Cẩn trọng khi mở rộng diện tích trồng lúa nếp ở Đồng bằng sông Cửu Long
Với sản lượng xuất khẩu lên đến 1 triệu tấn trong năm 2016, tăng đột biến so với năm trước đó, xuất khẩu lúa nếp được xem là điểm sáng của ngành lúa gạo trong năm. Trước tín hiệu tốt này, người dân ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) mở rộng diện tích trồng lúa nếp.
Thực tế này cho thấy, nếu ngành nông nghiệp và các địa phương không có khuyến cáo kịp thời, hệ lụy của tình trạng này trong tương lai là khó tránh khỏi.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), trong cơ cấu chất lượng gạo xuất khẩu năm 2016, nếp là một trong hai loại gạo duy nhất (sau gạo Japonica) có sự gia tăng đáng kể, đạt trên 1 triệu tấn, tăng gần 96,6% so với năm 2015. Đây cũng là mức tăng trưởng kỷ lục của loại gạo này trong những năm qua.Xuất khẩu gạo nếp gia tăng chủ yếu do nhu cầu lớn từ thị trường Trung Quốc, chiếm đến 90% lượng nếp xuất khẩu.
Nhìn lại mặt bằng giá lúa gạo trong năm 2016, có thời điểm giá tăng cao đến 700 đồng/kg. Giá gạo nếp xuất khẩu bình quân trong năm 2016 cũng tăng tới 36 USD/tấn. Một số doanh nghiệp thậm chí không gom đủ hàng để cung cấp nhu cầu thị trường Trung Quốc. Khi thấy giá tăng, nhu cầu tiêu thụ cao, nhiều người dân chuyển sang trồng lúa nếp khiến diện tích gieo trồng tăng đột biến. Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA cho biết, riêng vụ Đông Xuân 2016 - 2017 có 146.000 ha diện tích lúa nếp được gieo trồng, sản lượng lúa gạo hàng hóa nếp sẽ đạt khoảng 600.000 tấn.Dự kiến, năm 2017, diện tích gieo trồng nếp có thể lên đến 356.000 ha, đạt sản lượng khoảng 1,2-1,3 triệu tấn, tăng 20-30% so với năm 2016. Dù hiện tình hình tiêu thụ khá tốt nhưng khi nông dân ào ạt chuyển sang trồng gạo nếp, chắc chắn sẽ gặp nhiều rủi ro.
Đề cập về ảnh hưởng của việc ồ ạt mở rộng diện tích lúa nếp, ông Lê Thanh Tùng, Phó Trưởng phòng Cây lương thực – cây thực phẩm, Cục Trồng trọt cho biết, do chất lượng gạo hoàn toàn khác nhau nên khi không có lộ trình cụ thể để chuẩn bị đồng ruộng và kỹ thuật canh tác khi chuyển sản xuất từ gạo tẻ sang nếp sẽ gặp nhiều trở ngại. “Trở ngại đầu tiên khi không chuẩn bị tốt vùng nguyên liệu đó là gạo nếp sẽ lẫn gạo tẻ, chất lượng kém đi, khó đạt yêu cầu khi xuất khẩu. Bên cạnh đó, nếp là cây trồng rất nhạy cảm với các loại dịch hại. Nếu trình độ canh tác của bà con không được cải thiện thì dịch hại sẽ tấn công và khi đó sẽ sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật.Điều này dẫn đến nguy cơ gạo vẫn còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoặc khiến giá thành sản xuất cao hơn. Do vậy, khi mở rộng diện tích trồng nếp phải dựa trên nền tảng của một vùng nguyên liệu, thị trường có sẵn hoặc diện tích dần dần mở rộng theo thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp là tốt nhất”, ông Tùng nói.
Dưới góc độ thị trường, bà Đặng Thị Liên, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực thực phẩm Long An cho rằng, sở dĩ thời gian gần đây xuất khẩu gạo nếp sang Trung Quốc gia tăng là do nước này có nền ẩm thực khá phong phú, gạo nếp có thể chế biến thành nhiều loại thực phẩm khác nhau.Mặc dù Trung Quốc là thị trường tiêu thụ tốt, sản phẩm gạo nếp của Việt Nam ít có đối thủ cạnh tranh, nhưng sẽ là rủi ro khi cung vượt cầu. Bên cạnh đó, việc giới hạn chỉ có 22 doanh nghiệp được phép xuất khẩu qua thị trường này và kèm theo nhiều yêu cầu khắt khe về vấn đề an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc sẽ khiến xuất khẩu gặp nhiều khó khăn.
Đơn cử như trường hợp của một doanh nghiệp ở ĐBSCL, có vùng nguyên liệu nếp liên kết với nông dân lên đến 700 ha, phần lớn sản lượng được xuất khẩu sang Trung Quốc. Tuy nhiên, theo kết quả kiểm tra và thông báo của phía Trung Quốc, chỉ có 22 doanh nghiệp được phép xuất khẩu sang thị trường này và doanh nghiệp này không nằm trong danh sách đó.Với sự thay đổi đột ngột chỉ trong vài tháng, doanh nghiệp nói trên đang phải tìm cách xuất khẩu nếp sang các thị trường khác như Trung Đông. Tuy vậy, tình hình của doanh nghiệp vẫn còn khá nhiều khó khăn.
Trước tình hình này, đại diện VFA đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có khuyến cáo mạnh mẽ đối với những diện tích trồng lúa nếp đang phát triển ồ ạt ở ĐBSCL.Nếu khuyến cáo không kỹ, nông dân vẫn “tốc chiến, tốc thắng” như hiện nay thì sẽ có lúc giá lúa nếp sụt giảm xuống thấp, ảnh hưởng lớn đến thu nhập của người dân cũng như chiến lược phát triển của ngành lúa gạo Việt Nam trong thời gian tới.
Đại diện Cục Trồng trọt cũng cho rằng, để hạn chế diện tích lúa nếp gia tăng ồ ạt, các doanh nghiệp cần công bố sản lượng mua hàng năm vào đầu vụ để nông dân biết.Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương cần theo dõi chặt chẽ và khuyến cáo nông dân kịp thời. Về lâu dài, việc xây dựng vùng nguyên liệu nếp ở khu vực phía Bắc là cần thiết để phục vụ xuất khẩu./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan xem xét giảm diện tích trồng lúa
14:13' - 26/01/2017
Chính phủ Thái Lan có kế hoạch giảm sản lượng gạo, chủ yếu là vụ mùa phụ, để khuyến khích người nông dân trồng các loại cây trồng khác.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan sẽ xây dựng 1.000 trang trại lúa quy mô lớn
13:21' - 18/01/2017
Chính phủ Thái Lan sẽ đẩy mạnh chương trình trang trại lớn trồng lúa trong năm 2017 nhằm cắt giảm chi phí sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh mặt hàng lúa gạo trên thị trường quốc tế.
-
Xe & Công nghệ
Hiện trạng công nghệ chọn tạo giống lúa ở Việt Nam
06:03' - 26/12/2016
Hiện nay, Việt Nam có trên 80% diện tích lúa được trồng bằng các giống lúa cải tiến và ngành nông nghiệp đã làm chủ được các công nghệ tiên tiến trong chọn tạo giống lúa.
-
Xe & Công nghệ
Phú Yên mở rộng diện tích ngô lai trên đất lúa
08:28' - 18/12/2016
Tỉnh Phú Yên đang triển khai dự án trồng ít nhất 500 ha ngô lai vụ Đông Xuân 2016-2017 trên đất trồng lúa hiệu quả kinh tế thấp.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Chính thức thông xe tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo
14:27'
Với 2 đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt và Cam Lâm - Vĩnh Hảo được đưa vào khai thác dịp 30/4/2024, tổng chiều dài đường bộ cao tốc đang khai thác trên tuyến Bắc - Nam được nâng lên 1.206 km.
-
Kinh tế Việt Nam
“Sáng tạo” ra những không gian mới cho tăng trưởng kinh tế
11:43'
TS. Nguyễn Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM cho rằng, chúng ta phải không ngừng đổi mới, cả về tư duy, cách làm và mô hình để “sáng tạo” ra những không gian mới cho tăng trưởng kinh tế”.
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36' - 25/04/2024
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24' - 25/04/2024
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30' - 25/04/2024
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28' - 25/04/2024
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13' - 25/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08' - 25/04/2024
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).