Cần có cơ quan chịu trách nhiệm về nghiên cứu thị trường
Trao đổi với TS Đặng Kim Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách Chiến lược Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, việc liên tục phải “giải cứu” nông sản ở trong nước thời gian qua đã cho thấy những tồn tại đáng lo ngại của ngành nông nghiệp.
Theo TS Đặng Kim Sơn, ở Việt Nam , sản xuất nông nghiệp vẫn rất manh mún. Trong khi đó, hoạt động thu mua của thương nhân cũng mang tính chất nhỏ lẻ, chi phí giao dịch cao và rất dễ xảy ra rủi ro.
Bên cạnh đó, do sản xuất và kinh doanh phân tán nên tín hiệu thị trường không vận hành thông thoáng; giữa sản xuất và tiêu thụ bị chia cắt.
Điều này dẫn đến hậu quả nhãn tiền là tình trạng "được mùa mất giá" diễn ra lặp đi lặp lại nhiều lần. "Lâu nay chúng ta vẫn chưa xử lý được tận gốc vấn đề này" - TS Đặng Kim Sơn nhấn mạnh.
Trong khi đó, cách thức quản lý của các cơ quan chức năng vẫn chưa thay đổi đáp ứng kịp với thể chế thị trường hiện đại. Hiện vẫn chỉ lo làm sao để phát triển cung, trong khi không quan tâm, thậm chí còn chẳng tính đến nắm bắt và hiểu tình hình cầu trên thị trường.
Bên cạnh đó, mục tiêu phát triển chủ yếu của các đơn vị, các địa phương vẫn nhằm đảm bảo tăng trưởng kinh tế, tăng số lượng và qui mô sản xuất.
Hậu quả là hiện nay, rất nhiều mặt hàng diện tích sản xuất đã vượt quá quy hoạch, không có cách nào điều tiết nổi. Mục tiêu giá trị, thu nhập, hiệu quả, vững bền chưa được coi trọng.
"Điều này thể hiện ngay trong cơ cấu bộ máy tổ chức các bộ ngành. Đa phần các Cục, Vụ, Viện chỉ lo quản lý, thúc đẩy sản xuất để đúng thời vụ, đạt chỉ tiêu chứ ít quan tâm đến việc phát triển thị trường thế nào, bán hàng ra sao? Đa số cán bộ có chuyên môn kỹ thuật sản xuất, số người cho chuyên môn, năng lực kinh doanh rất ít. Các cấp lãnh đạo đến địa phương vẫn quen chỉ đạo nuôi con nọ, trồng cây kia, không mấy ai có khả năng định hướng phát triển thị trường. Đó là cách hành sử của Nhà nước quản lý, can thiệp kiểu cũ, không phải phong cách và năng lực của một Nhà nước kiến tạo theo đúng nghĩa" - TS Đặng Kim Sơn bày tỏ.
TS Sơn cho rằng, đã đến lúc các cơ quan chuyên môn cần tạo được một môi trường phát huy được ưu thế của cơ chế thị trường, vừa khắc phục được những khiếm khuyết của nó.
Phải tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế chủ động ra quyết định và tự chịu trách nhiệm sản xuất kinh doanh. Trong định hướng sản xuất, vai trò của các cấp lãnh đạo, các cơ quan quản lý chỉ nên dừng ở mức “khuyến” thôi.
"Điều mà người dân cần nhất ở Nhà nước lúc này là giúp họ nghiên cứu thị trường, cung cấp cho họ thông tin và định hướng về thị trường như tiêu chuẩn, chính sách ở thị trường, kênh phân phối tiêu thụ... Khi Nhà nước cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin thì người sản xuất, kinh doanh sẽ sử dụng thông tin đó để ra quyết định một cách thận trọng và hợp lý nhất. Từ đó mới có thể giảm thiểu thiệt hại của nền kinh tế và của từng người sản xuất" - ông Sơn chia sẻ.
TS Đặng Kim Sơn cho biết, một khoảng trống quan trọng hiện nay là hầu như chưa có các tổ chức chuyên trách và chịu trách nhiệm về vấn đề nghiên cứu thị trường, ngành hàng và hệ thống thông tin thị trường cho nông dân. Có lẽ đã đến lúc phải tập trung hình thành các cơ quan chuyên trách làm nhiệm vụ thiết yếu này.
Các tổ chức này phải có cơ chế vận hành hiệu quả, bám sát được yêu cầu của hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Những kết quả nghiên cứu mà các tổ chức này đạt được sẽ phải được công bố rộng rãi, dễ hiểu để giúp người dân chủ động để đưa ra quyết định đầu tư, thu hẹp, hoặc mở rộng quy mô kinh doanh, điều chỉnh ngành nghề.
Từ đó mới có thể giúp người dân nắm bắt, dự báo được tình hình thị trường chứ không phải việc đã rồi mới đưa ra những phương pháp như kiểu “giải cứu” rất cảm tính như hiện nay.
"Các tổ chức này tốt nhất nên áp dụng mô hình tổ chức theo kiểu liên kết công tư. Phần nghiên cứu thông tin mang tính chất cơ bản, phi lợi nhuận cho đông đảo nông dân thì Nhà nước sẽ làm, còn lại những thông tin đem lại lợi nhuận có thể trao quyền cho doanh nghiệp. Khi nhà nước và doanh nghiệp cùng làm sẽ thúc đẩy quá trình hiệu quả hơn. Nguyên tắc này sẽ đặc biệt có tác dụng trong điều kiện nguồn ngân sách Chính phủ có hạn, hay nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) ưu đãi đang bị thu hẹp dần." - TS Đặng Kim Sơn nói.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ NN & PT nông thôn "đặt hàng" các Đại sứ mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản
21:35' - 26/05/2017
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã “đặt hàng” các Đại sứ và Tổng lãnh sự duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, giúp ngành tiếp cận công nghệ mới, đặc biệt là giống và công nghệ về chế biến.
-
Kinh tế Việt Nam
Định vị lại thị trường nông sản Việt Nam
12:40' - 24/05/2017
Cần định vị thị trường nông sản Việt Nam để phát triển bền vững, tạo thu nhập tốt hơn cho người nông dân.
-
Thị trường
Thị trường bền vững cho sản xuất nông sản an toàn
13:12' - 21/05/2017
Sản xuất nông sản an toàn đang là nhu cầu bức thiết của người tiêu dùng. Tuy nhiên, thị trường nông sản sạch muốn phát triển bền vững rất cần “cầu nối” để khẳng định tính ưu thế.
-
Kinh tế & Xã hội
Tìm đầu ra cho nông sản: Giải bài toán thị trường
09:48' - 16/05/2017
90% nông sản của Việt Nam vẫn xuất khẩu dưới dạng thô, kim ngạch còn thấp.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài cuối: Hài hòa mục tiêu chuyển đổi
09:48'
Do nhiều doanh nghiệp hoạt động từ lâu, người lao động cũng ổn định công việc suốt hàng chục năm tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 nên những khó khăn là không thể tránh khỏi trong quá trình di dời.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Quốc Giỗ, dâng hương các Vua Hùng
09:45'
Sáng 18/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính về dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Điện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng ở thành phố Việt Trì.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài 1: Định hướng phát triển xanh
09:40'
Việc di dời và chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 theo đề án mới vừa được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt vào tháng 2/2024 sẽ đẩy mạnh phát triển xanh tại địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Những vấn đề nóng tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU
08:53'
Trong hai ngày 17-18/4, hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tại thủ đô Brussels của Bỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
08:52'
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II
07:00'
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 17/4/2024 công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II.
-
Kinh tế Việt Nam
Cao Bằng dùng ngân sách hỗ trợ Lạng Sơn thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
21:43' - 17/04/2024
Tổng mức đầu tư dự án cao tốc đường bộ Đồng Đăng (Lạng Sơn)- Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn I là trên 14.331 tỷ đồng; trong đó, chi phí cho giải phóng mặt bằng và tái định cư trên 9.444 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm cách gỡ vướng mắc dự án khí điện, năng lượng do EVN đầu tư tại Dung Quất
20:45' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã có buổi làm việc với EVN và đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đến dự án do EVN đầu tư trong Khu kinh tế Dung Quất.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm lại một số lãnh đạo thuộc Bộ Quốc phòng
20:00' - 17/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký các Quyết định bổ nhiệm lại và kéo dài thời gian giữ chức vụ một số lãnh đạo thuộc Bộ Quốc phòng.