Quá trình tái đàm phán NAFTA trước bờ vực bế tắc

Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo Villarreal, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland và Đại diện Thương mại Mỹ Robert E. Lighthizer tại cuộc họp báo công bố kết quả vòng 3 tái đàm phán NAFTA ở Ottawa, ngày 27/9. Ảnh: AFP/ TTXVN

Mỹ, Canada và Mexico đang tiến hành vòng thứ năm trong số bảy vòng đàm phán về việc hiện đại hóa nội dung hiệp định NAFTA.

Quỹ thời gian để các bên đi đến một thỏa thuận trước khi cuộc bầu cử Tổng thống Mexico diễn ra vào tháng 3/2018 đang dần trở nên eo hẹp. Cùng với đó, những tiến triển chậm chạp tại vòng đàm phán thứ năm đang đe dọa đến lịch trình được các nước đề ra.
Trả lời phóng viên sau cuộc gặp với trưởng đoàn đàm phán của Canada vào ngày Chủ nhật (19/11), ông Jerry Dias - Chủ tịch Liên đoàn doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Canada Unifor - cho hay các cuộc đàm phán đang thực sự không đi đến đâu. Theo ông Dias, nếu nước Mỹ vẫn giữ quan điểm như hiện tại thì quá trình đàm phán lại NAFTA là một sự lãng phí khổng lồ về thời gian.
Canada và Mexico đã phản đối một số yêu cầu được tiết lộ từ phía Mỹ trong vòng đàm phán thứ tư diễn ra hồi tháng trước. Những đề xuất này bao gồm nâng tỷ lệ nội địa hóa khu vực đối với ngành công nghiệp ô tô từ 62,5% như hiện nay lên 85%, với ít nhất là 50% là tỷ lệ nội địa Mỹ, chu kỳ 5 năm xem xét lại NAFTA và xóa bỏ Chương 19 về giải quyết tranh chấp bởi phá giá, trợ giá, và hạn ngạch.
Ông Dias cho hay phía Mỹ đang cho thấy những dấu hiệu của sự linh hoạt khi bàn về điều khoản yêu cầu xem xét lại NAFTA sau mỗi 5 năm, sau khi các quan chức Mexico đưa ra một kế hoạch đánh giá NAFTA nghiêm ngặt hơn mà không đi kèm điều khoản hết hiệu lực.

Những mục tiêu đàm phán của phía Mỹ đưa ra hôm 17/11 có vẻ phù hợp với đề xuất của phía Mexico khi nhận định rằng bản NAFTA được sửa đổi sẽ đưa ra cơ chế đảm bảo việc các bên có thể đánh giá lợi ích của hiệp định này theo định kỳ.
Trong khi đó, Chủ tịch Flavio Volpe của Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ôtô Canada nói rằng cơ hội để đạt được những tiến bộ đáng kể trong đàm phán về lĩnh vực ô tô tại vòng đàm phán lần này là rất thấp, vì những yêu cầu của Mỹ đưa ra vẫn chưa được thấp thuận.
NAFTA là hiệp định thương mại giữa Mexico, Mỹ và Canada, có hiệu lực từ ngày 1/1/1994. Theo thống kê, trao đổi thương mại giữa ba quốc gia Bắc Mỹ đạt trên 1.300 tỷ USD vào năm 2016.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cáo buộc hiệp định 23 năm tuổi này tước đi hàng triệu việc làm của người lao động Mỹ và cho phép Canada, Mexico đạt được nhiều lợi thế trong khi gây tổn hại cho nền kinh tế nước này.

>>>Giới doanh nghiệp Mỹ nỗ lực cứu NAFTA