Bước ngoặt của ngành điện Việt Nam – Bài 2: Thực trạng lưới điện Bắc-Trung-Nam
Thống kê cho thấy, từ năm 1954, công suất nguồn điện và sản lượng điện ban đầu của miền Bắc tương ứng chỉ có 31,5MW và 53 triệu kWh, thì tới năm 1965 đã lên đến 161MW và 600 triệu kWh, tăng hơn 11 lần. Tới năm 1975, công suất nguồn đã đạt 451MW, cung cấp sản lượng điện là 1.264 triệu kWh, tăng hơn 2 lần so với năm 1965.
Sở dĩ có sự tăng “đột biến” cả về công suất nguồn điện và sản lượng điện trong giai đoạn từ 1965 - 1975, là vì số lượng các nhà máy thủy điện, nhiệt điện ở miền Bắc được xây dựng và đưa vào khai thác nhiều hơn, có công suất nguồn điện lớn hơn gấp nhiều lần giai đoạn trước. Tuy vậy, ngành Điện lực vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế, việc cắt giảm điện diễn ra thường xuyên, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống nhân dân.Bức tranh điện lực miền Nam trước năm 1975 lại mang màu sắc khá tương phản với điện lực miền Bắc. Lưới điện miền Nam bao gồm 3 cấp điện áp là 230kV, 66kV và 15kV. Tổng chiều dài lưới truyền tải là 800 km; trong đó 257 km đường dây 230kV, 543km đường dây 66kV chia thành 3 khu vực vận hành độc lập: Miền Đông, miền Tây và Cao nguyên. Lưới điện phân phối tập trung ở thành phố Sài Gòn và các tỉnh lớn. Miền Nam chỉ thực sự có những công trình nguồn điện đáng kể, sau khi hoàn tất xây dựng Nhà máy Thủy điện Đa Nhim năm 1962 và tiếp sau là Nhà máy Nhiệt điện Thủ Đức năm 1965. Đây là hai nhà máy có công suất lớn lúc bấy giờ (300MW) do Mỹ giúp chính quyền Sài Gòn xây dựng để cấp điện cho khu vực Sài Gòn. Như vậy tổng công suất thiết kế lắp đặt điện của khu vực miền Nam thấp hơn nhiều so với nhu cầu sử dụng điện. Lúc ấy buộc Công ty Điện lực miền Nam phải cắt điện luân phiên hoặc đột xuất, chỉ cố gắng đảm bảo điện ánh sáng sinh hoạt chứ điện dùng cho sản xuất công nghiệp là rất hạn chế. Thực trạng hệ thống điện khu vực miền Trung “chiếc đòn gánh” của đất nước cũng trong tình trạng tương tự, thậm chí một số địa bàn trọng điểm về kinh tế và dân cư như thị xã, thành phố còn kém hơn cả một số địa bàn nông thôn ở phía Nam.Trước năm 1975, hầu hết nguồn điện do Công ty Nước và Điện Đông Dương miền Trung (SIPEA) và Công ty Điện lực Việt Nam (CDV) quản lý. Toàn miền không có lưới điện truyền tải cao áp. Do có nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, kỹ thuật, cộng thêm thời tiết khắc nghiệt tại khu vực này, rồi chiến tranh liên miên suốt 30 năm, nên kinh tế khu vực miền Trung không phát triển được.
Sau ngày giải phóng miền Nam 30/4/1975, Công ty Điện lực miền Trung được thành lập (7/10/1975), trực thuộc Bộ Điện và Than, quản lý ngành Điện trên địa bàn 11 tỉnh từ Quảng Bình tới Phú Yên và Tây Nguyên. Mặc dù có nhiều cố gắng, song mức tiêu thụ điện ở miền Trung cũng mới chỉ đạt bình quân 13 kWh/người/năm, tổng công suất lắp đặt là 74MW. Cả khu vực có quãng đường dài hàng nghìn ki-lô-mét với mấy chục triệu dân, nhưng hệ thống phát điện rất sơ sài, nhỏ bé và manh mún. Trong đó, ở Đà Nẵng chỉ có trạm phát điện điêzen Liên Trì; đường dây 220kV Vinh - Đồng Hới lấy điện từ Hòa Bình; đường dây 66kV lấy điện từ Nhà máy Thủy điện Đa Nhim cấp cho Cam Ranh, Khánh Hòa và một số nguồn điêzen nhỏ tại chỗ. Do đường dây quá dài, lại không có lưới truyền tải cao áp, toàn miền chỉ có 150 máy phát điêzen phân tán ở các đô thị, nên công suất truyền tải bị hạn chế và chất lượng điện cuối nguồn đưa tới các đơn vị sản xuất và sinh hoạt của các hộ dân không đảm bảo, thường xuyên bị sụp đổ điện áp ở các khu vực Quảng Nam, Quảng Ngãi.Công suất lắp đặt điện của miền Trung chỉ khoảng 80 - 90MW, trong khi nhu cầu là trên 220MW và chỉ đạt khoảng 40%. Tình hình ấy làm cho đời sống của nhân dân ở khu vực miền Trung rất khó khăn vì thiếu điện.
Trước thực trạng này, Đảng và Nhà nước ta đã hiểu rõ tác dụng, lợi ích và tầm quan trọng to lớn của điện năng, chuẩn bị các điều kiện và tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ chiến tranh và cả sau chiến tranh.
Vì thế, trong lúc ngoài mặt trận, chúng ta đang gấp rút đi “nước cờ lớn”, chuẩn bị mở chiến dịch đột phá giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột trên địa bàn mang tính chiến lược Tây Nguyên ngày 10/3/1975, làm xoay chuyển toàn bộ cục diện chiến trường miền Nam, tạo đà thắng lợi cho hàng loạt chiến dịch tiếp theo, thì tại thủ đô Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định yêu cầu các ngành trung ương và địa phương có liên quan, phối hợp với Ban Quản lý xây dựng công trình thủy điện sông Đà, tập trung thực hiện các nhiệm vụ: “khảo sát thiết kế, thi công, xây dựng, chuẩn bị tiền vốn, nguyên vật liệu, lương thực, thực phẩm, thông tin tuyên truyền, đối ngoại..., để phấn đấu khởi công vào năm 1978”.
Điểm nhấn xuyên suốt quá trình này là đường lối, chủ trương xây dựng và phát triển điện lực, lấy điện lực làm một trong những nội dung và công việc quan trọng hàng đầu trong việc triển khai thực hiện các kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế quốc dân của Đảng và Nhà nước ta, làm cho đời sống của nhân dân khấm khá lên và ở mọi vùng, miền, cả vùng sâu, vùng xa, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thoát khỏi tình trạng cuộc sống tăm tối vì không có điện./.Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Bước ngoặt của ngành điện Việt Nam - Bài 1: Dấu mốc những năm 1955 - 1975
13:51' - 02/05/2018
Nếu trong giai đoạn 1955-1960, chỉ có 7 nhà máy điện với tổng công suất 100MW thì đến giai đoạn 1960-1975 đã có thêm 8 nhà máy đi vào hoạt động ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam với tổng công suất 841MW.
-
Doanh nghiệp
EVN cung cấp điện an toàn, ổn định trong dịp 30/4 và 1/5
12:41' - 02/05/2018
Các nhà máy điện cùng lưới điện truyền tải và lưới điện phân phối của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã cơ bản vận hành an toàn, ổn định, không có hiện tượng cháy nổ điện trong cả dịp lễ.
-
Kinh tế & Xã hội
Điện lực miền Nam làm gì để giảm sự cố do sét?
11:39' - 02/05/2018
Để ngăn chặn và giảm các sự cố liên quan do sét trong thời gian sắp tới, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) đã tăng cường kiểm tra đường dây và lên kế hoạch đầu tư mới.
-
Chuyển động DN
Hiện đại hóa ngành điện Tp.Hồ Chí Minh
10:55' - 30/04/2018
Ngay sau ngày thống nhất đất nước (30/4/1975), điện lực Tp.Hồ Chí Minh nhanh chóng tiếp quản, khôi phục năng lực lưới điện đã xuống cấp và bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh.
Tin cùng chuyên mục
-
Chuyển động DN
Các nhà mạng ứng phó khẩn cấp với mưa lũ miền Trung
20:26' - 30/10/2025
Trong những ngày cuối tháng 10, khu vực miền Trung hứng chịu đợt mưa lũ lịch sử, gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân tại thành phố Huế và Đà Nẵng.
-
Chuyển động DN
Thuế tỉnh Quảng Trị công khai 99 doanh nghiệp nợ thuế
17:16' - 30/10/2025
Ngày 24/10, Thuế tỉnh Quảng Trị đã có Thông báo số 2125/TB-QTR về việc công khai danh sách 99 người nộp thuế còn nợ tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước đến thời điểm 30/9/2025.
-
Chuyển động DN
Thuế tỉnh Điện Biên cảnh báo tình trạng gỉa mạo cơ quan, công chức thuế
15:26' - 30/10/2025
Theo đó, thủ đoạn mà đối tượng lừa đảo thường áp dụng là gửi văn bản mạo danh cơ quan thuế mời người nộp thuế đến làm việc; giả mạo cơ quan thuế, tự xưng công chức thuế, để yêu cầu cung cấp thông tin
-
Chuyển động DN
Vinamilk lan tỏa giá trị thương hiệu Việt tại Hội chợ Mùa Thu 2025
15:15' - 30/10/2025
Vinamilk mang đến Hội chợ Mùa Thu 2025 các sản phẩm mới, lan tỏa giá trị thương hiệu Việt Nam, thu hút đông đảo người tiêu dùng.
-
Chuyển động DN
Cora Tower: Biểu tượng phồn vinh giữa trung tâm mới Nam Đà Nẵng
14:58' - 30/10/2025
Tháng 10/2025, Sun Property (thành viên Tập đoàn Sun Group) chính thức trình làng dự án Cora Tower, mảnh ghép mới trong hành trình kiến tạo hệ sinh thái sống tại tổ hợp khu đô thị Nam Đà Nẵng.
-
Chuyển động DN
Doanh thu các “ông lớn” công nghệ tăng mạnh nhờ nhu cầu AI
13:01' - 30/10/2025
Tập đoàn Microsoft báo cáo doanh thu quý tăng 18% lên 77,7 tỷ USD, vượt dự báo của giới phân tích, chủ yếu nhờ nhu cầu mạnh mẽ đối với dịch vụ đám mây tích hợp AI.
-
Chuyển động DN
Home Credit ưu đãi mùa chi tiêu cuối năm
11:36' - 30/10/2025
Từ ngày 01/10 đến hết ngày 31/01/2026, tất cả khách hàng ký hợp đồng vay tiền mặt trực tuyến với khoản vay từ 20 đến 50 triệu đồng sẽ nhận được một voucher trị giá 800.000 đồng.
-
Chuyển động DN
Nvidia trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt giá trị vốn hóa 5.000 tỷ USD
21:30' - 29/10/2025
Cột mốc này có được nhờ một đợt tăng giá cổ phiếu ngoạn mục, củng cố vị thế của Nvidia tại trung tâm của sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu.
-
Chuyển động DN
Lần đầu Viettel công bố Báo cáo Phát triển bền vững
17:23' - 29/10/2025
Viettel công bố Báo cáo Phát triển Bền vững năm 2024, minh chứng cho cam kết phát triển kinh doanh gắn liền với trách nhiệm môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG).

Đường dây 500kV Vũng Áng-Hà Tĩnh. Ảnh: TTXVN
Đập thủy điện Sông Tranh. Ảnh: TTXVN