Vốn ODA: Bài 1 – Cuộc chơi sòng phẳng
Tại Việt Nam, nguồn vốn ODA luôn chiếm tỷ trọng lớn trong các nguồn vốn nước ngoài đầu tư vào dự án xây dựng hạ tầng giao thông. Các nhà tài trợ đưa ra yêu cầu rất cao về năng lực tài chính, kinh nghiệm thi công… với các doanh nghiệp tham gia vào các dự án có nguồn vốn ODA.
Trong khi câu chuyện Việt Nam có thể không được vay theo điều kiện ODA chưa được công bố thì các doanh nghiệp ngành giao thông đã và đang có những bước đi để đáp ứng cuộc chơi “sòng phẳng” với các nhà thầu quốc tế.
Thống kê cho thấy, tại Việt Nam, các dự án xây dựng hạ tầng giao thông có nguồn vốn đầu tư từ các nhà tài trợ rất đa dạng.
Trong đó, có nhiều cơ quan truyền thống như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) cùng nhiều nhà tài trợ mới đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp, Quỹ Phát triển quốc tế của OPEC...
Nguồn vốn đa dạng là vậy nhưng các doanh nghiệp xây dựng ngành giao thông nói riêng, các doanh nghiệp xây lắp của nhà nước nói chung lại gần như không có “cửa” tham gia làm thầu chính tại các dự án sử dụng vốn vay ODA bởi các quy định ràng buộc của nhà tài trợ. Điều này khiến các nhà thầu trong nước "thua thiệt".
Điển hình như với nguồn vốn vay từ WB. Cụ thể, nhà tài trợ này yêu cầu các doanh nghiệp có nguồn vốn nhà nước không được tham gia đấu thầu các dự án của họ mà chỉ có các nhà thầu nước ngoài làm thầu chính.
Tuy nhiên, thực tế này đã có sự “đổi chiều” sau khi các doanh nghiệp thực hiện thành công cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước.Ông Mai Tuấn Anh, Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, hiện nay, với các dự án sử dụng vốn vay ODA do VEC làm chủ đầu tư, các doanh nghiệp Việt Nam đều có thể tham gia khi đáp ứng được năng lực về tài chính và kinh nghiệm phù hợp với yêu cầu của dự án.
Việc lựa chọn nhà thầu thi công đều được thực hiện chặt chẽ thông qua thủ tục đấu thầu cạnh tranh quốc tế.
“Tại dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, đối với hợp phần JICA tài trợ, các doanh nghiệp Việt Nam đã tham gia thi công 7/8 gói thầu xây lắp; gói còn lại do liên danh nhà thầu Việt Nam và Tây Ban Nha thực hiện. Hay như Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức – Long Thành, đối với 3 gói thầu sử dụng phần vốn STEP của JICA, các doanh nghiệp Việt Nam (gồm các nhà thầu thuộc Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Xây dựng) đều góp mặt cùng với các nhà thầu Nhật Bản trong các liên danh trúng thầu”- ông Mai Tuấn Anh chia sẻ.Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 – CTCP (Cienco4), Nguyễn Tuấn Huỳnh cho biết, từ một doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, thực hiện chủ trương của Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải, Tổng công ty đã chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần từ giữa năm 2014.Đây được coi là “bước ngoặt” lớn trong quá trình phát triển của Tổng công ty, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp mở rộng thị trường, tiếp cận với các dự án quy mô lớn, sử dụng vốn vay của ADB, WB, JICA tại các dự án: cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bến Lức - Long Thành, cầu Nhật Tân… Những dự án này trước đây Cienco4 không thể tham gia do các điều kiện ràng buộc về mặt pháp lý của nhà tài trợ.
Song, đối với ngành đường sắt, theo chia sẻ của một lãnh đạo ngành, lĩnh vực này chỉ có một vài đơn vị thuộc Tổng công ty Đường sắt có kinh nghiệm thi công, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng đường sắt nhưng lại không thể tham gia đấu thầu các dự án dùng vốn ODA của WB vì có yếu tố vốn Nhà nước. Nghịch lý là các doanh nghiệp nước ngoài trúng thầu sẽ thuê lại chính các nhà thầu Việt Nam thi công.Phản ảnh về những thua thiệt của doanh nghiệp khi không được tham gia làm nhà thầu chính các dự án ODA ngay trên sân nhà, ông Nguyễn Ðức Kiên, Tổng giám đốc Tổng công ty Thăng Long - CTCP nhận xét: “Nhiều năm trước, các nhà thầu nội phải đi làm thầu phụ cho các nhà thầu nước ngoài nên thiệt đơn, thiệt kép, đặc biệt là bị thụ động trong công việc”.
Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ Giao thông Vận tải) Vũ Anh Minh khẳng định, trong hai năm trở lại đây, sau khi đã tiến hành cổ phần hóa, thoái toàn bộ 100% vốn Nhà nước, các doanh nghiệp trong ngành giao thông vận tải có đủ năng lực đều đã được tham gia thực hiện các gói thầu lớn có vốn ODA theo thủ tục đấu thầu cạnh tranh quốc tế.
Minh chứng là nhiều đơn vị như Cienco4, Tổng công ty Thăng Long đã trúng thầu với tư cách nhà thầu độc lập hoặc trong liên danh với các nhà thầu quốc tế.
Xem tiếp Bài 2 – Cách nào để nắm bắt cơ hội?
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Quy định mới về quản lý tài chính với dự án đối tác công tư
15:48' - 22/04/2016
Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 55/2016/TT-BTC quy định một số nội dung về quản lý tài chính đối với dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) và chi phí lựa chọn nhà đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Hơn 95 tỷ yên Nhật cho bốn dự án tại Việt Nam
12:58' - 01/04/2016
Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) vừa ký với Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam các hiệp định vốn vay ODA với tổng giá trị 95,167 tỷ Yên Nhật cho bốn dự án.
-
Kinh tế Việt Nam
Gắn trách nhiệm cụ thể với từng địa phương khi vay vốn ODA
15:01' - 24/03/2016
Để sử dụng hiệu quả vốn vay ODA, các địa phương phải thông qua HĐND các cấp để cân nhắc xem dự án có mang lại hiệu quả và cần thiết không, từ đó, gắn trách nhiệm cụ thể với từng địa phương.
-
Kinh tế Thế giới
Sách trắng ODA Nhật Bản nhấn mạnh việc hỗ trợ ASEAN
10:29' - 11/03/2016
Trong Sách Trắng về ODA của Nhật Bản công bố ngày 11/3, Tokyo nêu bật tầm quan trọng của việc hỗ trợ 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
-
Kinh tế Việt Nam
ODA sẽ được quản lý và sử dụng như thế nào?
12:30' - 07/03/2016
Thủ tướng vừa phê duyệt đề án nhằm mục đích minh bạch hóa chính sách của Chính phủ Việt Nam trong việc thu hút, quản lý và sử dụng các nguồn vốn này đối với dư luận rộng rãi trong nước và quốc tế.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36' - 25/04/2024
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24' - 25/04/2024
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30' - 25/04/2024
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28' - 25/04/2024
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13' - 25/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08' - 25/04/2024
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.