Đằng sau các thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung
Mỹ thông báo đạt được các thỏa thuận thương mại trị giá 253 tỷ USD với Trung Quốc nhân chuyến công du Bắc Kinh đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Giới quan sát đánh giá nhiều dự án trong số đó còn là “những vùng đất đầy sương mù” và tài thương thuyết của ông Trump đã không lay chuyển được chính sách thương mại của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Trong số đó, chỉ riêng dự án đầu tư của Trung Quốc để cùng khai thác khí đốt trong vùng Alaska của Mỹ trong tương lai cho phép tạo 12.000 việc làm, giảm 10 tỷ USD thâm hụt thương mại của Trung Quốc so với Mỹ hàng năm, như các thông cáo chính thức cho thấy. Đó là những yếu tố cho phép ông Trump chứng minh với công luận trong nước rằng ông thực sự là vị tổng thống “đặt quyền lợi của nước Mỹ lên trên hết”, đạt được mục đích kêu gọi đối tác thương mại Trung Quốc đầu tư vào nước Mỹ, tạo việc làm cho người dân Mỹ.Ngoài ra phía Bắc Kinh còn tặng cho lãnh đạo Mỹ một món quà khi thông báo kế hoạch “mở cửa thị trường tài chính cho các doanh nghiệp nước ngoài”. Trong ba năm tới các công ty Mỹ sẽ được quyền nắm giữ đến 51% các liên doanh với Trung Quốc thay vì chỉ từ 20% cho tới 49% cổ phần vốn như hiện tại. Phương Tây coi đây là một bước tiến quan trọng. Một lời hứa khác của Trung Quốc là nước này sẽ giảm thuế nhập khẩu áp vào xe ô tô Mỹ.Trước những hứa hẹn đó và hơn 250 tỷ USD thỏa thuận thương mại, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson lại thận trọng cho rằng về thực chất, đây là một “bước tiến nhỏ” trên con đường cân bằng hóa cán cân thương mại Mỹ-Trung. Báo chí tại New York và Washington lưu ý, phần lớn các thỏa thuận Mỹ vừa đạt được với Trung Quốc “không mang tính ràng buộc” hay mới chỉ là “những văn bản ghi nhớ”.Nhìn từ California, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa phân tích sâu hơn về thực chất gói 253 tỷ USD mà Tổng thống Trump “thu hoạch” được tại Bắc Kinh lần này. Theo ông Nghĩa, đây là những “bản ghi nhớ” liên quan đến 37 dự án kinh doanh, trong đó có nhiều hợp đồng đã đạt được trước đó và cả những dự án hai bên còn phải đàm phán. Vì tính chất mơ hồ ấy, giá trị các thỏa thuận có thể ước tính lên đến 250 tỷ USD, thậm chí 280 tỷ USD, nhưng việc thực hiện chúng sẽ kéo dài trong nhiều năm, hay trong 20 năm nữa, như dự án khí đốt và hóa chất tại tiểu bang West Virginia.Ông Nghĩa chỉ ra rằng việc Boeing bán 300 máy bay trị giá 37 tỷ USD cho Trung Quốc đã được đàm phán từ năm 2013 và chiếc máy bay đầu tiên chỉ được giao vào năm 2020.
Trong khi đó, dự án bán khí hóa lỏng của tiểu bang Alaska được thương thảo từ năm 2012 giữa nhiều doanh nghiệp mà chưa ngã ngũ, có lúc giá trị thỏa thuận ước tính là 65 tỷ USD rồi giảm xuống còn 43 tỷ USD, và nếu có thành hiện thực thì dự án này cũng mất cả chục năm để thực hiện.Dù sao, những thỏa thuận sơ khai ấy cũng góp phần giải tỏa mâu thuẫn kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc và là cử chỉ chính trị của lãnh đạo Bắc Kinh.
Chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa nhận định Trung Quốc cần công nghệ cao trong nhiều lĩnh vực, nhưng điều quan trọng nhất là giải tỏa mâu thuẫn kinh tế với Mỹ. Chính quyền Donald Trump cũng cần chứng tỏ với dư luận trong nước là ông đã tranh đấu để thu hút đầu tư vào Mỹ nhằm tạo ra việc làm cho người dân, nhất là tại các tiểu bang có ảnh hưởng chính trị cho việc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý rằng sau khi hợp đồng đã được ký kết, hai bên mới bắt đầu các cuộc thảo luận thực tế và khi đó những chính sách bảo hộ mà Bắc Kinh dành cho các tập đoàn quốc doanh mới thực sự thể hiện.Theo ông Nghĩa, đằng sau con số 250 tỷ USD kia, chưa thể dự đoán Mỹ sẽ phải nhượng bộ những gì, cụ thể như về dự án khai thác khí ở Alaska hay dự án đầu tư 5 tỷ USD của tập đoàn quốc doanh China Investment Corp. vào tổ hợp Goldman Sachs. Từ nhiều năm nay, tiểu bang Alaska mong muốn khai thác khí đốt và dẫn khí tới Canada và hợp tác với nhiều doanh nghiệp quốc tế khác mà chưa thành công.Lần này, dự án trị giá 43 tỷ USD do liên doanh Alaska Gasline Development Corporation giữa Alaska và tập đoàn năng lượng và các ngân hàng quốc doanh Bắc Kinh như Sinopec, China Investment Corporation và Bank of China còn phải chờ chính quyền liên bang chấp thuận.
Về dự án của Goldman Sachs với China Investment Corporation, ông Nghĩa nhắc lại việc chính quyền Donald Trump đã bác bỏ thương vụ một doanh nghiệp Trung Quốc mua lại một hãng chế tạo vi mạch tích hợp vì lý do an ninh.Tuy nhiên, ông Nghĩa chú ý tới việc Bắc Kinh chấp nhận cho doanh nghiệp đầu tư quốc tế mua từ 51% tới 100% vốn của các quỹ đầu tư chứngkhoán của họ. Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Uông Dương còn rằng từ nay Trung Quốc không yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài phải chuyển giao công nghệ khi đầu tư vào thị trường Trung Quốc. Đây là quyết định nhằm thu hút đầu tư nước ngoài mà cũng là một nhượng bộ cho doanh nghiệp tại Wall Street vì họ có thể gia nhập thị trường Trung Quốc để thực hiện nghiệp vụ trung gian của các dự án đầu tư tài chính. Các tổ hợp đầu tư như Goldman Sachs hay Morgan Stanley sẽ có cơ hội kiếm lời nếu thẩm định được rủi ro trong một thị trường tài chính khá mờ ảo của Trung Quốc. Có lẽ Bắc Kinh mở cửa cho Wall Street để mong doanh nghiệp Mỹ sẽ vận động chính trường Mỹ cho họ.Nhìn chung, nếu chỉ xét trên phương diện kinh tế, cán cân thương mại chỉ là một phần của cán cân vãng lai. Khi Mỹ thâm hụt thương mại với Trung Quốc tới hơn 300 tỷ USD như chính quyền Donald Trump vẫn phàn nàn thì Mỹ cũng được thặng dư về vốn, tức là Trung Quốc phải rót 300 tỷ USD vào thị trường Mỹ, nhờ đó mà lãi suất Mỹ giảm và người Mỹ mua hàng rẻ và chi tiêu nhiều hơn. Nhìn ngược lại từ Bắc Kinh, đây lại là nạn thất thoát vốn mà chính quyền Tập Cận Bình đang muốn hạn chế. Họ muốn các tập đoàn quốc doanh chủ động đầu tư ra nước ngoài để thu về kiến thức và chiếm lĩnh thị trường chứ không muốn doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc đầu tư ở ngoài và gây thêm khó khăn về vấn đề ngoại hối.Một ghi nhận khác, là tại Bắc Kinh, Tổng thống Trump không còn đổ lỗi cho Trung Quốc về việc “cướp công ăn việc làm” của người dân Mỹ mà ông lại quy trách nhiệm thâm hụt cán cân thương mại triền miên cho những đời tổng thống tiền nhiệm./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Tầm quan trọng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương đối với Mỹ
05:30' - 18/11/2017
Trang mạng asiaplomacy.com đăng bài phân tích về chính sách của Mỹ đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc tiếp tục miễn thuế nhập khẩu công nghệ
16:16' - 16/11/2017
Bộ Tài chính Trung Quốc (MoF) vừa quyết định tiếp tục duy trì chính sách miễn thuế quan đối với nhập khẩu công nghệ.
-
Kinh tế Thế giới
Các tàu sân bay Mỹ rời Bán đảo Triều Tiên
07:46' - 16/11/2017
Các quan chức Hải quân Mỹ ngày 15/11 cho biết 3 tàu sân bay của Mỹ đã rời khỏi vùng biển gần Bán đảo Triều Tiên sau khi tiến hành các cuộc diễn tập hải quân tại đây.
-
Kinh tế Thế giới
Những câu hỏi mới về mối quan hệ Mỹ - Nhật
06:30' - 16/11/2017
Theo mạng tin của tổ chức phân tích thông tin tình báo Stratfor, trong 7 thập niên qua, Mỹ là đồng minh song phương quan trọng nhất của Nhật Bản.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế chống phá giá với gỗ dán cứng Trung Quốc
14:45' - 14/11/2017
Ngày 13/11, Mỹ cho biết nước này sẽ áp thuế chống phá giá đối với các sản phẩm gỗ dán cứng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Nga ký sắc lệnh đầu tiên về kế hoạch phát triển đất nước sau nhậm chức
07:40'
Phóng viên TTXVN tại Moskva đưa tin, ngày 7/5, sau lễ tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh về mục tiêu quốc gia phát triển đất nước đến năm 2030, triển vọng đến năm 2036.
-
Kinh tế Thế giới
Các sân bay khắp nước Anh gặp sự cố
07:32'
Nhiều sân bay quốc tế của Anh, gồm Heathrow, Gatwick, Stansted, Edinburgh, Birmingham và Manchester, đều gặp sự cố với cổng điện tử kiểm soát hộ chiếu khiến hành khách phải xếp hàng chờ nhập cảnh.
-
Kinh tế Thế giới
Ông Donald Trump đối mặt với nguy cơ phạt tù nếu vi phạm lệnh cấm phát ngôn
18:30' - 07/05/2024
Thẩm phán cho rằng mức phạt tối đa 1.000 USD cho mỗi lần vi phạm lệnh cấm phát ngôn là không đủ sức răn đe, do đó ông đang cân nhắc phạt tù cựu Tổng thống Mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc gia hạn chính sách miễn thị thực cho 12 quốc gia
18:26' - 07/05/2024
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm (Lin Jian) ngày 7/5 thông báo Trung Quốc đã quyết định gia hạn chính sách miễn thị thực đối với các chuyến đi ngắn hạn tới nước này cho 12 quốc gia.
-
Kinh tế Thế giới
FAA điều tra nghi vấn Boeing làm giả hồ sơ liên quan dòng máy bay 787
10:28' - 07/05/2024
FAA cho biết đã mở cuộc điều tra sau khi Boeing thông báo rằng công ty có thể chưa hoàn thành các cuộc kiểm tra cần thiết để đảm bảo dòng điện an toàn giữa các bộ phận của máy bay.
-
Kinh tế Thế giới
Tiêu dùng tiếp sức cho nền kinh tế Đức
21:59' - 06/05/2024
Theo Hiệp hội Thương mại Đức (HDE), tâm lý tiêu dùng của người dân nước này tiếp tục có xu hướng tích cực, trong bối cảnh nền kinh tế Đức đang có những dấu hiệu tiến triển tốt.
-
Kinh tế Thế giới
Bầu cử Mỹ 2024: "Sức nặng" của nhóm cử tri đặc biệt
10:27' - 06/05/2024
Nhóm cử tri đặc biệt có "sức nặng" trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, bao gồm những người "không ưa" cả hai ứng cử viên đại diện cho đảng Dân chủ và Cộng hòa.
-
Kinh tế Thế giới
Cuba triển khai hệ thống thị thực điện tử mới cho khách du lịch
07:30' - 06/05/2024
Từ tháng 5 này, Cuba triển khai hệ thống thị thực điện tử mới dành cho du lịch nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách quốc tế.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan: Nắng nóng tàn phá các trang trại sầu riêng
20:31' - 05/05/2024
Một đợt nắng nóng tàn khốc tại Đông Nam Á đã khiến sản lượng sầu riêng của Thái Lan bị sụt giảm và chi phí tăng vọt.