Trong quá trình khơi thông, nạo vét, cát sau khi hút lên được tập kết gần cửa biển. Ảnh: Quốc Dũng – TTXVN
Từ nhiều năm nay, cửa biển Tam Quan (huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) liên tục bị cát bồi lấp. Tuy các cấp chính quyền đã triển khai nhiều phương án khắc phục, khơi thông dòng chảy, nhưng chưa giải quyết được dứt điểm.
Những ngày đầu tháng 11, việc bồi lấp của cửa biển này diễn ra nghiêm trọng, khiến tàu thuyền của ngư dân phải rất vất vả khi ra vào neo đậu, bán cá.
Là chủ của 4 chiếc tàu đánh bắt xa bờ, có công suất từ 420 đến 750 CV, ông Nguyễn Thanh Hồng (60 tuổi, thôn Thiện Chánh 2, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn) vẫn luôn chọn neo đậu thuyền tại cửa biển Tam Quan quê nhà sau mỗi chuyến đánh bắt. Nhưng thời gian gần đây, việc ra vào cửa biển này gặp nhiều khó khăn, khiến cho ông hết sức lo lắng.
Ông Hồng nói: “Nếu cửa biển tiếp tục bị bồi lấp, không ra vào được thì phải cho tàu cập các cảng khác, phải cử người trông giữ tàu, xa gia đình. Hơn nữa về các cảng cá khác thì việc bán cá cho thương lai cũng như nhập các loại hàng, sẽ phải chịu thiệt thòi về chi phí nhiều hơn.”
Hiện giờ, đường luồng lạch ra vào cửa biển này đã nhỏ đến nỗi các tàu không đủ chỗ để quay đầu được. Nếu đang ra hoặc vào mà bị mắc kẹt, thì chỉ có cách buộc dây vào mũi tàu, rồi để tàu khác kéo đi mới có thể xoay xở, di chuyển được.
Luồng lạch ra vào cửa biển quá nhỏ không chỉ khiến ngư dân lo lắng, mà Ban Quản lý cảng cá Tam Quan cũng gặp nhiều khó khăn.
Huyện Hoài Nhơn có đội tàu cá lớn nhất tỉnh Bình Định, với 2.268 tàu, tổng công suất trên 1,1 triệu CV; trong đó, có đến 2.091 tàu đánh bắt xa bờ, nhưng năng lực của cảng cá Tam Quan chỉ đáp ứng được 2/3 số lượng tàu cá trong huyện neo đậu tại đây.
Dự án quy hoạch cảng cá, khu neo đậu, tránh trú bão và dịch vụ hậu cần nghề cá Tam Quan đã được UBND tỉnh phê duyệt, huyện đã thực hiện quy hoạch chi tiết 1/500 giai đoạn 1 với diện tích gần 30 ha gồm: khu cảng cá loại 2; khu neo đậu, tránh trú bão; hệ thống hạ tầng dịch vụ hậu cần nghề cá, hệ thống giao thông… Nhưng hiện nay vẫn chưa kêu gọi được chủ đầu tư để xây dựng cảng cá theo đúng tiêu chuẩn.
Theo ông Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Tam Quan, lượng tàu bè trung bình neo đậu là từ 1.000 đến 1.200 chiếc, thường về cập cảng chỉ trong 5 ngày, từ 17 đến 22 âm lịch hàng tháng để bán cá và nhập nguyên liệu, hàng hóa.
Nhưng hiện nay muốn ra vào phải chờ thủy triều lên, chỉ trong khoảng 4 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Vì vậy, các tàu thuyền ra vào cùng 1 lúc rất lớn nên đi lại rất khó khăn.
Vì cảng Tam Quan thường xuyên bị bồi lấp nặng từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm, nên phần lớn tàu thuyền trong huyện Hoài Nhơn đều về cảng cá Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), lượng tàu về cảng Tam Quan giảm khoảng 50% so với các tháng khác.
Tàu hút cát đang tiến hành nạo vét, khơi thông luồng lạch trên cửa biển Tam Quan. Ảnh: Quốc Dũng – TTXVN
Khi đó, các hoạt động ở cảng cá này, từ mua bán hải sản, cung cấp nhiên liệu, hàng hóa đều thất thu, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho địa phương.
Ông Khải kiến nghị: “Quan trọng nhất phải giải quyết được việc lưu thông luồng lạch ra vào cảng, có ra vào cảng được thì mới giải quyết được các vấn đề phía trong. Thứ hai là đề nghị các cấp kêu gọi đầu tư khu cảng cá tập trung theo quy hoạch, để tạo điều kiện tốt trong công tác quản lý tàu thuyền cũng như đón ngư dân, thông thương buôn bán”.
Để giải quyết vấn đề cửa biển bị cát bồi lấp, các cấp chính quyền tỉnh Bình Định đã có dự án nạo vét, hút cát, khai thông dòng chảy từ năm 2015 nhưng không mấy khả quan. Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn cho biết, dù liên tục được nạo vét mỗi năm nhưng chưa thể khắc phục hoàn toàn hiện tượng bồi lấp tại cửa biển này, nghiêm trọng nhất là khoảng tháng 11, 12 hàng năm. Hiện nay, huyện đã chỉ đạo đơn vị nạo vét phải nạo vét từ chỗ cửa biển đi ra khoảng 400m để khơi thông luồng tàu thuyền.
UBND huyện Hoài Nhơn cũng chỉ đạo ban quản lý cảng cá thành lập đội tàu để lai dắt tàu ra vào cửa biển, neo các phao cảnh báo tại các vị trí nguy hiểm.
Trước mắt đảm bảo an toàn cho tàu thuyền ngư dân khi ra vào buôn bán, tránh trú bão. Để đáp ứng yêu cầu lâu dài, huyện kiến nghị các cấp trên tạo điều kiện thuận lợi, kêu gọi đầu tư nâng cấp, mở rộng cảng cá Tam Quan theo quy hoạch đã có nhằm phục vụ phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá của tỉnh./.