Cải cách mạnh nhưng vẫn còn thông tư là rào cản với doanh nghiệp

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng làm việc với 5 bộ ngày 1/4/2019. Ảnh: baochinhphu.vn

Ngày 1/4, làm việc với 5 Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Y tế, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ để rà soát các quy định đang gây khó khăn, vướng mắc đối với hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, mặc dù các bộ cải cách rất mạnh, đã trình Chính phủ, Thủ tướng ban hành nhiều văn bản, nhưng thời gian qua có những thông tư được ban hành tạo ra rào cản cho doanh nghiệp.
* Còn nhiều rào cản với doanh nghiệp
Rào cản được Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đề cập, đó là 14 nội dung được doanh nghiệp kiến nghị liên quan đến lĩnh vực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về vướng mắc trong quy định nhập khẩu nguyên liệu để gia công, chế biến thực phẩm xuất khẩu từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài chuyển tải tại các cảng trung chuyển của quốc gia khác; quy định công bố cảng cá chỉ định có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác.

Bên cạnh đó là sự chồng chéo trong kiểm tra chất lượng và kiểm dịch nguyên liệu thức ăn; quy định khảo nghiệm giống vật nuôi đã được nuôi phổ biến trên thế giới...
Liên quan đến Bộ Tài chính, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, doanh nghiệp kiến nghị 5 vấn đề liên quan đến thuế, trong đó theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế, phân bón là đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng, dẫn đến sản phẩm phân bón không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng của nguyên vật liệu, chi phí đầu vào, gây bất lợi cho doanh nghiệp kinh doanh phân bón.
Đối với lĩnh vực quản lý của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các doanh nghiệp cho rằng việc đánh giá tác động môi trường kéo dài (45 ngày) lại phải qua Hội đồng thẩm định đã gây nhiều khó khăn; doanh nghiệp cũng gặp vướng mắc về các chỉ tiêu trong nước thải chế biến thủy sản sau xử lý.

Còn với Bộ Khoa học và Công nghệ, doanh nghiệp kiến nghị về các khó khăn vướng mắc khi thiếu hướng dẫn quy định về ghi nhãn hàng hóa liên quan đến các dòng hàng đặc thù của thủy sản.
Đáng chú ý là phản ánh của các doanh nghiệp về bất cập liên quan đến quy định sử dụng muối i-ốt trong chế biến thực phẩm, được quy định tại Nghị định 09/2016/NĐ-CP quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm.

Vấn đề này đã được doanh nghiệp phản ánh nhiều năm qua, Tổ công tác cũng đã họp để giải quyết các vướng mắc, song đến nay Bộ Y tế vẫn chưa trình được phương án bãi bỏ quy định bắt buộc các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm phải sử dụng muối i-ốt. Nhiều doanh nghiệp cho rằng việc này không nên bắt buộc mà chỉ khuyến khích.
“Việc này đã bàn từ năm 2016, tức là rất lâu rồi mà chưa sửa. Tổ công tác đã làm việc với bộ, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết yêu cầu sửa đổi. Ba năm mà vẫn chưa làm xong là rất chậm, cần khẩn trương xử lý dứt điểm, thể hiện bằng hành động cụ thể, thể chế hóa, chứ không phải cứ “tiếp tục, đang tiến hành”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu rõ.
Nêu tinh thần của buổi làm việc là đi thẳng vào những vấn đề thực chất, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đề nghị các bộ giải trình cụ thể, nếu nhìn nhận đúng là rào cản, giấy phép con, phải cân nhắc, xem xét, cắt bỏ những quy định, thủ tục không cần thiết, tránh việc cắt điều kiện này lại mọc quy chuẩn, tiêu chuẩn khác.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng tại buổi làm việc ngày 1/4/2019. Ảnh: baochinhphu.vn

* Sẽ sửa quy định "lợn không được ăn cây chuối, thỏ không được ăn cà rốt"
Theo đại diện Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản (VASEP), hiện có khoảng 5.400 tấn nguyên liệu hải sản khai thác bị ứ đọng vì nhiều cảng cá không được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ định là có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.

Cả nước hiện có 83 cảng cá nhưng Bộ mới công bố 47 cảng đủ điều kiện (theo quy định tại Thông tư 21 năm 2018 của Bộ).
Đại diện VASEP cũng cho biết, theo Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 26/2016/TT-BNNPTNT của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật thủy sản, các lô hàng nguyên liệu thủy sản nhập khẩu từ các cảng trung chuyển về Việt Nam phải nộp bản sao giấy xác nhận do cơ quan có thẩm quyền của quốc gia nơi có cảng trung chuyển cấp.

Quy định này là không cần thiết, không khả thi, nhưng đang gây ách tắc cho nhiều container hàng thủy sản.
Nêu hướng giải quyết, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, sẽ bỏ yêu cầu bản sao giấy xác nhận trong Thông tư 36, đồng thời ngay trong tháng 4/2019 sẽ công bố tiếp các cảng cá đủ điều kiện theo Thông tư 21…
Một quy định khác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gây xôn xao dư luận thời gian qua, đó là Thông tư 26/2012/TT-BNNPTNT về danh mục tạm thời thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm được phép lưu hành tại Việt Nam.

Theo Thông tư này, nhiều thức ăn truyền thống cho gia súc, gia cầm không có trong danh mục, như vậy “lợn không được ăn cây chuối, thỏ không được ăn cà rốt”…
Lý giải, ông Nguyễn Xuân Dương, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, quy định này chỉ áp dụng với thức ăn sản xuất thương mại, chứ không áp dụng với các thức ăn tự cung tự cấp của nông hộ.

Quy định của Thông tư “hoàn toàn đang vì doanh nghiệp, tạo cơ chế rất tốt”. Song, ông cho biết sẽ sửa đổi Thông tư theo hướng điều chỉnh phạm vi áp dụng cho phù hợp hơn.
Không đồng tình, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh: “Vấn đề ở đây là do cách tiếp cận, quy định “chọn cho” tức là người dân chỉ được làm những gì luật cho phép thì sẽ dẫn tới bỏ sót.

Cần quy định “chọn bỏ”, tức là người dân được làm tất cả những gì pháp luật không cấm, và đề nghị Bộ sửa theo hướng này.
Kết luận buổi kiểm tra, Tổ trưởng Tổ công tác nhắc lại chỉ đạo của Thủ tướng là các Bộ trưởng cần phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm, tập trung chỉ đạo, xử lý, tháo gỡ kịp thời, hiệu quả các khó khăn, vướng mắc, nỗ lực phấn đấu cao nhất để thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2019.

Tổ trưởng Tổ công tác nêu rõ: Tập trung tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách, nhất là những khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng tới mục tiêu tăng trưởng; tập trung chỉ đạo cải cách hành chính thực chất hơn nữa, quyết liệt xóa bỏ những rào cản hành chính, những khoảng trống pháp lý dễ tạo cơ hội cho cán bộ sách nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, tiếp tục cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Thời gian tới, các bộ cần khẩn trương báo cáo Quốc hội, Chính phủ các nội dung cần sửa đổi và ban hành ngay các văn bản sửa đổi các thông tư thuộc thẩm quyền của bộ, thể hiện tinh thần tiếp thu nghiêm túc, hành động cụ thể, tiếp tục cắt giảm các thủ tục, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp./.