Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo: Bài 2 – Cần sự kết nối, nâng cao chất lượng doanh nghiệp

07:52' - 16/11/2017
BNEWS Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam chưa phát huy được tiềm năng do các chủ thể hỗ trợ khởi nghiệp vẫn hoạt động rời rạc.

Cùng với các nước trên thế giới, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang ngày càng phát triển ở Việt Nam với sự xuất hiện ngày càng nhiều các doanh nghiệp khởi nghiệp có chất lượng tốt, quỹ đầu tư mạo hiểm có uy tín… Tuy nhiên, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam chưa phát huy được tiềm năng do các chủ thể hỗ trợ khởi nghiệp vẫn hoạt động rời rạc, chưa có sự kết nối để phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Từ “chất lượng” doanh nghiệp…

Khởi nghiệp sáng tạo là lực lượng chính của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Ảnh minh họa: TTXVN

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng: Sự phát triển lớn mạnh của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp thời gian qua đáng ghi nhận nhưng sự phát triển chưa đạt được như kỳ vọng. Không chỉ hạn chế trong kết nối giữa nhà khoa học và doanh nghiệp, việc thiếu năng lực và văn hóa khởi nghiệp cũng khiến hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam chưa phát huy được tiềm năng cũng như thế mạnh.
Tại các quốc gia khởi nghiệp như Hoa Kỳ, Israel... hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển nhanh là do họ có văn hóa tự lập của sinh viên, văn hóa dám mạo hiểm và thất bại là bình thường.

Theo Tổ hợp Công nghệ giáo dục Topica tại Việt Nam, độ tuổi khởi nghiệp thành công sau nhiều lần thất bại là khoảng 28-29 tuổi, trong khi ở các nước là 22-23 tuổi, ngay khi đang học đại học và ra trường, họ đã có dự án của riêng mình.

Vì vậy, Việt Nam cần đẩy nhanh để rút ngắn khoảng cách với các nước. Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực kinh doanh, kiến thức về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, cách thương mại ý tưởng nghiên cứu và làm thị trường.
Trong thời gian qua, nhà nước và Chính phủ đã có nhiều nỗ lực thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo nhưng trong hoàn cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, Việt Nam là quốc gia có xuất phát điểm thấp, nguồn lực đầu tư giáo dục khởi nghiệp, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, nguồn lực cho khởi nghiệp sáng tạo còn hạn chế nên để hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển bền vững cần chú trọng chất lượng chứ không nên phát triển theo phong trào.

Ông Trịnh Minh Giang, Chủ tịch nhóm công tác khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam khuyến cáo: Hiện nay, có thể các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vẫn gọi được vốn đầu tư, nhưng nếu 2 năm tới, số doanh nghiệp khởi nghiệp thành công không đạt đến 1%, thì các doanh nghiệp thành công, các quỹ đầu tư mạo hiểm không còn ai đầu tư nữa.

Đây là vấn đề cốt lõi khi thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp. Nếu đầu tư đại trà theo hình thức doanh nghiệp khởi nghiệp nào cũng đầu tư, đẩy lên để tạo ra tinh thần khởi nghiệp thì số lượng startup thất bại sẽ rất lớn. Do đó, cần chọn ra doanh nghiệp khởi nghiệp nào thực sự cần đầu tư, start-up nào thực sự có năng lực để tập trung phát triển start-up đó.
… đến “kết nối” để phát triển bền vững
Sau 10 năm say mê nghiên cứu vật liệu Bio-Sap - một dạng vật liệu có khả năng thấm hút lớn như bỉm, băng, gạc y tế và các hạt gel giữ nước trong nông nghiệp (có thể giúp giảm 50-70% lượng nước cần tưới cho cây trồng), nhóm khởi nghiệp của Tiến sĩ Phan Thị Tuyết Mai, Trường Đại học Khoa học tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội đã đạt được thành công bước đầu. Ưu điểm của dự án nghiên cứu là vật liệu Bio-Sap được sản xuất từ phụ phẩm nông nghiệp như lá dứa, cùi ngô, bã mía... có rất nhiều tại Việt Nam.

Giá thành rẻ hơn ít nhất từ 30-35% so với vật liệu Bio-Sap ngoài thị trường đang nhập từ nước ngoài được sản xuất từ tinh bột. Tuy nhiên, cũng như các nhóm khởi nghiệp khác, nhóm khởi nghiệp của Tiến sĩ Phan Thị Tuyết Mai gặp khó khăn trong việc tìm nhà đầu tư để đưa sản phẩm vào sản xuất công nghiệp ở quy mô 10.000 tấn/năm.
Thực tế, những nhà khoa học chỉ tập trung nghiên cứu và gặp nhiều khó khăn khi chuyển từ sản phẩm trong phòng nghiên cứu ra ngoài thị trường. Để đưa sản phẩm trong phòng nghiên cứu ra ngoài thị trường cần nguồn vốn hỗ trợ để sản xuất thử nghiệm, do đó rất cần sự kết nối để nhà khoa học, nhóm khởi nghiệp hay doanh nghiệp khởi nghiệp với nhà đầu tư cũng như việc tạo ra môi trường kết nối, hợp tác giữa nhà đầu tư và nhà khoa học để sản phẩm đó được "sống" mãi, Tiến sĩ Phan Thị Tuyết Mai chia sẻ.
Ông Nguyễn Phan Huy Khôi, Giám đốc Đối ngoại Tập đoàn Tân Hiệp Phát cho biết: Các doanh nghiệp luôn tìm kiếm các ý tưởng khởi nghiệp tốt nhưng chương trình đào tạo trong các trường đại học đang thiếu hơi thở cuộc sống, khiến cho việc kết nối giữa nhà khoa học và doanh nghiệp còn hạn chế.

Do đó, các trường đại học cần xác định vấn đề đào tạo thực nghiệm, bởi xã hội, doanh nghiệp có nhu cầu thật từ nguồn nhân lực đến thành quả nghiên cứu khoa học. Khi doanh nghiệp có nhu cầu tiếp cận, nhà trường cũng xác định việc đào tạo gắn với hơi thở cuộc sống để hai bên gặp gỡ được nhau. Các ý tưởng khởi nghiệp, thành quả nghiên cứu mới có chỗ đứng trong xã hội và có cơ hội để phát triển.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nhấn mạnh: Sự kết nối trong hệ sinh thái khởi nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo rất quan trọng, kết nối để “ngọn lửa” khởi nghiệp đổi mới sáng tạo “bùng cháy” và lan rộng. Kết nối để hoạt động hệ sinh thái khởi nghiệp “lành mạnh” và “đúng hướng”, đi cùng với các nước trên thế giới và hội nhập với các nước trên thế giới.

Đặc biệt, việc ra mắt cổng thông tin kết nối khởi nghiệp sẽ cung cấp các cơ sở dữ liệu về sáng chế của Việt Nam, sáng chế của nước ngoài; kết quả nghiên cứu của các Viện nghiên cứu, trường đại học; các công nghệ đã làm chủ và đã chuyển giao vào Việt Nam; các Quỹ đầu tư, các thông tin hỗ trợ khởi nghiệp, danh sách các trung tâm ươm tạo khởi nghiệp, các tổ chức tư vấn…

Từ cổng thông tin kết nối sẽ kết nối với các đối tượng trong hệ sinh thái khởi nghiệp, thông tin liên quan đến cơ chế, chính sách, văn bản, các thủ tục giúp việc thành lập các doanh nghiệp… qua đó, doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) có thể phát triển, khởi nghiệp một cách bền vững trong tương lai./.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục