 27/7/2025.