10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2017 do TTXVN bình chọn

1- 50 năm thành lập, ASEAN tạo dựng vị trí trung tâm của khu vực

Bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 31 và các Hội nghị Cấp cao liên quan tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế Philippines ở Thủ đô Manila. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN

Năm 2017 ghi dấu mốc lịch sử 50 năm hình thành và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Từ một hiệp hội sơ khai với năm quốc gia sáng lập, ASEAN, hiện bao gồm 10 thành viên, đã vượt qua nhiều khó khăn và khác biệt để trở thành nhân tố đóng góp quan trọng cho hòa bình và thịnh vượng ở khu vực và thế giới. Đặc biệt, với việc hình thành Cộng đồng ASEAN vào tháng 12/2015, ASEAN trở thành nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới và cộng đồng kinh tế phát triển năng động nhất châu Á - Thái Bình Dương. Hiệp hội đã tạo được vị thế quan trọng mà hiếm liên kết tiểu khu vực nào có được, với các cơ chế gắn kết không chỉ trong nội bộ mà còn với hàng loạt đối tác lớn trên thế giới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (giữa, phía trước) tại phiên bế mạc Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Bắc Kinh ngày 24/10. THX/TTXVN

Diễn ra từ 18 - 24/10/2017, Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc vạch ra tư tưởng, phương châm, sách lược cơ bản của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới, cùng tầm nhìn chiến lược đến năm 2050 với mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại và tầm ảnh hưởng dẫn đầu thế giới. Đại hội đã thông qua nghị quyết sửa đổi Điều lệ Đảng, bổ sung tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới làm nền tảng chỉ đạo con đường phát triển.

Triều Tiên nhiều lần phóng thử tên lửa. Ảnh: TTXVN

Căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên tiếp tục gia tăng với hàng loạt vụ phóng thử tên lửa đạn đạo có khả năng vươn tới các vùng lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương, đặc biệt là vụ thử hạt nhân lần thứ sáu của Bình Nhưỡng vào ngày 3/9/2017. Trong năm 2017, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua bốn nghị quyết tăng cường trừng phạt Triều Tiên; Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tiếp đưa ra những tuyên bố cứng rắn, đưa Triều Tiên trở lại cái gọi là danh sách “các nước bảo trợ khủng bố”. Tuy nhiên, việc giải quyết hồ sơ tên lửa - hạt nhân Triều Tiên vẫn bế tắc. Điều này cho thấy các biện pháp trừng phạt hay cô lập của quốc tế đã không phát huy tác dụng, ngược lại khiến Triều Tiên đáp trả mạnh mẽ hơn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong năm cầm quyền đầu tiên, thực hiện khẩu hiệu tranh cử “Nước Mỹ trước tiên”, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có những quyết định mang tính đảo ngược đối với hàng loạt chính sách kinh tế, ngoại giao quan trọng, điển hình là việc rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định Paris về ứng phó biến đổi khí hậu, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO); cắt giảm 1/3 chi tiêu ngoại giao và các khoản viện trợ quốc tế; siết chặt kiểm soát nhập cư... Chiến lược An ninh quốc gia mới, được Tổng thống Trump công bố ngày 18/12, cũng thể hiện rõ chính sách đơn phương và đề cao lợi ích quốc gia của Mỹ. Tuy nhiên, khái niệm địa chính trị “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” được chính quyền đương nhiệm Mỹ sử dụng đã phản ánh một tầm nhìn chiến lược mới theo hướng liên kết rộng hơn.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp sau Brexit? Ảnh: Reuters

Năm 2017, châu Âu tiếp tục đối mặt với nhiều bất ổn cả về chính trị và an ninh. Các vụ khủng bố, với mức độ nguy hiểm và hình thức khó lường, liên tiếp xảy ra tại Anh, Pháp, Bỉ…; xu hướng ly khai bùng lên tại một số quốc gia mà điển hình là cuộc trưng cầu dân ý trái phép của vùng Catalonia, Tây Ban Nha; những trắc trở trong trong đàm phán thành lập chính phủ mới tại Đức hay tiến trình đàm phán Brexit đã bộc lộ những mâu thuẫn sâu sắc tồn tại trong lòng châu Âu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) sau khi ký tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel tại Washington DC., ngày 6/12. AFP/ TTXVN

Quyết định ngày 6/12/2017 của Tổng thống Mỹ D.Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dời Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem đã khiến dư luận thế giới lo ngại. Đây được coi là bước đi nguy hiểm không chỉ đe dọa hủy hoại tiến trình hòa đàm Trung Đông, mà còn làm bùng phát làn sóng bạo lực mới giữa người Palestine và Israel, giữa cộng đồng Do Thái và Arab, đẩy Trung Đông vào giai đoạn hỗn loạn mới, đe dọa an ninh và ổn định của khu vực và thế giới.

7- Kinh tế thế giới tăng trưởng mạnh nhất kể từ năm 2010

Kinh tế thế giới tăng trưởng mạnh. Ảnh: The Financial Express

Với các nền kinh tế hàng đầu như Mỹ, Trung Quốc, Eurozone và Nhật Bản đều phát đi nhiều tín hiệu khả quan, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu lên 3,6% trong năm 2017 và 3,7% năm 2018, cao hơn nhiều so với mức 3,2% của năm 2016. Các thị trường chứng khoán toàn cầu đồng loạt khởi sắc, điển hình là thị trường chứng khoán Mỹ liên tục phá vỡ các kỷ lục, trong đó chỉ số Dow Jones lần đầu tiên trong lịch sử vượt đỉnh 24.000 điểm. Tại Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 cũng lập kỷ lục tăng 16 ngày liên tiếp lên mức cao nhất trong 21 năm là 21.805,17 điểm hôm 24/10/2017.

Khói bốc lên sau đợt oanh kích của lực lượng Chính phủ Syria nhằm vào các mục tiêu của IS trong chiến dịch giải phóng thành phố Deir Ezzor ngày 31/10. AFP/ TTXVN

Cuộc chiến chống tổ chức khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng tại Syria và Iraq, với sự can dự mạnh mẽ của Nga và liên quân quốc tế, đã giành được những thắng lợi quan trọng. Sau hàng loạt chiến dịch trong năm 2017, quân đội Nga tuyên bố đã đẩy lùi hoàn toàn IS khỏi các vùng lãnh thổ của Syria. Tại Iraq, IS đã bị đánh bật ra khỏi mọi cứ địa quan trọng mà tổ chức này chiếm giữ suốt hơn 3 năm qua. Tuy nhiên, hiểm họa IS chưa kết thúc khi tư tưởng cực đoan bạo lực tiếp tục được truyền bá và IS đang tìm cách đặt các căn cứ mới, sử dụng các biện pháp tấn công khủng bố mới.

Thể thao thế giới rúng động với quyết định chưa từng có của Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) cấm nước Nga tham dự Thế vận hội mùa Đông 2018 do bê bối về cái gọi là "chương trình doping quy mô lớn do Chính phủ Nga bảo trợ", mà Moskva đã nhiều lần lên tiếng bác bỏ. Tuy nhiên, các vận động viên người Nga vẫn có thể tham gia Thế vận hội mùa Đông 2018 với tư cách vận động viên trung lập nếu chứng minh được họ trong sạch. Theo IOC, quyết định này đứng ngoài mọi ảnh hưởng chính trị, nhưng giới chức Nga chỉ trích mạnh mẽ lệnh cấm này nằm trong chiến dịch chống Nga của phương Tây.

10- Trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ

Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tiếp tục có những bước tiến mạnh mẽ trong năm 2017. Hàng loạt dự án được mở rộng với nhiều nguồn lực từ cá nhân, các tổ chức, doanh nghiệp và cả chính phủ các nước, cùng nhiều sản phẩm thuộc nhiều lĩnh vực, từ giao thông vận tải đến các loại máy móc tối ưu hóa trong y học, các ứng dụng AI trong lĩnh vực phân phối, bán lẻ, tình báo, an ninh, giám sát, nghiên cứu vũ trụ.... Robot thế hệ mới có hình dáng, giọng nói, tư duy, biểu cảm như con người. Đặc biệt, Saudi Arabia chính thức cấp quyền công dân cho “cô” người máy Sophia. Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo cũng đang đặt ra những thách thức lớn cho nhân loại, đặc biệt là nguy cơ về mất an ninh và ổn định toàn cầu./.