"Bật công tắc" cho năng lượng xanh

Ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long cho biết, sau hợp nhất, tỉnh Vĩnh Long sở hữu vị trí địa lý ven biển đặc biệt thuận lợi, là cửa ngõ kết nối vùng duyên hải Tây Nam Bộ và biển Đông, tạo điều kiện lý tưởng để phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và điện mặt trời quy mô lớn. Tỉnh Vĩnh Long được phê duyệt vào quy hoạch phát triển điện lực 53 dự án điện gió, với tổng công suất phát triển đến năm 2030 là 4.209 MW, 5 hệ thống điện mặt trời tập trung với công suất 339 MW, 3 nhà máy điện sinh khối công suất 45 MW, 3 nhà máy điện rác công suất hơn 30 MW.

Hiện tại, tỉnh đã đưa vào vận hành 13 nhà máy điện gió với tổng công suất 572 MW, 2 dự án điện mặt trời với công suất 189 MW, 4.417 hệ thống điện áp mái nhà, tổng công suất lắp đặt 163,8 MW. Ngoài ra, Vĩnh Long còn có gần 1.000 hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất tự tiêu thụ với công suất lên đến hàng chục MW, góp phần tạo ra nguồn năng lượng xanh, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long chia sẻ, hiện, đơn vị đang phối hợp các ngành để hỗ trợ nhà đầu tư triển khai 14 dự án (trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh chuyển tiếp), tổng công suất xấp xỉ 1.100 MW; các dự án này đang thực hiện các thủ tục pháp lý, thực hiện các thủ tục điều chỉnh lại tiến độ vận hành phù hợp với Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Bên cạnh đó, Vĩnh Long còn có 8 dự án với tổng công suất 365 MW đang thực hiện các thủ tục trong giai đoạn lập hồ sơ mời gọi nhà đầu tư  và 18 dự án (được phê duyệt trong Quy hoạch điện VIII và Điện VIII điều chỉnh), với tổng công suất 2.142 MW tỉnh đang cho chủ trương nhà đầu tư nghiên cứu lập báo cáo tiền khả thi để cấp chủ trương đầu tư. Các nhóm dự án này cho thấy, địa phương đang chuyển dịch nhanh từ tiềm năng thành công suất thực tế, đặc biệt ở phân khúc điện gió ngoài khơi. Ngoài ra, việc đa dạng hoá cơ cấu điện tái tạo giúp Vĩnh Long nâng cao năng lực dự phòng, cung ứng và tính ổn định cho hệ thống điện miền Tây.

Ông Trần Quốc Tuấn thông tin, chỉ tính riêng các nhà máy đã đi vào vận hành, ở thời điểm hiện tại tỷ lệ công suất lắp đặt các nguồn điện từ năng lượng tái tạo chiếm 17% và cụm 4 nhà máy điện than Duyên Hải chiếm 83% tổng công suất lắp đặt. Dự kiến đến hết năm 2026, các dự án năng lượng tái tạo nói chung, điện gió nói riêng đang được triển khai và đi vào vận hành đúng tiến độ sẽ nâng tỷ lệ nguồn điện  năng lượng tái tạo chiếm đến 31% của tổng công suất lắp đặt các nguồn điện trên địa bàn.

Các dự án này không chỉ mang lại nguồn thu ổn định cho ngân sách mà còn từng bước hình thành hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ - bảo dưỡng - lắp đặt tạo việc làm kỹ thuật cao và thúc đẩy dịch vụ logistics năng lượng trong vùng duyên hải. Từ đó, thúc đẩy phát triển các ngành du lịch, dịch vụ cho địa phương; đồng thời, đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch năng lượng hướng tới mục tiêu “Net Zero” vào năm 2050.

Để thúc đẩy phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo nhằm phát huy mạnh mẽ tiềm năng lợi thế của địa phương, Sở Công Thương sẽ phối hợp với các sở, ngành có liên quan tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của dự án đã có chủ đầu tư và đang triển khai. Song song đó, tỉnh cũng đang thực hiện các thủ tục lập hồ sơ mời nhà đầu tư  để lựa chọn được nhà đầu tư có kinh nghiệm, năng lực thực sự, làm động lực thúc đẩy các dự án khác.

Ông Trần Quốc Tuấn cho biết, địa phương đang trình Chính phủ để hoàn thiện đồng bộ Quy hoạch tỉnh với các quy hoạch ngành như: Quy hoạch không gian biển, Quy hoạch lưới điện truyền tải, Quy hoạch khu, cụm công nghiệp… để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai nhanh các dự án điện tái tạo, nhất là điện gió ngoài khơi. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đang phối hợp cùng với Tổng công ty Điện lực Miền Nam và nhà đầu tư triển khai các công trình lưới điện truyền tải nhằm nâng cao độ ổn định cung cấp điện và giải tỏa tốt công suất nguồn điện từ năng lượng tái tạo.

Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long cho biết thêm, năng lượng tái tạo ngày càng chiếm giữ vai trò quan trọng và là yêu cầu tất yếu của sự phát triển xã hội. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại chỉ có Luật Điện lực và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP về phát triển năng lượng tái tạo, do đó hiện nay, nhiều dự án còn gặp vướng mắc về đấu nối lưới điện, giá mua điện, thủ tục môi trường và bố trí đất sạch.

Hiện, tỉnh đang tập trung phối hợp các ngành tháo gỡ đồng bộ những khó khăn trên; nghiên cứu đề xuất Trung ương thí điểm mô hình "vùng năng lượng tái tạo trọng điểm ven biển" có cơ chế vượt trội về ưu đãi tín dụng xanh, quy trình rút gọn đấu nối và chia sẻ rủi ro đầu tư. Cùng với đó, tỉnh cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Năng lượng tái tạo để làm cơ sở, động lực kích hoạt cơ chế phát triển năng lượng sạch, hướng tới phát triển vì cuộc sống xanh, bền vững trong tương lai.