Bộ Công Thương hỗ trợ các địa phương kết nối Hệ thống eCoSys cấp C/O

Chiều 26/9, Cục Xuất nhập khẩu phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cùng các đơn vị liên quan tổ chức cuộc họp nhằm triển khai hỗ trợ các địa phương kết nối và vận hành Hệ thống eCoSys phục vụ việc cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). 

Phát biểu tại cuộc họp, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, cho biết: Sau gần 3 tháng kể từ khi triển khai phân cấp, phân quyền theo Nghị định 146/2025/NĐ-CP quy định về việc phân quyền, phân cấp quản lý trong các lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Đối với Bộ Công Thương, nhiều thủ tục đã được thực hiện theo cơ chế phân cấp; trong đó, Cục Xuất nhập khẩu đảm nhận khối lượng hồ sơ lớn nhất, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến cấp C/O.

Theo ông Trần Thanh Hải, việc triển khai Nghị định 146/2025/NĐ-CP trùng với thời điểm một số địa phương thực hiện hợp nhất từ ngày 1/7/2025. Vì vậy, các đơn vị như Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cùng Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã nỗ lực hỗ trợ các địa phương trong việc thực hiện cấp C/O theo thẩm quyền phân cấp.

Đáng lưu ý, hoạt động cấp C/O là một phần quan trọng trong các cam kết quốc tế của Việt Nam, đặc biệt khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do và các tổ chức quốc tế. Trước đây, việc cấp C/O không ưu đãi từng được ủy quyền cho Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhưng nay Bộ Công Thương đã thu hồi toàn bộ ủy quyền và đưa việc cấp C/O về quản lý trực tiếp trong hệ thống Bộ. Theo Nghị định 146/2025, việc cấp C/O sẽ được triển khai rộng rãi, đồng bộ, gắn trách nhiệm rõ ràng cho các địa phương.

Hiện nay, việc cấp C/O đã được phân cấp đến 34 tỉnh, thành phố, với đầy đủ thẩm quyền và trách nhiệm. Tuy nhiên, nhiều địa phương chưa thể bắt đầu triển khai do còn thiếu cơ sở pháp lý. Một số địa phương đang sắp xếp sau hợp nhất chưa ban hành văn bản phân cấp tiếp theo cho các cơ quan tham mưu, cụ thể là Sở Công Thương và một số nơi chưa có văn bản ủy quyền chính thức từ Giám đốc Sở. Theo thông tin mới nhất, đã có khoảng 16 địa phương hoàn thiện các văn bản pháp lý và sẵn sàng triển khai cấp C/O, tạo tiền đề vận hành đồng bộ Hệ thống eCoSys trên toàn quốc.

Về kỹ thuật, Bộ Công Thương đã triển khai cấp C/O hoàn toàn trên môi trường điện tử thông qua Hệ thống eCoSys. Hệ thống hoạt động trực tuyến, không sử dụng hồ sơ giấy, giúp tập trung quản lý và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo quá trình cấp C/O diễn ra thuận lợi, thống nhất và hiệu quả.

Một điểm quan trọng khác là từ năm 2023, Chính phủ giao Bộ Công Thương thực hiện thu phí cấp C/O. Khoản phí thuộc loại phí, lệ phí theo quy định pháp luật, nhằm phục vụ các hoạt động dịch vụ công liên quan như đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, xác minh, kiểm tra. Việc thu phí được thực hiện hoàn toàn điện tử, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và số lượng hồ sơ lớn, giúp minh bạch, thống nhất và đảm bảo nguồn lực quản lý.

Thời gian qua, một số địa phương như Hải Phòng, Lạng Sơn và Ninh Bình đã nhận văn bản phân cấp sớm, phối hợp với Bộ Công Thương trong quá trình kiểm thử Hệ thống eCoSys để rà soát, phát hiện và khắc phục các lỗi kỹ thuật trước khi triển khai chính thức. Đa số các Sở Công Thương còn lại mới gửi văn bản phân cấp trong vài ngày gần đây; trong khoảng một tuần qua, Bộ đã tiếp nhận dồn dập văn bản từ hơn một chục sở khác.

Đại diện Techcombank, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc chia sẻ về luồng triển khai dịch vụ, Cục Xuất nhập khẩu sẽ gửi Techcombank danh sách các sở đã sẵn sàng về phân quyền và kết nối với hệ thống eCoSys. Hai bên sẽ chủ động liên hệ để triển khai, với Techcombank bố trí đầu mối tại chi nhánh các tỉnh, thành, đồng thời có đầu mối tại hội sở để hỗ trợ khi cần. Danh sách chi tiết gồm số điện thoại và thông tin liên hệ sẽ được gửi kèm tài liệu.

Việc mở tài khoản tại Techcombank, các sở sẽ mở tài khoản để nhận phí C/O từ doanh nghiệp. Việc này chỉ phục vụ mục đích kỹ thuật; sau khi thu phí, sở có thể chuyển tiền sang ngân hàng khác nếu cần. Sau khi mở tài khoản, các Sở sẽ ký hợp đồng dịch vụ thu phí C/O với Techcombank. Hợp đồng đã được chuẩn hóa, đầy đủ điều khoản và điều kiện Techcombank phối hợp cùng Cục Xuất nhập khẩu và Cục Thương mại điện tử thực hiện kết nối kỹ thuật, hoàn tất bước “onboard” để triển khai dịch vụ. Trong quá trình triển khai, nếu phát sinh lỗi hoặc sai lệch thông tin, Techcombank sẽ có đầu mối hỗ trợ trực tiếp tại tỉnh và hội sở để kịp thời giải quyết.

Về luồng thu phí C/O, doanh nghiệp xuất khẩu thanh toán trực tiếp trên hệ thống eCoSys qua các hình thức như QR Pay hoặc chuyển khoản. Thông tin thanh toán sẽ được tự động cập nhật trên hệ thống Techcombank nhờ kết nối kỹ thuật giữa Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Techcombank. Phí C/O của doanh nghiệp được tự động ghi có vào tài khoản từng Sở. Techcombank sẽ gửi báo cáo đối soát tự động hàng ngày (T+1) qua hệ thống SSTP, giúp các sở quản lý, theo dõi và kiểm tra chính xác các khoản thu theo từng mã C/O.

Đại diện VNPT cho biết, sau khi quá trình kiểm thử hoàn tất, tất cả các Sở Công Thương sử dụng hệ thống VNPT sẽ kết nối chung trên một nền tảng, cấu hình đồng bộ. Hiện tại, Sở Công Thương Hải Phòng đã kết nối thành công; các Sở khác chỉ cần được cung cấp tài khoản là có thể tham gia hệ thống.

Theo ông Trần Thanh Hải, hiện nay, 16 Sở Công Thương có đủ thẩm quyền phân cấp theo văn bản của UBND tỉnh, thành phố. Mục tiêu là triển khai đồng loạt việc thu phí và cấp biên lai điện tử qua hệ thống eCoSys vào ngày 1/10, đảm bảo quá trình vận hành thuận lợi và thống nhất. Các Sở Công Thương còn lại vẫn đang hoàn thiện thủ tục phân cấp, ủy quyền. Trong thời gian này, các Sở được khuyến nghị sớm tiếp xúc với Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Techcombank và VNPT để chuẩn bị các điều kiện kỹ thuật, nhân sự và thủ tục. Khi có văn bản phân cấp từ UBND, các sở sẽ rút ngắn đáng kể thời gian triển khai, dựa trên kinh nghiệm của 16 sở đã sẵn sàng.

Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các sở cung cấp đầy đủ thông tin liên hệ như lãnh đạo sở ký hồ sơ, chuyên viên xét duyệt, số điện thoại (có kết nối Zalo nếu có) và email. Điều này giúp Cục lập nhóm trao đổi thông tin, hướng dẫn thao tác ký số và triển khai C/O, đảm bảo thông tin được truyền đạt nhanh chóng, tránh thiếu sót. Lãnh đạo Sở sẽ có nhóm riêng để hỗ trợ ký mẫu C/O, trong khi chuyên viên xét duyệt sẽ nhận hướng dẫn trực tiếp.

Các sở đã đủ điều kiện phân cấp cần chỉ định đầu mối kỹ thuật để phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu, Techcombank và VNPT, thực hiện kiểm thử hệ thống từ nay đến ngày 1/10. Với các Sở chưa có tài khoản tại Techcombank hoặc VNPT cần liên hệ ngay với đầu mối ở 34 địa phương hoặc qua đường dây nóng của Techcombank và VNPT để kịp thời tạo tài khoản và kết nối hệ thống, đảm bảo thu phí và cấp biên lai điện tử cho doanh nghiệp.

Chia sẻ về định hướng đào tạo và bồi dưỡng năng lực cho các Sở Công Thương về cấp C/O, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, Cục đã xây dựng kế hoạch đào tạo với hai nhóm đối tượng chính gồm các sở chưa từng thực hiện cấp C/O, nhóm này sẽ được ưu tiên đào tạo cơ bản và thực hành trên hệ thống eCoSys, đảm bảo nắm vững các thao tác kỹ thuật. Các buổi đào tạo sẽ hướng dẫn chi tiết việc sử dụng chữ ký số, thao tác nhập liệu và quy trình trên màn hình.

Cùng đó, các sở đã có kinh nghiệm cấp C/O sẽ tham gia các buổi tập huấn nâng cao, phù hợp với nhu cầu cập nhật quy trình mới hoặc đào tạo nhân sự mới. Chương trình chuyên sâu dành cho chuyên viên làm hồ sơ có thể kéo dài từ 3 đến 5 ngày, có cấp chứng chỉ tại một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh. Đối tượng tham dự gồm lãnh đạo Sở sẽ được hướng dẫn thao tác trực tiếp trên hệ thống, nắm các bước ký số và xử lý hồ sơ. Chuyên viên làm hồ sơ tham gia chương trình chuyên sâu để thành thạo toàn bộ quy trình cấp C/O.

Theo đề xuất của các Sở, Cục sẽ lập nhóm kết nối trên nền tảng Zalo cho lãnh đạo Sở, tương tự như các nhóm hiện có dành cho chuyên viên, nhằm trao đổi trực tiếp về hướng dẫn thao tác, ký số và giải đáp thắc mắc. Cùng đó, Cục sẽ liên tục tổ chức các buổi đào tạo, không chỉ một lần, nhằm đảm bảo tất cả sở, dù mới hay đã có kinh nghiệm, đều được hướng dẫn đầy đủ, kịp thời và đồng bộ.