Đằng sau các thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung
Mỹ thông báo đạt được các thỏa thuận thương mại trị giá 253 tỷ USD với Trung Quốc nhân chuyến công du Bắc Kinh đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Giới quan sát đánh giá nhiều dự án trong số đó còn là “những vùng đất đầy sương mù” và tài thương thuyết của ông Trump đã không lay chuyển được chính sách thương mại của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Trong số đó, chỉ riêng dự án đầu tư của Trung Quốc để cùng khai thác khí đốt trong vùng Alaska của Mỹ trong tương lai cho phép tạo 12.000 việc làm, giảm 10 tỷ USD thâm hụt thương mại của Trung Quốc so với Mỹ hàng năm, như các thông cáo chính thức cho thấy. Đó là những yếu tố cho phép ông Trump chứng minh với công luận trong nước rằng ông thực sự là vị tổng thống “đặt quyền lợi của nước Mỹ lên trên hết”, đạt được mục đích kêu gọi đối tác thương mại Trung Quốc đầu tư vào nước Mỹ, tạo việc làm cho người dân Mỹ.Ngoài ra phía Bắc Kinh còn tặng cho lãnh đạo Mỹ một món quà khi thông báo kế hoạch “mở cửa thị trường tài chính cho các doanh nghiệp nước ngoài”. Trong ba năm tới các công ty Mỹ sẽ được quyền nắm giữ đến 51% các liên doanh với Trung Quốc thay vì chỉ từ 20% cho tới 49% cổ phần vốn như hiện tại. Phương Tây coi đây là một bước tiến quan trọng. Một lời hứa khác của Trung Quốc là nước này sẽ giảm thuế nhập khẩu áp vào xe ô tô Mỹ.Trước những hứa hẹn đó và hơn 250 tỷ USD thỏa thuận thương mại, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson lại thận trọng cho rằng về thực chất, đây là một “bước tiến nhỏ” trên con đường cân bằng hóa cán cân thương mại Mỹ-Trung. Báo chí tại New York và Washington lưu ý, phần lớn các thỏa thuận Mỹ vừa đạt được với Trung Quốc “không mang tính ràng buộc” hay mới chỉ là “những văn bản ghi nhớ”.Nhìn từ California, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa phân tích sâu hơn về thực chất gói 253 tỷ USD mà Tổng thống Trump “thu hoạch” được tại Bắc Kinh lần này. Theo ông Nghĩa, đây là những “bản ghi nhớ” liên quan đến 37 dự án kinh doanh, trong đó có nhiều hợp đồng đã đạt được trước đó và cả những dự án hai bên còn phải đàm phán. Vì tính chất mơ hồ ấy, giá trị các thỏa thuận có thể ước tính lên đến 250 tỷ USD, thậm chí 280 tỷ USD, nhưng việc thực hiện chúng sẽ kéo dài trong nhiều năm, hay trong 20 năm nữa, như dự án khí đốt và hóa chất tại tiểu bang West Virginia.Ông Nghĩa chỉ ra rằng việc Boeing bán 300 máy bay trị giá 37 tỷ USD cho Trung Quốc đã được đàm phán từ năm 2013 và chiếc máy bay đầu tiên chỉ được giao vào năm 2020.
Trong khi đó, dự án bán khí hóa lỏng của tiểu bang Alaska được thương thảo từ năm 2012 giữa nhiều doanh nghiệp mà chưa ngã ngũ, có lúc giá trị thỏa thuận ước tính là 65 tỷ USD rồi giảm xuống còn 43 tỷ USD, và nếu có thành hiện thực thì dự án này cũng mất cả chục năm để thực hiện.Dù sao, những thỏa thuận sơ khai ấy cũng góp phần giải tỏa mâu thuẫn kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc và là cử chỉ chính trị của lãnh đạo Bắc Kinh.
Chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa nhận định Trung Quốc cần công nghệ cao trong nhiều lĩnh vực, nhưng điều quan trọng nhất là giải tỏa mâu thuẫn kinh tế với Mỹ. Chính quyền Donald Trump cũng cần chứng tỏ với dư luận trong nước là ông đã tranh đấu để thu hút đầu tư vào Mỹ nhằm tạo ra việc làm cho người dân, nhất là tại các tiểu bang có ảnh hưởng chính trị cho việc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý rằng sau khi hợp đồng đã được ký kết, hai bên mới bắt đầu các cuộc thảo luận thực tế và khi đó những chính sách bảo hộ mà Bắc Kinh dành cho các tập đoàn quốc doanh mới thực sự thể hiện.Theo ông Nghĩa, đằng sau con số 250 tỷ USD kia, chưa thể dự đoán Mỹ sẽ phải nhượng bộ những gì, cụ thể như về dự án khai thác khí ở Alaska hay dự án đầu tư 5 tỷ USD của tập đoàn quốc doanh China Investment Corp. vào tổ hợp Goldman Sachs. Từ nhiều năm nay, tiểu bang Alaska mong muốn khai thác khí đốt và dẫn khí tới Canada và hợp tác với nhiều doanh nghiệp quốc tế khác mà chưa thành công.Lần này, dự án trị giá 43 tỷ USD do liên doanh Alaska Gasline Development Corporation giữa Alaska và tập đoàn năng lượng và các ngân hàng quốc doanh Bắc Kinh như Sinopec, China Investment Corporation và Bank of China còn phải chờ chính quyền liên bang chấp thuận.
Về dự án của Goldman Sachs với China Investment Corporation, ông Nghĩa nhắc lại việc chính quyền Donald Trump đã bác bỏ thương vụ một doanh nghiệp Trung Quốc mua lại một hãng chế tạo vi mạch tích hợp vì lý do an ninh.Tuy nhiên, ông Nghĩa chú ý tới việc Bắc Kinh chấp nhận cho doanh nghiệp đầu tư quốc tế mua từ 51% tới 100% vốn của các quỹ đầu tư chứngkhoán của họ. Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Uông Dương còn rằng từ nay Trung Quốc không yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài phải chuyển giao công nghệ khi đầu tư vào thị trường Trung Quốc. Đây là quyết định nhằm thu hút đầu tư nước ngoài mà cũng là một nhượng bộ cho doanh nghiệp tại Wall Street vì họ có thể gia nhập thị trường Trung Quốc để thực hiện nghiệp vụ trung gian của các dự án đầu tư tài chính. Các tổ hợp đầu tư như Goldman Sachs hay Morgan Stanley sẽ có cơ hội kiếm lời nếu thẩm định được rủi ro trong một thị trường tài chính khá mờ ảo của Trung Quốc. Có lẽ Bắc Kinh mở cửa cho Wall Street để mong doanh nghiệp Mỹ sẽ vận động chính trường Mỹ cho họ.Nhìn chung, nếu chỉ xét trên phương diện kinh tế, cán cân thương mại chỉ là một phần của cán cân vãng lai. Khi Mỹ thâm hụt thương mại với Trung Quốc tới hơn 300 tỷ USD như chính quyền Donald Trump vẫn phàn nàn thì Mỹ cũng được thặng dư về vốn, tức là Trung Quốc phải rót 300 tỷ USD vào thị trường Mỹ, nhờ đó mà lãi suất Mỹ giảm và người Mỹ mua hàng rẻ và chi tiêu nhiều hơn. Nhìn ngược lại từ Bắc Kinh, đây lại là nạn thất thoát vốn mà chính quyền Tập Cận Bình đang muốn hạn chế. Họ muốn các tập đoàn quốc doanh chủ động đầu tư ra nước ngoài để thu về kiến thức và chiếm lĩnh thị trường chứ không muốn doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc đầu tư ở ngoài và gây thêm khó khăn về vấn đề ngoại hối.Một ghi nhận khác, là tại Bắc Kinh, Tổng thống Trump không còn đổ lỗi cho Trung Quốc về việc “cướp công ăn việc làm” của người dân Mỹ mà ông lại quy trách nhiệm thâm hụt cán cân thương mại triền miên cho những đời tổng thống tiền nhiệm./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Tầm quan trọng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương đối với Mỹ
05:30' - 18/11/2017
Trang mạng asiaplomacy.com đăng bài phân tích về chính sách của Mỹ đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc tiếp tục miễn thuế nhập khẩu công nghệ
16:16' - 16/11/2017
Bộ Tài chính Trung Quốc (MoF) vừa quyết định tiếp tục duy trì chính sách miễn thuế quan đối với nhập khẩu công nghệ.
-
Kinh tế Thế giới
Các tàu sân bay Mỹ rời Bán đảo Triều Tiên
07:46' - 16/11/2017
Các quan chức Hải quân Mỹ ngày 15/11 cho biết 3 tàu sân bay của Mỹ đã rời khỏi vùng biển gần Bán đảo Triều Tiên sau khi tiến hành các cuộc diễn tập hải quân tại đây.
-
Kinh tế Thế giới
Những câu hỏi mới về mối quan hệ Mỹ - Nhật
06:30' - 16/11/2017
Theo mạng tin của tổ chức phân tích thông tin tình báo Stratfor, trong 7 thập niên qua, Mỹ là đồng minh song phương quan trọng nhất của Nhật Bản.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế chống phá giá với gỗ dán cứng Trung Quốc
14:45' - 14/11/2017
Ngày 13/11, Mỹ cho biết nước này sẽ áp thuế chống phá giá đối với các sản phẩm gỗ dán cứng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ tiếp tục cảnh báo các nước chưa đạt thỏa thuận thuế quan
07:39'
Giới đầu tư toàn cầu chuẩn bị bước sang tuần có thời hạn chót về đàm phán thuế quan của Mỹ khi quãng thời gian tạm hoãn áp thuế 90 ngày sẽ chính thức hết hạn vào ngày 9/7 tới.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng thương mại EU-Trung Quốc lại tăng nhiệt
18:18' - 06/07/2025
Những căng thẳng mới này diễn ra trong bối cảnh hai bên dự kiến sẽ tiến hành Hội nghị thượng đỉnh vào cuối tháng này tại Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Tỷ phú Elon Musk tuyên bố thành lập đảng mới ở Mỹ
10:45' - 06/07/2025
Theo ông Musk, đảng mới sẽ tập trung vào một số ghế tại Thượng viện và từ 8 - 10 khu vực Hạ viện để có thể tạo ra ảnh hưởng thực chất trong Quốc hội.
-
Kinh tế Thế giới
Sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua
08:23' - 06/07/2025
Loạt sự kiện thế giới nổi bật đầu tháng 7/2025 cho thấy nhiều chuyển biến đáng chú ý trên các mặt kinh tế, môi trường và chính sách toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Châu Á - ASEAN: Mảnh ghép chiến lược trong định hướng hợp tác mới của Mercosur
12:27' - 05/07/2025
ASEAN, với vị thế là một trong những trung tâm sản xuất, tiêu thụ và đổi mới công nghệ của thế giới, đang nổi lên như một đối tác tiềm năng trong chiến lược mở rộng hợp tác của Mercosur.
-
Kinh tế Thế giới
Nhiều quốc gia dỡ bỏ hạn chế nhập khẩu thịt gà Brazil
09:30' - 05/07/2025
Brazil thông báo 7 quốc gia đã chính thức dỡ bỏ các hạn chế nhập khẩu thịt gà từ Brazil.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ ký thành luật gói cắt giảm thuế và chi tiêu toàn diện
07:48' - 05/07/2025
Dự cắt giảm thuế và chi tiêu toàn diện trị giá 4.500 tỷ USD là gói chính sách trong nhiệm kỳ thứ hai mang tính biểu tượng của Tổng thống Trump.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan chưa đạt được thỏa thuận về thuế quan với Mỹ
07:38' - 05/07/2025
Thái Lan vẫn chưa hoàn tất đàm phán với Mỹ về thuế đối ứng, song đã có được “những hiểu biết giá trị” để định hướng việc soạn thảo một đề xuất sửa đổi.
-
Kinh tế Thế giới
Ấn Độ đề xuất áp thuế đối ứng đối với thuế ô tô của Mỹ tại WTO
07:34' - 05/07/2025
Ấn Độ đã đệ trình lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đề xuất áp thuế đối ứng đối với các thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với ô tô và một số linh kiện ô tô.