Chống lãng phí: Nhiệm vụ mới cấp bách

Trước yêu cầu tăng cường nguồn lực, khơi dậy sức dân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, với tầm nhìn chiến lược, thông qua bài viết “Chống lãng phí”, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, công tác phòng, chống lãng phí đang đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất khẩn trương, cấp bách.

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm đã tạo ra tác động lan tỏa mạnh mẽ, thúc giục sự chung tay đồng lòng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, nhanh chóng thực hiện có hiệu quả những giải pháp đồng bộ, xử lý từ gốc rễ vấn đề lãng phí, sử dụng tối ưu các nguồn lực của đất nước, góp phần thúc đẩy đất nước phát triển mạnh mẽ, đưa nước ta tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

TTXVN thực hiện 4 bài viết truyền tải thông điệp bài viết “Chống lãng phí” của Tổng Bí thư Tô Lâm về xử lý vấn đề lãng phí, gỡ điểm nghẽn thể chế, khơi thông nguồn lực trong phát triển kinh tế... cũng như bài học kinh nghiệm chống lãng phí của quốc tế.

Bài 1: Nhiệm vụ mới cấp bách

Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đến nay, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm đến công tác phòng, chống lãng phí. Nhiều chỉ thị, nghị quyết đã được Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư các khóa ban hành, đem đến nhiều kết quả trên thực tế.

Bên cạnh kết quả, Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã chỉ rõ: Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí... chưa có chuyển biến rõ rệt... phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí vẫn còn hạn chế.... Tham nhũng, lãng phí... vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp, ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội.

* Gỡ “điểm nghẽn” của “điểm nghẽn”

Dẫn lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Tham ô có hại, nhưng lãng phí có khi còn có hại hơn nhiều, nó tai hại hơn tham ô và lãng phí rất phổ biến”, Tổng Bí thư Tô Lâm phân tích sâu sắc những tác hại và sự cần thiết phải đẩy mạnh chống lãng phí.

Thẳng thắn nhìn nhận, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ ra lãng phí còn diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển, gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chi phí, gây cạn kiệt tài nguyên…, từ đó tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước.

Dạng thức của lãng phí đang nổi lên gay gắt hiện nay là: Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn công cuộc đổi mới dẫn đến khó khăn, cản trở việc thực thi, gây thất thoát, lãng phí các nguồn lực...

* Từ tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”

Có thể thấy, sử dụng hiệu quả nguồn lực, rút ngắn thời gian thực hiện các công trình, dự án đầu tư công trọng điểm, quan trọng quốc gia, đường cao tốc, công trình trọng điểm, liên vùng, dự án có tác động lan tỏa cũng chính là chống lãng phí.

Nói về việc triển khai Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch (Quảng Bình) - Phố Nối (Hưng Yên), Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý tổng kết, nhân rộng kinh nghiệm triển khai dự án này để rút ngắn thời gian thực hiện các công trình, dự án đầu tư công trọng điểm, quan trọng quốc gia, đường cao tốc, công trình trọng điểm, liên vùng, dự án có tác động lan tỏa.

Dự án đường dây 500kV mạch 3 là điển hình của cách làm mới, với sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, ủng hộ của người dân, với tinh thần "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão", "chỉ bàn làm, không bàn lùi", "làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, "làm việc liên tục 24/7", "3 ca, 4 kíp", "làm xuyên Tết, xuyên ngày nghỉ, xuyên ngày lễ"…. Do vậy, Dự án đã được hoàn thành với nhiều kỷ lục được xác lập như: Thủ tục đầu tư ngắn nhất, thời gian thi công ngắn nhất (sau hơn 6 tháng thay vì phải 3 - 4 năm như thông thường)....

Tại lễ khánh thành Dự án, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh:  "Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân", khi chỉ ra các bài học kinh nghiệm quý báu qua quá trình tổ chức triển khai Dự án.  

Theo đó, trong quản lý điều hành, chỉ đạo, chỉ được thực hiện với: Tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, việc phân công phải rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm, làm việc nào dứt việc đó; kết quả phải cân đong, đo đếm được để từ đó dễ kiểm tra, giám sát, đánh giá.

Phát huy sức mạnh tổng hợp, huy động cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, trong ngành và ngoài ngành, lực lượng vũ trang, các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp và người dân với tinh thần “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, “tiền hô hậu ủng, nhất hô bá ứng”.

Có thể khẳng định việc thực hiện Dự án Đường dây 500kV mạch 3 là một kỳ tích của thời kỳ đổi mới, minh chứng rõ nét cho bản lĩnh, quyết tâm và sự đoàn kết đồng lòng của cả hệ thống chính trị, là bài học kinh nghiệm quý giá trong việc triển khai các công trình trọng điểm của đất nước.

Bên cạnh các công trình triển khai hiệu quả là bài học quý, tạo luồng sinh khí mới, hào khí mới thì trên thực tế, Tổng Bí thư cũng đã chỉ ra, nhiều dự án không đưa vào khai thác và sử dụng, gây lãng phí lớn nguồn lực của xã hội.

“Dứt khoát phải có địa chỉ chịu trách nhiệm, vì đây là tài sản của Nhà nước, là tiền của nhân dân. Trước mắt, rà soát, xử lý dứt điểm tồn tại kéo dài đối với những dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí lớn”, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư yêu cầu, phải rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống lãng phí đảm bảo đồng bộ, thống nhất; sửa đổi, bổ sung ngay các quy định về tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật không còn phù hợp với thực tiễn phát triển đất nước; chỉ đạo rà soát, xử lý nghiêm các vụ việc lãng phí lớn, dư luận quan tâm theo tinh thần là xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, lĩnh vực, xác định rõ trách nhiệm xử lý tổ chức, cá nhân có liên quan.

Kết luận số 97-KL/TW của Hội nghị Trung ương 10 (khóa XIII) có nội dung tập trung xử lý, tháo gỡ những tồn tại, hạn chế, vướng mắc kéo dài, khơi thông nguồn lực từ những dự án “ách tắc” để đưa các nguồn lực đầu tư vào nền kinh tế. Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án.

Các dự án này liên quan tất cả các lĩnh vực: đất đai, năng lượng tái tạo, bệnh viện… đã, đang đầu tư, có dự án đang đầu tư dang dở, có dự án đã đầu tư xong nhưng vì nhiều lý do khác nhau chưa tiếp tục, chưa được đưa vào phục vụ đời sống xã hội, gây bức xúc rất lớn cho người dân và gây lãng phí nguồn lực của đất nước.