Canada đối mặt với áp lực của Hồ sơ Panama

07:18' - 23/04/2016
BNEWS Hồ sơ Panama, tài liệu bí mật của Mossack Fonseca, một hãng luật Panama nổi tiếng thế giới về cất giấu tài sản, đang gây những tác động lớn đối với các cơ quan tài chính và thuế vụ của Canada.
Hãng luật nổi tiếng thế giới Mossack Fonseca. Ảnh: TTXVN

Vụ việc có thể sẽ khiến quốc gia Bắc Mỹ này phải thay đổi nhiều quy định và quy trình hoạt động trong lĩnh vực quản lý thuế, trong đó có việc noi gương nhiều nước phương Tây áp dụng cơ chế tính “khoảng trống thuế” nhằm ngăn chặn thất thu hàng tỷ đôla Canada (CAD) tiền thuế mỗi năm.

Theo báo chí Canada, nhật báo "Toronto Star" và hãng CBC là hai tổ chức báo chí Canada duy nhất có quyền truy cập 11,5 triệu hồ sơ mật bị rò rỉ với tổng dung lượng lên tới 2,6 terabyte, trong đó nêu rõ những thông tin chi tiết về các cá nhân và tổ chức (email, thư pháp lý, thư từ liên lạc, hồ sơ tài chính, hồ sơ công ty và ảnh chụp hộ chiếu..) về toàn bộ các hoạt động liên quan đến việc trốn thuế và lách thuế từ các khoản đầu tư ở nước ngoài.

Qua phân tích kho dữ liệu này, nhật báo "Toronto Star" và hãng CBC phát hiện danh tính bí mật của 350 cá nhân và tổ chức Canada có các khoản đầu tư tại những nơi ưu đãi thuế như Costa Rica, quần đảo Virgin thuộc Anh và Seychelles. Các khoản đầu tư này được tiến hành thông qua các hoạt động chuyển ngân không thể truy dấu vết giữa các công ty nặc danh và được hãng luật Mossack Fonseca cung cấp dịch vụ bảo mật.

Trong số 350 danh tính được nêu đáng chú ý có Ngân hàng Hoàng gia Canada (RBC), ngân hàng cho vay lớn nhất và là một trong 6 ngân hàng hàng đầu tại Canada, 6 Thượng nghị sĩ và 3 cựu Hạ nghị sĩ đảng Bảo thủ (đảng đối lập chính hiện nay), luật sư Helene Mathieu người Montreal (cung cấp dịch vụ pháp lý cho gần 900 công ty đặt ở những nơi ưu đãi thuế)...

RBC là thể chế tài chính duy nhất ở Canada có dính líu đến hãng luật Mossack Fonseca và bị cáo buộc có liên quan tới 378 công ty trá hình được thành lập tại các “thiên đường thuế”.

Theo luật tại Canada, việc các cá nhân và tổ chức chuyển hoạt động kinh doanh tới những nơi có ưu đãi thuế là hoàn toàn hợp pháp, với điều kiện họ phải đóng đầy đủ thuế theo quy định của nước sở tại, đóng một phần thuế theo quy định cho ngân sách liên bang và báo cáo đầy đủ lợi nhuận thu được về trong nước.

Thuật ngữ chuyên ngành gọi đây là hoạt động “lách thuế”, tức là những người Canada giàu có lợi dụng các kẽ hở trong hệ thống quy định về thuế để cất giữ tài sản ở những “thiên đường thuế” nhằm được miễn, hoặc chỉ phải đóng thuế suất thấp hơn so với việc để lại tài sản ở trong nước. Do đó, "lách thuế" được coi là hoạt động hợp pháp, trái ngược với “trốn thuế” là hành vi vi phạm pháp luật.

Trốn thuế là việc các tổ chức hay cá nhân hoạt động kinh doanh ở trong nước nhưng lại tìm cách chuyển các khoản doanh thu và lợi nhuận ra nước ngoài thông qua các giao dịch không thể truy dấu vết để tránh nộp thuế. Ngoài ra còn có một hình thức trốn thuế khác là các cá nhân hay tổ chức có các hoạt động đầu tư kinh doanh ở nước ngoài nhưng lại cố tình không khai báo để trốn nộp thuế trong nước.

Theo giới chuyên gia, Canada thất thu từ 6-7,8 tỷ CAD tiền thuế mỗi năm, chưa kể tới những tác hại khác. Theo ông Murray Rankin- cựu phản biện viên về tài chính của đảng Dân chủ mới (NDP) - số tiền này đáng lẽ ra Canada có thể dùng để hỗ trợ hệ thống y tế, cung cấp dịch vụ cho cựu chiến binh hay người cao tuổi.

Ông cũng nhấn mạnh mỗi một đồng thuế thất thu (từ những người giàu) sẽ đặt thêm gánh nặng lên vai những người đóng thuế trong nước (tầng lớp trung lưu) vì họ sẽ phải đóng thuế suất cao hơn để giữ cho trường học, bệnh viện và các dịch vụ phúc lợi công cộng khác tiếp tục hoạt động.

Trong khi đó, giới phân tích quan ngại nguy cơ các nguồn tiền bí mật có được từ hoạt động trốn thuế hay "lách thuế" có thể được dùng để tài trợ khủng bố, buôn lậu vũ khí, ma túy, buôn người và là môi trường tốt nuôi dưỡng các hoạt động rửa tiền, tham nhũng…

Theo thông tin trong Hồ sơ Panama, hãng luật Mossack Fonseca cho rằng Canada có “tiềm năng” trở thành một “thiên đường thuế” nên đã tiếp thị khách hàng thành lập các công ty nặc danh tại đây.

Trước những thông tin rò rỉ từ Hồ sơ Panama, Bộ trưởng Tài chính Bill Morneau đã cam kết dành thêm nhiều nguồn lực để truy lùng những người trốn thuế và đảm bảo nguồn thu thuế.

Trong ngân sách liên bang công bố hôm 22/3, chính phủ phân bổ 444 triệu CAD trong 5 năm (88,8 triệu CAD mỗi năm) cho Tổng cục thuế Canada (CRA) để nâng cao hoạt động, trong đó có việc truy lùng những người trốn thuế để mỗi năm có thể truy thu được 520 triệu CAD.

Bộ trưởng Thuế vụ Diane Lebouthillier cũng cho biết CRA đang lên kế hoạch phối hợp với Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) để bắt đầu tính toán “khoảng trống thuế”, là mức chênh lệch giữa số thuế thực thu với tổng số thuế nợ nhà nước.

OECD và nhiều nước khác như Mỹ, Anh, Đan Mạch và Mexico từ lâu đã sử dụng số đo “khoảng trống thuế” để lần ra những người trốn thuế và hoạch định các chính sách nhắm vào nhóm đối tượng này.

Ngoài ra, dựa trên các thông tin liên quan tới người Canada có trong Hồ sơ Panama, CRA đang đánh giá những người đóng thuế có nguy cơ cao và thực hiện kiểm toán ngẫu nhiên đối với họ.

Nếu phát hiện bất cứ bằng chứng nào về những khoản chuyển ngân phi pháp, CRA sẽ chuyển hồ sơ sang cho cơ quan công tố xử lý. Trước đó, từ năm 2015, CRA đã theo dõi tất cả các khoản chuyển ngân trên 10.000 CAD, trong đó có các giao dịch từ Panama.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục