Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu

Chiều 25/8, trong khuôn khổ sự kiện Agritechnica Asia Live 2022 đang diễn ra tại thành phố Cần Thơ, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Công ty Phân bón Bình Điền tổ chức hội thảo tổng kết chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Công ty Phân bón Bình Điền đã hợp tác thực hiện chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2020 - 2022. Chương trình thực hiện trong 4 vụ gồm: Đông Xuân 2020 - 2021, Hè Thu 2021, Đông Xuân 2021 - 2022 và Hè Thu 2022 với 300 mô hình trên tổng diện tích 150 ha.

Theo lãnh đạo Công ty Phân bón Bình Điền, về quy trình, giải pháp và công tác chuyển giao kỹ thuật canh tác, chương trình đã xây dựng mô hình giảm lượng giống gieo sạ xuống dưới 80 kg/ha, giảm lượng phân bón và phù hợp theo từng điều kiện canh tác, quản lý nước tưới hiệu quả, giảm đổ ngã, thu hoạch đúng độ chín... Đặc biệt, các mô hình đều cho năng suất tăng vượt trội so với đối chứng từ 200 – 870 kg/ha, lợi nhuận bình quân tăng 3,5 - 5,9 triệu đồng/ha.

Ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc Công ty Phân bón Bình Điền cho biết, qua triển khai thực tế, chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu đã chứng minh hiệu quả. Qua đó, góp phần tăng thu nhập cho các nông hộ trong mô hình và là giải pháp ổn định, phát triển canh tác lúa trong vùng.

Theo Tổng Giám đốc Công ty Phân bón Bình Điền, nhiều nơi nông dân áp dụng theo chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu đạt được những kết quả tương tự. Các địa phương đang áp dụng quy trình và cách làm của chương trình vào các dự án, chương trình lớn để phát triển cây lúa trong giai đoạn 2021 - 2025.

Thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đẩy nhanh tiến độ đăng ký và báo cáo trình cấp có thẩm quyền công nhận quy trình canh tác lúa thông minh là tiến bộ khoa học kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia triển khai chương trình canh tác thông minh cho một số đối tượng cây trồng khác như: cây ăn trái, cà phê, cao su hoặc một số cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao khác.

GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ, Trưởng Ban cố vấn chương trình đánh giá, biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến sản xuất lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long làm mất mùa, mặn xâm nhập, gia tăng sâu bệnh hại và các kịch bản để quản lý là rất khó lường.

Chương trình "Canh tác lúa thông minh phù hợp với biến đổi khí hậu" từ khi được triển khai đã tạo ra một số thay đổi thuận lợi trong thực hành, niềm tin và thái độ của nông dân khi họ chứng kiến sức khỏe của hệ sinh thái nông nghiệp được phục hồi cũng như tình trạng nguồn nước, đất đai được cải thiện so với phương pháp canh tác sử dụng nhiều phân bón, thuốc trừ sâu trước đây.

Theo GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ, một ưu điểm đã được chứng minh qua thực tiễn áp dụng mô hình là các loài thiên địch và dịch hại chính với cây lúa là quần thể rầy nâu ở cả 3 giai đoạn: đẻ nhánh, làm đòng và trổ trong mô hình ruộng trình diễn luôn an toàn hơn ruộng đối chứng. Trong khi ở ruộng đối chứng, số lượng rầy nâu luôn cao hơn các loài thiên địch. Tình trạng này cho thấy trong điều kiện bình thường không cần phun thuốc trừ sâu thì các loài thiên địch rất phong phú và đa dạng. Khi hệ sinh thái đã có sự cân bằng thì các loài dịch hại sẽ không có cơ hội bộc phát.

Theo ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, hiện nay, sản xuất lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long đã trở thành những thương hiệu rất lớn không chỉ trong nước mà còn là thương hiệu quốc tế. Tuy nhiên, giải pháp canh tác thông minh để phát triển bền vững vẫn đang ở phía trước.

Thông qua hợp tác với Công ty Phân bón Bình Điền, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia mong muốn 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long sẽ vào cuộc để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm, có được những quy trình công nghệ và giải pháp tốt nhất giúp nông dân Đồng bằng sông Cửu Long canh tác lúa thông minh.

Dịp này, Công ty Phân bón Bình Điền và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã ký kết Thỏa thuận hợp tác thực hiện chương trình canh tác thông minh trên cây lúa và các loại cây trồng khác giai đoạn 2022 – 2025, với mục tiêu tiếp tục nhân rộng chương trình canh tác thông minh trên cây lúa. Đồng thời, triển khai xây dựng các chương trình, dự án thử nghiệm, trình diễn quy trình canh tác thông minh trên các loại cây trồng khác tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long cũng như các vùng, miền khác trong cả nước./.