Cần có cơ quan chịu trách nhiệm về nghiên cứu thị trường
Trao đổi với TS Đặng Kim Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách Chiến lược Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, việc liên tục phải “giải cứu” nông sản ở trong nước thời gian qua đã cho thấy những tồn tại đáng lo ngại của ngành nông nghiệp.
Theo TS Đặng Kim Sơn, ở Việt Nam , sản xuất nông nghiệp vẫn rất manh mún. Trong khi đó, hoạt động thu mua của thương nhân cũng mang tính chất nhỏ lẻ, chi phí giao dịch cao và rất dễ xảy ra rủi ro.
Bên cạnh đó, do sản xuất và kinh doanh phân tán nên tín hiệu thị trường không vận hành thông thoáng; giữa sản xuất và tiêu thụ bị chia cắt.
Điều này dẫn đến hậu quả nhãn tiền là tình trạng "được mùa mất giá" diễn ra lặp đi lặp lại nhiều lần. "Lâu nay chúng ta vẫn chưa xử lý được tận gốc vấn đề này" - TS Đặng Kim Sơn nhấn mạnh.
Trong khi đó, cách thức quản lý của các cơ quan chức năng vẫn chưa thay đổi đáp ứng kịp với thể chế thị trường hiện đại. Hiện vẫn chỉ lo làm sao để phát triển cung, trong khi không quan tâm, thậm chí còn chẳng tính đến nắm bắt và hiểu tình hình cầu trên thị trường.
Bên cạnh đó, mục tiêu phát triển chủ yếu của các đơn vị, các địa phương vẫn nhằm đảm bảo tăng trưởng kinh tế, tăng số lượng và qui mô sản xuất.
Hậu quả là hiện nay, rất nhiều mặt hàng diện tích sản xuất đã vượt quá quy hoạch, không có cách nào điều tiết nổi. Mục tiêu giá trị, thu nhập, hiệu quả, vững bền chưa được coi trọng.
"Điều này thể hiện ngay trong cơ cấu bộ máy tổ chức các bộ ngành. Đa phần các Cục, Vụ, Viện chỉ lo quản lý, thúc đẩy sản xuất để đúng thời vụ, đạt chỉ tiêu chứ ít quan tâm đến việc phát triển thị trường thế nào, bán hàng ra sao? Đa số cán bộ có chuyên môn kỹ thuật sản xuất, số người cho chuyên môn, năng lực kinh doanh rất ít. Các cấp lãnh đạo đến địa phương vẫn quen chỉ đạo nuôi con nọ, trồng cây kia, không mấy ai có khả năng định hướng phát triển thị trường. Đó là cách hành sử của Nhà nước quản lý, can thiệp kiểu cũ, không phải phong cách và năng lực của một Nhà nước kiến tạo theo đúng nghĩa" - TS Đặng Kim Sơn bày tỏ.
TS Sơn cho rằng, đã đến lúc các cơ quan chuyên môn cần tạo được một môi trường phát huy được ưu thế của cơ chế thị trường, vừa khắc phục được những khiếm khuyết của nó.
Phải tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế chủ động ra quyết định và tự chịu trách nhiệm sản xuất kinh doanh. Trong định hướng sản xuất, vai trò của các cấp lãnh đạo, các cơ quan quản lý chỉ nên dừng ở mức “khuyến” thôi.
"Điều mà người dân cần nhất ở Nhà nước lúc này là giúp họ nghiên cứu thị trường, cung cấp cho họ thông tin và định hướng về thị trường như tiêu chuẩn, chính sách ở thị trường, kênh phân phối tiêu thụ... Khi Nhà nước cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin thì người sản xuất, kinh doanh sẽ sử dụng thông tin đó để ra quyết định một cách thận trọng và hợp lý nhất. Từ đó mới có thể giảm thiểu thiệt hại của nền kinh tế và của từng người sản xuất" - ông Sơn chia sẻ.
TS Đặng Kim Sơn cho biết, một khoảng trống quan trọng hiện nay là hầu như chưa có các tổ chức chuyên trách và chịu trách nhiệm về vấn đề nghiên cứu thị trường, ngành hàng và hệ thống thông tin thị trường cho nông dân. Có lẽ đã đến lúc phải tập trung hình thành các cơ quan chuyên trách làm nhiệm vụ thiết yếu này.
Các tổ chức này phải có cơ chế vận hành hiệu quả, bám sát được yêu cầu của hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Những kết quả nghiên cứu mà các tổ chức này đạt được sẽ phải được công bố rộng rãi, dễ hiểu để giúp người dân chủ động để đưa ra quyết định đầu tư, thu hẹp, hoặc mở rộng quy mô kinh doanh, điều chỉnh ngành nghề.
Từ đó mới có thể giúp người dân nắm bắt, dự báo được tình hình thị trường chứ không phải việc đã rồi mới đưa ra những phương pháp như kiểu “giải cứu” rất cảm tính như hiện nay.
"Các tổ chức này tốt nhất nên áp dụng mô hình tổ chức theo kiểu liên kết công tư. Phần nghiên cứu thông tin mang tính chất cơ bản, phi lợi nhuận cho đông đảo nông dân thì Nhà nước sẽ làm, còn lại những thông tin đem lại lợi nhuận có thể trao quyền cho doanh nghiệp. Khi nhà nước và doanh nghiệp cùng làm sẽ thúc đẩy quá trình hiệu quả hơn. Nguyên tắc này sẽ đặc biệt có tác dụng trong điều kiện nguồn ngân sách Chính phủ có hạn, hay nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) ưu đãi đang bị thu hẹp dần." - TS Đặng Kim Sơn nói.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ NN & PT nông thôn "đặt hàng" các Đại sứ mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản
21:35' - 26/05/2017
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã “đặt hàng” các Đại sứ và Tổng lãnh sự duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, giúp ngành tiếp cận công nghệ mới, đặc biệt là giống và công nghệ về chế biến.
-
Kinh tế Việt Nam
Định vị lại thị trường nông sản Việt Nam
12:40' - 24/05/2017
Cần định vị thị trường nông sản Việt Nam để phát triển bền vững, tạo thu nhập tốt hơn cho người nông dân.
-
Thị trường
Thị trường bền vững cho sản xuất nông sản an toàn
13:12' - 21/05/2017
Sản xuất nông sản an toàn đang là nhu cầu bức thiết của người tiêu dùng. Tuy nhiên, thị trường nông sản sạch muốn phát triển bền vững rất cần “cầu nối” để khẳng định tính ưu thế.
-
Kinh tế & Xã hội
Tìm đầu ra cho nông sản: Giải bài toán thị trường
09:48' - 16/05/2017
90% nông sản của Việt Nam vẫn xuất khẩu dưới dạng thô, kim ngạch còn thấp.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Dư địa phát triển lớn cho ngành đóng tàu
09:48'
Hiện ngành đóng tàu của Việt Nam đang đứng thứ 7 thế giới, chiếm 0,61% thị phần đóng tàu toàn cầu nên dư địa phát triển phát triển vẫn còn rất lớn.
-
Kinh tế Việt Nam
Dấu ấn những quyết sách tháng Ba
08:17'
Hàng loạt quyết sách quốc kế, dân sinh được đưa ra nhanh chóng, cụ thể và thiết thực, thể hiện cam kết mạnh mẽ về sự "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả" của một guồng máy mới.
-
Kinh tế Việt Nam
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Phú Quốc cần hình thành các trung tâm thương mại dịch vụ du lịch tầm cỡ quốc tế
21:10' - 14/03/2025
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phú Quốc cần hình thành các trung tâm thương mại dịch vụ du lịch tầm cỡ quốc tế, khai thác lợi thế biển đảo, hài hòa, cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Lập Hội đồng thẩm định điều chỉnh Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu
20:03' - 14/03/2025
Ngày 14/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1).
-
Kinh tế Việt Nam
Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật cán bộ
20:02' - 14/03/2025
Ngày 14/3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Bí thư đã xem xét, thi hành kỷ luật đảng viên vi phạm, khuyết điểm.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Đề nghị Airbus đầu tư, tham gia phát triển hệ sinh thái hàng không Việt Nam
20:00' - 14/03/2025
Thủ tướng cho biết, Việt Nam đang phát triển kinh tế hàng không, mở rộng đường bay quốc tế; đề nghị Airbus đầu tư, tham gia và hỗ trợ phát triển hệ sinh thái ngành công nghiệp hàng không Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Lâm Đồng và Vingroup hợp tác phát triển du lịch và giao thông xanh
19:05' - 14/03/2025
Ngày 14/3, lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng đã làm việc với đại diện Tập đoàn Vingroup về hợp tác phát triển du lịch và giao thông xanh bền vững.
-
Kinh tế Việt Nam
Xây dựng Lào Cai thành Trung tâm kết nối giao thương Việt Nam/ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc
18:56' - 14/03/2025
Lào Cai không chỉ là một cửa ngõ giao thương, mà còn là một điểm tựa chiến lược, nơi kết nối những dòng chảy kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam với khu vực ASEAN và vùng Tây Nam Trung Quốc.
-
Kinh tế Việt Nam
Thúc đẩy hợp tác thương mại điện tử qua biên giới
18:25' - 14/03/2025
Ngày 14/3, Bộ Công Thương phối hợp với UBND tỉnh Lào Cai tổ chức hội nghị phát triển thương mại điện tử tỉnh Lào Cai năm 2025.