Cải cách thủ tục hành chính: Khoảng trống giữa quyết tâm và kết quả
Nghị quyết 01/NQ-CP/2018 được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngay trong ngày đầu tiên năm 2018 với mục tiêu cắt giảm, đơn giản hóa 50% điều kiện kinh doanh nhằm cải thiện căn bản các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh.
Vậy làm thế nào để không phát sinh những thủ tục hành chính bất hợp lý và cần có hành động gì để tiếp tục lan tỏa “ngọn lửa” cải cách thủ tục hành chính đã được Chính phủ thắp lên...
Liên quan đến vấn đề này, phóng viên BNEWS đã phỏng vấn ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương.
BNEWS: Như chúng ta đã biết, năm 2017 là năm đột phá trong cải cách thủ tục hành chính ở nhiều bộ, ngành. Vậy theo ông, kết quả này đã đáp ứng được kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp hay chưa?
Ông Phan Đức Hiếu: Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, chúng ta đã có những kết quả về cải cách được hiện thực hóa, chất lượng môi trường kinh doanh đã có sự cải thiện và tăng hạng mạnh mẽ so với nhiều năm trở lại đây.
Tuy nhiên, những kết quả này vẫn chưa đạt được đầy đủ kỳ vọng của doanh nghiệp cũng như đánh giá của các chuyên gia…
BNEWS: Việc tiếp tục đơn giản hóa 50% danh mục hàng hóa, sản phẩm và thủ tục kiểm tra chuyên ngành cũng như cắt giảm, đơn giản hóa 50% điều kiện đầu tư kinh doanh như trong Nghị quyết 01/NQ-CP/2018 của Chính phủ đề ra cho thấy điều gì về bức tranh cải cách thủ tục hành chính hiện nay?
Ông Phan Đức Hiếu: Đúng là bức tranh cải cách thủ tục hành chính có hai mảng. Đó là mục tiêu, quyết tâm cải cách và các giải pháp cụ thể của cải cách thì tương đối mạnh mẽ. Có thể nói là rất quyết liệt, đầy đủ và toàn diện.
Nếu nhìn vào chỉ đạo của Chính phủ thông qua các Nghị quyết gần đây như Nghị quyết 98/NQ-CP/2017, Nghị quyết 01/NQ-CP/2018 thì chúng ta đều thấy quyết tâm rất cao, mục tiêu cũng rõ ràng, quyết liệt với các giải pháp đồng bộ, toàn diện.
Tuy nhiên, phần quan trọng của bức tranh này, là những chỉ đạo đó được thể hiện trên thực tế như thế nào?. Ở góc độ này, tôi thấy việc thực hiện so với chỉ đạo rõ ràng còn một khoảng cách tương đối lớn, thậm chí là rất lớn so với quyết tâm của Chính phủ.
Câu chuyện hiện nay đặt ra về cải cách thủ tục hành chính là có một khoảng trống giữa quyết tâm và kết quả thực hiện. Và rõ ràng, kết quả đạt được không được như mục tiêu và kỳ vọng của Chính phủ.
BNEWS: Với hành động cụ thể của các bộ, ngành trong cải cách thủ tục hành chính thì ông nhận định như thế nào về khoảng cách chất lượng thể chế và môi trường kinh doanh của Việt Nam trong khu vực ASEAN ở thời điểm này?
Ông Phan Đức Hiếu: Nếu khách quan đánh giá thì môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn còn khoảng cách so với các nước đứng đầu.
Với những nỗ lực trong năm 2017, xếp hạng môi trường kinh doanh năm 2018 của Việt Nam tăng hơn 10 bậc và hiện xếp thứ 80/180 quốc gia (mức trên trung bình), nhưng còn khoảng cách rất xa so với các nước như Thái Lan, Singapore, Malaysia và tương đương Indonesia, cao hơn Philippin, Lào, Campuchia.
Ngoài ra, có nhiều đánh giá khác để đo lường chất lượng môi trường kinh doanh ngoài chỉ số của Ngân hàng Thế giới như năng lực cạnh tranh, tự do kinh tế, bảo hộ sở hữu trí tuệ, sở hữu tài sản…thì so sánh mặt bằng chung Việt Nam còn khoảng cách lớn.
Thậm chí ở một số khía cạnh thì chúng ta còn ở vị trí rất yếu như bảo vệ quyền tài sản, sở hữu trí tuệ…
BNEWS: Để tránh tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, “Trung ương thì cải cách mạnh, nhưng địa phương lại trì trệ” trong cải cách thủ tục hành chính thì cần phải có cơ chế giám sát nào nhằm ngăn chặn căn bệnh trầm kha này, thưa ông?
Ông Phan Đức Hiếu: Theo tôi, quyết tâm và thông điệp của Chính phủ rất mạnh mẽ và rõ ràng. Thông điệp cải cách đã rõ ràng và cụ thể, song thông điệp đó khi triển khai xuống các bộ thì quyết tâm cải cách chưa thực sự nóng, chưa đáp ứng được yêu cầu, kỳ vọng của Chính phủ. Cái này rõ ràng không hẳn là "trên nóng, dưới lạnh" mà ngay tại các bộ ngành, quyết tâm, khát vọng cải cách phải cao hơn nữa.
Một số bộ, ngành cho thấy sự tích cực chủ động, quyết liệt, nhưng đa số chưa thấy sự khát vọng, động lực cải cách thực sự cũng như sự tích cực, nhiệt tình trong cải cách…
Khi triển khai xuống địa phương có nơi tích cực, một số địa phương không thể hiện tích cực, số còn lại tuân thủ yêu cầu của Chính phủ nhưng chưa đi vào thực chất. Đặc biệt ở nhiều địa phương còn lúng túng và chưa hiểu rõ yêu cầu cải cách là gì.
Khó khăn là do địa phương là cơ quan thực thi chính sách, bộ, ngành tham mưu chính sách là chủ yếu nên nếu không quyết tâm xây dựng thể chế, chính sách có tác dụng tốt thì không thể thực thi dễ dàng, đầy đủ.
Vì nếu quy định về thủ tục hành chính không dễ hiểu, rõ ràng và có nhiều cách hiểu khác nhau thì rủi ro cho cả bên thực hiện thủ tục hành chính và bên tổ chức giải quyết thủ tục hành chính.
BNEWS: “Ngọn lửa” cải cách thủ tục hành chính đã được Chính phủ thắp lên, vậy theo ông cần phải có hành động cụ thể nào để ngọn lửa này lan tỏa một cách rộng khắp tại các bộ, ngành và địa phương?
Ông Phan Đức Hiếu: Làm thế nào để duy trì và phát huy động lực cải cách thì đúng là cần có kinh nghiệm. Ở trong nước, nếu cải cách dựa vào sự tự nguyện của các bên có liên quan, các bên tự đi cải cách công việc của chính mình thì khó khả thi.
Tuy nhiên, những năm trở lại đây có một sự thay đổi tích cực hơn, một số bộ, ngành, địa phương đã năng động, tích cực trong cải cách, nhưng con số này thực sự chưa nhiều.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, một số nước họ sử dụng hai biện pháp ép buộc. Đó là ép từ trên xuống, họ vẫn duy trì thành lập bộ phận chuyên môn sâu giúp Chính phủ thực hiện cải cách cũng như đề xuất bãi bỏ để Chính phủ ra quyết định, chứ không đợi các bộ, ngành rà soát, đệ trình lên chính phủ vì như vậy rất khó có kết quả cao. Ở trong những giai đoạn cần thiết cần phải có biện pháp này.
Thứ hai là gắn phân bổ ngân sách trung ương cho địa phương theo kết quả cải cách thủ tục hành chính. Ngân sách cũng là bài toán để duy trì động lực cải cách, buộc những đơn vị không chịu cải cách cũng phải cải cách. Một mặt thúc đẩy, yêu cầu, kêu gọi tự giác thì Chính phủ vẫn cần có những biện pháp cứng rắn hơn nữa.
BNEWS: Với những hành động quyết liệt từ Chính phủ, ông có kỳ vọng như thế nào về công tác cải cách thủ tục hành chính trên nhiều lĩnh vực trong thời gian tới?
Ông Phan Đức Hiếu: Chúng ta đều mong muốn và kỳ vọng có kết quả tốt. Với guồng máy và động thái như hiện nay từ tất cả các bên liên quan thì vẫn có kết quả tốt hơn.
Tuy nhiên, chúng ta cần rút ngắn thời gian nhanh hơn chứ không thể chờ đợi vài ba năm nữa. Nỗ lực trong năm nay phải lớn hơn, quyết liệt hơn, tập trung mạnh vào khâu tổ chức thực hiện.
Dù còn nhiều thách thức, nhưng nếu tổ chức thực hiện và các giải pháp, mục tiêu đề ra đạt được trong thời gian nhanh nhất thì kết quả sẽ phát huy tác dụng một cách đầy đủ và kịp thời.
BNEWS: Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
-
Chuyển động DN
Đánh giá của doanh nghiệp về xu hướng kinh doanh quý II
11:40' - 01/04/2018
Khối lượng sản xuất của các doanh nghiệp ngành chế biến, chế tạo dự báo quý II/2018 khả quan hơn khi có 91% doanh nghiệp dự báo tăng và giữ ổn định so với quý I/2018.
-
Kinh tế Việt Nam
Kinh tế quý I: Hiệu ứng lan tỏa từ Nghị quyết 01/NQ-CP
09:02' - 31/03/2018
Mới sau 3 tháng triển khai nhưng tinh thần của Nghị quyết 01/NQ-CP/2018 dường như đã lan tỏa tới từng "ngõ ngách" và tạo ra hiệu ứng tích cực trong đời sống xã hội.
-
Kinh tế Việt Nam
Kinh tế quý I: Không ít thách thức để đạt mục tiêu tăng trưởng 6,7%
18:29' - 29/03/2018
Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, TS. Nguyễn Bích Lâm cho rằng, vẫn còn không ít thách thức để nền kinh tế cả nước đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,7% cả năm như đã đề ra.
-
Kinh tế Việt Nam
Quý I, GDP đạt mức tăng cao nhất trong 10 năm qua
09:58' - 29/03/2018
Các cân đối lớn của nền kinh tế ổn định, lạm phát được kiểm soát. Nhờ đó, tăng trưởng kinh tế quý I/2018 đạt 7,38%, mức tăng cao nhất trong 10 năm qua.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
TTXVN tổ chức nhiều hoạt động chào mừng 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ
16:26'
Chiều 19/4, tại Trụ sở Trung tâm Thông tấn quốc gia, TTXVN khai trương chuyên trang 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ tại địa chỉ: http://dienbienphu.vnanet.vn.
-
Kinh tế Việt Nam
Khoan 37 mũi bơm bê tông gia cố, dự kiến 22/4 thông hầm Đèo Cả
16:00'
Lực lượng chức năng huy động tối đa lực lượng để sớm khắc phục sự cố sạt lở hầm đường sắt Đèo Cả, đưa giao thông trở lại bình thường tại điểm đường sắt nối hai tỉnh Phú Yên - Khánh Hòa.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Quản lý theo không gian biển để gỡ “thẻ vàng” IUU
14:06'
Phải kiểm soát được mọi diễn biến tàu từ ra khơi đến cập bến ở bất kỳ địa phương nào. Dù tàu có vi phạm ở bất kỳ địa phương nào đều có các thông tin xử lý.
-
Kinh tế Việt Nam
Nhà thầu Thuận An ngừng thi công, chủ đầu tư dự án Tham Lương – Bến Cát yêu cầu báo cáo
21:38' - 18/04/2024
Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An đã ngưng thi công và các nhân sự ban chỉ huy công trường, nhân công... không có mặt trên công trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài cuối: Hài hòa mục tiêu chuyển đổi
09:48' - 18/04/2024
Do nhiều doanh nghiệp hoạt động từ lâu, người lao động cũng ổn định công việc suốt hàng chục năm tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 nên những khó khăn là không thể tránh khỏi trong quá trình di dời.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Quốc Giỗ, dâng hương các Vua Hùng
09:45' - 18/04/2024
Sáng 18/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính về dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Điện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng ở thành phố Việt Trì.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài 1: Định hướng phát triển xanh
09:40' - 18/04/2024
Việc di dời và chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 theo đề án mới vừa được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt vào tháng 2/2024 sẽ đẩy mạnh phát triển xanh tại địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Những vấn đề nóng tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU
08:53' - 18/04/2024
Trong hai ngày 17-18/4, hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tại thủ đô Brussels của Bỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
08:52' - 18/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan.