Phát triển nông nghiệp bền vững: Bài cuối - Những giải pháp khả thi
Tuy còn hạn chế về số lượng đề tài, dự án trong khuôn khổ thời gian và kinh phí được cấp, nhưng Chương trình Khoa học và Công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới đã đề xuất được những giải pháp trong nhiều lĩnh vực, liên quan đến phát triển nền nông nghiệp bền vững; xây dựng nhiều mô hình chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế, xã hội nông thôn; các giải pháp xây dựng hạ tầng thủy lợi, giao thông nội đồng, cũng như giải pháp chuyển đổi sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu ở các vùng, đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Kết quả khả quan
Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Chủ nhiệm Chương trình Khoa học và Công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới cho biết, cho đến nay Chương trình đã chuyển giao được gần 150 công nghệ gồm nhiều lĩnh vực như trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, xây dựng và quản lý thủy lợi; đào tạo và tập huấn cho hơn 6.000 lượt cán bộ khoa học kỹ thuật, nông dân và tham gia đào tạo nhiều nghiên cứu sinh tiến sĩ, cao học và sinh viên.
Đặc biệt, Chương trình đã huy động được nguồn lực của các doanh nghiệp đóng góp gần 45% tổng kinh phí thực hiện trong giai đoạn 2011-2015, khẳng định cách đi đúng của nông nghiệp liên kết.Trên cơ sở đó đã chuyển giao vào sản xuất 146 quy trình, giải pháp công nghệ; xây dựng được 131 mô hình ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, 50 mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân theo chuỗi giá trị.
Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp ở các vùng dự án phát triển hiệu quả và có tính bền vững, tăng năng suất trồng trọt từ 35-40%, tăng thu nhập hộ nông dân khoảng 25%, đem lại lợi nhuận trên 1 ha khoảng 300-400 triệu đồng; thu lợi cho từng lao động 30-40 triệu đồng/ha…
Các kết quả nghiên cứu, xây dựng hạ tầng thủy lợi góp phần hình thành hệ thống thủy lợi tưới tiêu cho trên 7,3 triệu ha đất lúa, 1,5 triệu ha cây rau màu, cây công nghiệp; ngăn mặn cho 0,87 triệu ha; cải tạo chua phèn 1,6 triệu ha…Các công trình thủy lợi hình thành hỗ trợ, tạo điều kiện phát triển đa dạng hóa cây trồng, chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp.
Tuy vậy, cần phải phát huy cao hơn nữa năng lực thiết kế của hệ thống thủy lợi so với mức 68-75% hiện nay, bằng các giải pháp xây dựng thủy lợi nội đồng.Đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long, cần phải nghiên cứu đồng bộ các giải pháp có tính bổ trợ lẫn nhau, một mặt cải thiện môi trường vùng đất nhiễm mặn phục vụ yêu cầu phát triển sản xuất và xây dựng nông thôn mới, đồng thời ngăn chặn các nguyên nhân gây sụt lún, sạt lở, xâm nhập mặn.
Từ đó hoạch định xây dựng hạ tầng thủy lợi và tổ chức sản xuất nông nghiệp đảm bảo tăng trưởng xanh, sinh kế bền vững của người dân nơi đây.
Một số giải pháp cấp bách
Đứng trước những thách thức ảnh hưởng đến sự phát triển nông nghiệp bền vững ở Đồng bằng sông Cửu Long, các nhà khoa học tham gia Chương trình Khoa học và Công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới đã đề xuất một số giải pháp cấp bách cần nhanh chóng được ưu tiên thực hiện.
Đó là cải thiện môi trường vùng đất nhiễm mặn phục vụ sản xuất nông nghiệp, đảm bảo sinh kế cho người dân.
Trước hết là quy hoạch công trình thủy lợi phục vụ cho chuyển đổi mục đích sản xuất, đảm bảo có thể lấy đủ nước mặn, ngọt cho phát triển nuôi trồng thủy sản mặn, lợ (chủ yếu là tôm thẻ, tôm sú) trong mùa khô, cung cấp đủ nước ngọt và thoát nước trong mùa mưa lũ.
Đồng thời áp dụng các giải pháp đồng bộ phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống sạt lở như chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi các vùng ven biển, xây dựng các vùng nuôi thâm canh thủy sản nước mặn-lợ.Rà soát quy hoạch lại hạ tầng thủy lợi Đồng bằng sông Cửu Long phục vụ tái cơ cấu ngành, chỉnh trang bố trí đồng ruộng, đảm bảo tưới tiêu chủ động, đáp ứng cơ giới hóa sản xuất.
Quy hoạch bỏ dần các trạm bơm nhỏ chỉ tưới được từ 5 - 100 ha, xây dựng trạm bơm lớn tưới tiêu cho ô bao tiểu vùng từ 300-500ha.
Mặt khác, hoàn thiện tổ chức quản lý tưới tiêu, bảo vệ môi trường; áp dụng các phương thức kỹ thuật tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; phát triển tổ chức, liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản đi đôi với hoàn thiện cơ chế, chính sách. Nhất là cơ chế, chính sách về đất đai, khuyến khích dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất, quy hoạch lại đồng ruộng… Về giải pháp ngăn chặn những nguyên nhân gây sụt lún, sạt lở, xâm nhập mặn, Giáo sư Tiến sĩ Đào Xuân Học, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam nhấn mạnh, phải từng bước phát triển vành đai rừng phòng hộ ven biển chắn sóng, hạn chế tình trạng sạt lở bờ biển, bảo vệ đất và bảo vệ tính phong phú, đa dạng của môi trường hệ sinh thái ngập nước ven biển.Nghiên cứu các mô hình kè mềm sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, gây bồi, tạo bãi bồi để trồng rừng ngập mặn. Quản lý chặt chẽ khai thác cát lòng sông, ven biển.
Thông qua Ủy ban sông Mê Kông và các tổ chức quốc tế nhằm hạn chế những rủi ro từ thượng nguồn; tăng cường liên kết với các nước trong lưu vực sông Mê Kông để có được sự chia sẻ thông tin quản lý, điều hành những hồ chứa thủy điện, về số liệu dòng chảy cũng như có tiếng nói chung trong các quy trình điều hành hồ chứa ở thượng nguồn. Quy hoạch, xây dựng hệ thống hồ sinh thái chứa nước ngọt ở Đồng bằng sông Cửu Long.Đây là giải pháp phi công trình dài hạn và bền vững, giúp chủ động khắc phục nguyên nhân gây sạt lở, ngập úng và lún sụt đất do thiếu hụt, mất cân bằng bùn cát và khai thác nước ngầm quá mức ở đồng bằng này.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Phát triển nông nghiệp bền vững: Bài 1-Những tác động bất lợi đến Đồng bằng sông Cửu Long
11:15' - 06/04/2018
Thiệt hại đất sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân mùa khô 2015-2016 của các tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long là rất lớn.
-
Kinh tế Việt Nam
Duy trì đà tăng trưởng nông nghiệp quý I: Đâu là giải pháp?
18:14' - 03/04/2018
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng trong năm nay cũng như duy trì được đà tăng trưởng quý I, cơ cấu lại ngành nông nghiệp đến 2020 là giải pháp bao chùm nhất
-
Kinh tế & Xã hội
Thấy gì từ mức tăng trưởng 3,76% của ngành nông nghiệp?
09:36' - 31/03/2018
Theo Tổng cục Thống kê, quý I/2018, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản có mức tăng trưởng 4,05%; trong đó, nông nghiệp tăng 3,76%, cao hơn mức tăng của qúy I các năm 2011-2017.
-
Kinh tế & Xã hội
Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nâng cao sức cạnh tranh của ngành nông nghiệp
08:39' - 30/03/2018
Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp là một trong những giải pháp nâng cao sức cạnh tranh của ngành nông nghiệp trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Hôm nay, Quốc hội xem xét nhiều nội dung quan trọng
08:02'
Ngày 11/6, Quốc hội khóa XV tiến hành đợt 2, Kỳ họp thứ 9, tập trung xem xét nhiều nội dung quan trọng.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng yêu cầu chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và mưa lũ
21:04' - 10/06/2025
Ngày 10/6, Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 86/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và mưa lũ.
-
Kinh tế Việt Nam
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch phụ trách Quản trị toàn cầu, Tập đoàn Qualcomm
19:41' - 10/06/2025
Chiều 10/6, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp ông Alex Rogers, Chủ tịch phụ trách Quản trị toàn cầu, Tập đoàn Qualcomm.
-
Kinh tế Việt Nam
Bế mạc Phiên họp thứ 46 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
18:43' - 10/06/2025
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ chương trình Phiên họp thứ 46 đề ra với 39 nội dung thảo luận tại phiên họp và 5 nội dung cho ý kiến bằng văn bản.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Peru Dina Boluarte
17:55' - 10/06/2025
Nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 của Liên hợp quốc về Đại dương (UNOC 3) tại Nice (Pháp), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Peru Dina Boluarte.
-
Kinh tế Việt Nam
Kiềng 3 chân tạo lập niềm tin cho thị trường
16:23' - 10/06/2025
Cao điểm chống buôn lậu, hàng giả được cả hệ thống chính trị vào cuộc như bom tấn dội thẳng vào tụ điểm, cơ sở kinh doanh hàng giả nhằm tái lập lại lòng tin của người tiêu dùng và siết lại kỷ cương.
-
Kinh tế Việt Nam
Kiểm tra, hậu kiểm việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh
14:23' - 10/06/2025
Chi cục Nông nghiệp (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kon Tum) đã có quyết định thành lập Đoàn kiểm tra, hậu kiểm cấp mã số vùng trồng tại Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum (số 349/QĐ-CCNN).
-
Kinh tế Việt Nam
Lễ ra mắt sách ảnh “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam 1925 - 2025”
14:10' - 10/06/2025
Sách ảnh là sự tri ân sâu sắc đối với các thế hệ người làm báo cách mạng Việt Nam, ghi lại hành trình gian khổ, kiên cường, nỗ lực dấn thân, sáng tạo và cống hiến của đội ngũ những người làm báo.
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Trà Vinh kêu gọi 17 dự án đầu tư vào Khu kinh tế Định An
12:26' - 10/06/2025
Tỉnh Trà Vinh vừa kêu gọi 17 dự án đầu tư vào Khu kinh tế Định An năm 2026.