4 ngư dân trên tàu cá bị đâm chìm ở Hoàng Sa đã cập bờ an toàn tại Trạm kiểm soát biên phòng Sa Kỳ (xã Tịnh Kỳ, thành phố Quảng Ngãi). Ảnh: Phước Ngọc - TTXVN

Trong bối cảnh tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp, chuyên gia về Biển Đông người Đức, Tiến sỹ Gerhard Will cho rằng Trung Quốc cần từ bỏ hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông, thể hiện sự sẵn sàng và khả năng hợp tác trong lĩnh vực an ninh, kinh tế trên nền tảng bình đẳng và tuân thủ luật pháp quốc tế.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Đức, Tiến sỹ Gerhard Will, nguyên chuyên gia của Quỹ Khoa học và chính trị Đức (SWP) cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên tại Biển Đông (COC), cho rằng đàm phán COC đóng vai trò quan trọng trong giải quyết các vấn đề trên Biển Đông.

Theo ông, một trong những điều kiện để giải quyết tranh chấp hoàn toàn là các bên liên quan phải tin tưởng nhau để đàm phán dựa trên luật pháp quốc tế có thể đi đến thành công.  

Chuyên gia Đức nêu rõ Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đóng vai trò quan trọng trong đàm phán COC và điều quan trọng là các nước ASEAN phải đoàn kết trong vấn đề này. Khi đạt được sự đồng thuận, các nước ASEAN có thể đàm phán với Trung Quốc, giống như việc các nước ASEAN đã soạn ra Hiệp ước ASEAN để các nước khác có thể ký kết và tham gia.

Ông cũng cho rằng ASEAN cần xây dựng một hệ thống chính sách an ninh bền vững, trong đó có sự tham gia của không chỉ những các quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, mà cả các nước như Nhật Bản, Australia và Ấn Độ.

Tiến sỹ Gerhard Will cũng đánh giá, phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) trong vụ kiện của Phillipines là một văn bản luật quốc tế quan trọng, cho thấy rõ tính bất hợp pháp của cái gọi là “đường chín đoạn” của Trung Quốc.

Tình hình tại Biển Đông diễn biến phức tạp sau khi Trung Quốc dùng tàu hải cảnh ngăn cản và đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam đang hoạt động bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Liên quan vụ việc này, trả lời câu hỏi của phóng viên ngày 3/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết: "Như đã nhiều lần khẳng định, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.

Hành động trên của tàu công vụ Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, gây thiệt hại về tài sản, đe dọa an toàn tính mạng và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam, đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước về việc đối xử nhân đạo với ngư dân và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, trái với tinh thần Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), gây phức tạp tình hình và không có lợi cho quan hệ hai nước cũng như việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông".

Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam trước đó đã giao thiệp với đại diện Đại sứ quán Trung Quốc và trao công hàm phản đối, yêu cầu phía Trung Quốc điều tra làm rõ, xử lý nghiêm đối với nhân viên công vụ và tàu hải cảnh Trung Quốc liên quan vụ việc, không để tái diễn những hành động tương tự, đồng thời bồi thường thỏa đáng các thiệt hại cho ngư dân Việt Nam./.