Chia sẻ lợi ích 51,5 triệu USD từ bán tín chỉ carbon rừng

Tại cuộc họp báo thường kỳ quý I/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chiều 1/4 tại Hà Nội, ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp cho biết: Đến nay, Việt Nam đã hoàn thành việc chuyển nhượng 10,3 triệu tấn carbon dioxide (CO2) ở vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2024 cho Ngân hàng Thế giới (WB). Đồng thời, Việt Nam đã nhận đủ 51,5 triệu USD.

Theo ông Trần Quang Bảo, hiện đã phân bổ 80% số tiền trên cho 6 tỉnh Bắc Trung Bộ tham gia và sau 1-2 tháng nữa sẽ phân bổ hết số tiền cho địa phương.

Chia sẻ lợi ích từ nguồn tiền trên, ông Trần Quang Bảo cho hay, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2022/NĐ-CP về thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý tài chính thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ.Theo đó, quy định rõ là chỉ sử dụng 0,5% để điều phối thỏa thuận chung và 3% để thực hiện hoạt động đo đếm, kiểm soát, giám sát, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật… Còn lại 96,5% được phân bổ cho các địa phương.

Trên cơ sở diện tích rừng nhận khoán, địa phương sẽ tiếp tục phân bổ số tiền trên đến người dân, cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng. Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành kế hoạch chia sẻ lợi ích và đang tổ chức tập huấn để phân bổ cho các địa phương được hưởng lợi từ nguồn thu này. Đối tượng được hưởng lợi chính là các cộng đồng, đồng bào dân tộc thiểu số, người dân giữ rừng…

Theo Cục Lâm nghiệp, Thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) được ký vào ngày 22/10/2020 giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ngân hàng Thế giới với tư cách là Bên được ủy thác của Quỹ Đối tác Các-bon Lâm nghiệp (FCPF) nhằm chuyển nhượng lượng GPT 10,3 triệu tấn carbon dioxide (CO2) ở vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2024, với đơn giá 5 USD/tấn CO2 tương đương 51,5 triệu USD. Khoảng 95% kết quả chuyển nhượng sẽ được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào cam kết quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính (NDC).

Tuy nhiên, theo Báo cáo kết quả giảm phát thải kỳ 1 (giai đoạn 2018-2019) đã được WB xác nhận, kết quả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ đạt 16,21 triệu tấn CO2.

Đối với 5,91 triệu tấn CO2 còn dư, WB đã đồng ý mua bổ sung 1 triệu tấn CO2. Lượng còn tín chỉ còn dư 4,91 triệu tấn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với WB để đo đếm, xác nhận lượng tín chỉ giai đoạn 2 (2020-2022). Giai đoạn 3 (2023-2024), tìm kiếm các đối tác có nhu cầu tiếp nhận để tiến hành đàm phán chuyển nhượng, đảm bảo quyền lợi của quốc gia và huy động nguồn lực bổ sung cho công tác bảo vệ và phát triển rừng vùng Bắc Trung Bộ.

Cục Lâm nghiệp cũng cho biết: Hiện nay, Việt Nam chưa có thị trường bắt buộc với tín chỉ carbon. Việc chuyển giao kết quả giảm phát thải được thực hiện thông qua các thoả thuận đàm phán song phương giữa các bên liên quan theo thị trường tự nguyện. Đối với thị trường tín chỉ carbon rừng, hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được Thủ tướng Chính phủ giao triển khai 2 thoả thuận chuyển nhượng kết quả giảm phát thải. Đó là ERPA Bắc Trung Bộ trên và ERPA Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Riêng với ERPA Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, Việt Nam chuyển nhượng cho LEAF/Emergent 5,15 triệu tấn CO2 giảm phát thải từ rừng tại vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên trong giai đoạn 2022-2026.

LEAF/Emergent sẽ thanh toán cho dịch vụ này với giá tối thiểu là 10 USD/1 tấn CO2 với tổng giá trị là 51,5 triệu USD. Diện tích rừng thương mại dịch vụ giảm phát thải đăng ký là 4,26 triệu ha; trong đó, rừng tự nhiên 3,24 triệu ha và rừng trồng 1,02 triệu ha.

Hiện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã hoàn thiện nộp hồ sơ đăng ký chí cấp tín chỉ theo tiêu chuẩn TREES. Đồng thời, khẩn trương tổ chức các phiên đàm phán kỹ thuật với Tổ chức Emergent để hoàn thiện đề án đàm phán, báo cáo cáo Thủ tưởng Chính phủ xem xét quyết định.