Cần có chính sách khuyến khích phát triển điện từ rác thải

Trao đổi bên hành lang Quốc hội, đại biểu Vũ Ngọc Long (Đồng Nai) chia sẻ, việc xem xét, ban hành Nghị quyết nhằm tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn, vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, dự thảo Nghị quyết chưa đề cập đến việc ban hành các chính sách cụ thể, mạnh mẽ để phát triển loại hình điện từ rác thải (gọi tắt là điện rác).

Theo đại biểu, thực tế cho thấy, nhà máy điện năng lượng tái tạo phụ thuộc lớn và thời tiết, thiên nhiên. Nếu cường độ ánh nắng không đủ, hệ thống pin năng lượng mặt trời sẽ không phát đủ công suất theo yêu cầu. Cũng như vậy, nếu lượng gió yếu hoặc nhẹ hơn bình thường, nhà máy điện gió cũng không hoạt động đủ công suất. Hơn nữa, để lưu trữ điện do các nhà máy điện tái tạo sản xuất ra cần sử dụng hệ thống pin lưu trữ. Chi phí mua sắm hệ thống pin lưu trữ tương đối cao trong khi tuổi thọ lại ngắn và có thể ảnh hưởng đến môi trường. Do vậy, chúng ta cũng cần nghiên cứu đến việc phát triển các loại hình phát điện khác tiết kiệm, bền vững và hiệu quả hơn.

Đại biểu cho rằng, loại hình điện rác đang được nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới vận hành và chứng minh được nhiều ưu điểm vượt trội. Việc vận hành điện rác vừa có thể đảm bảo vấn đề đáp ứng nhu cầu năng lượng vừa có thể giải quyết được vấn đề rác thải trong khi chi phí vận hành cũng rẻ và quan trọng hơn không phát sinh nhiều rủi ro như các loại hình phát điện khác.

Do vậy, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030 cần nghiên cứu bổ sung thêm nội dung chính sách khuyến khích phát triển, vận hành các nhà máy điện rác; đồng thời nghiên cứu ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này. Chẳng hạn như cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư phát triển các công nghệ tiên tiến trong việc đốt và thu lại lượng tro sau vận hành.

Liên quan về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, cần cân nhắc việc cho phép tư nhân tham gia xây dựng, vận hành và khai thác các dự án điện hạt nhân loại nhỏ vì đây là loại hình đặc thù ẩn chứa nhiều rủi ro. Theo đại biểu, trong trường hợp cho phép tư nhân tham gia thì cần phải có những quy định cụ thể, chi tiết và có các chế tài đủ mạnh để ngăn ngừa những rủi ro không mong muốn trong quá trình vận hành.