Đề xuất 3 nhóm giải pháp giải quyết hàng tồn tại cảng Cát Lái

Cảng Cát Lái, thuộc Quận 2 của Tp. Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh. Ảnh minh họa: Trần Tình/TTXVN

Trước tình trạng hàng tồn kho tại khu vực cảng Cát Lái đang tăng lên mức báo động, ngày 1/8, Cục trưởng Cục hàng hải Việt Nam Nguyễn Xuân Sang đã có văn bản 3107/CHHVN-VTDVHH gửi Bộ Giao thông Vận tải đề xuất 3 nhóm giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ vấn đề này.
Theo đó, Cục Hàng hải Việt Nam đề xuất thực hiện ngay giải pháp giúp tăng năng lực giải phóng hàng ra khỏi cảng. Cụ thể, Cục Hàng hải Việt Nam giao Chi cục Hàng hải Việt Nam tại Tp. Hồ Chí Minh phối hợp với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn rà soát và làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn tại cảng để thống nhất cùng chủ hàng tháo gỡ các khó khăn vướng mắc sớm nhận hàng.
Thứ hai, Cục Hàng hải Việt Nam đề xuất sớm tăng năng lực khai thác của bãi cảng. Để thực hiện đề xuất này, Cục hàng hải Việt Nam giao cho Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chủ động điều chỉnh chất xếp container giữa các khu vực bãi container hàng nhập, container hàng xuất, container rỗng cho phù hợp để tăng khả năng tiếp nhận cho container hàng nhập.

Đồng thời, nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi, điều chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng; điều chỉnh thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp ...
Nhóm giải pháp thứ ba Cục Hàng hải Việt Nam đề xuất đó là yêu cầu Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn tạm thời ngừng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, cảng Tân Cảng Hiệp Phước về cảng Tân Cảng Cát Lái, trừ các trường hợp đặc biệt, căn cứ vào năng lực tiếp nhận của cảng Tân Cảng Cát Lái giao cho Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chủ động giải quyết.

Đồng thời, làm việc với các chủ hàng, hãng tàu hạn chế số chuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container hàng nhập về cảng đối với hàng nhập của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.
Ngoài ra, Cục hàng hải Việt Nam cũng xây dựng phương án điều tiết tuyến tàu cập cảng Cát Lái sang các cảng lân cận nêu trên trong trường hợp cảng Tân Cảng Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu. Hiện tại, cảng trong khu vực như: Cảng quốc tế Tân Cảng-Cái Mép (TCIT), Công ty cổ phần Tân Cảng-Cái Mép (TCTT), Cảng quốc tế Cái Mép (CMIT), Cảng Quốc tế SP-SSA (SSIT)... năng lực xếp dỡ vẫn còn khả năng tiếp nhận thêm.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Xuân Sang cho hay, để việc tháo gỡ những tồn đọng tại cảng Cát Lái, Cục Hàng hải Việt Nam đã thành lập Sở Chỉ huy tiền phương thuộc Chi cục Hàng hải Việt Nam tại Tp. Hồ Chí Minh trực tiếp phối hợp với các doanh nghiệp cảng, doanh nghiệp, cá nhân có liên quan. Từ đó, nhanh chóng xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc phát sinh nhằm bảo đảm duy trì hoạt động các cảng.
Theo tính toán của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, kế hoạch làm hàng của cảng Tân Cảng Cát Lái sẽ tiếp tục duy trì đến ngày 15/8/2021 (đạt mức cao nhất 97,5% hàng tồn bãi). Kế hoạch này sẽ tiếp tục được đơn vị này cập nhật và điều chỉnh hàng ngày, hàng tuần để giảm thiểu nguy cơ ngừng hoạt động của cảng.
Tuy nhiên, với tình hình dịch COVID-19 diễn biến tiếp tục phức tạp, Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận tăng cường thêm các giải pháp quyết liệt, mạnh hơn nữa, các nhà máy, xí nghiệp tiếp tục phải hạn chế hoặc dừng sản xuất thì sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng Tân Cảng Cát Lái và các cảng trong khu vực sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, các hãng tàu sẽ phải điều chỉnh lịch tàu vào các cảng của khu vực.
Trong trường hợp dịch bệnh còn kéo dài, dù đã điều tiết hàng hóa sang các cảng khác, kể cả ở khu vực Cái Mép - Thị Vải, khi năng lực tiếp nhận các cảng, ICD, bãi, kho hàng các nhà máy, xí nghiệp hết công suất, thì nguy cơ Cảng Cát Lái và các cảng khác tại khu vực Tp. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Vũng Tàu phải lần lượt tạm ngừng tiếp nhận tàu là khó tránh khỏi.
Vì thế, Cục Hàng hải Việt Nam tiếp tục có văn bản chỉ đạo các Cảng vụ Hàng hải trong cả nước dự liệu tình huống diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 để chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết hàng hóa trong từng khu vực cảng biển và giữa các khu vực với nhau.
Trên cơ sở đó, Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Tp. Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan sớm có cơ chế đặc thù cho cảng Cát Lái.
Cụ thể, đối với Tổng cục Hải quan, cần có cơ chế cho phép Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn vận chuyển container hàng nhập khẩu nói chung; trong đó có container tồn đọng trên 90 ngày về lưu giữ, thông quan, giao cho khách hàng và thanh lý hàng tồn đọng tại các cơ sở của tổng công ty này là cảng Tân cảng Hiệp Phước, các ICD Tân Cảng Nhơn Trạch (Đồng Nai), ICD Tân Cảng Sóng Thần (Bình Dương), ICD Tân Cảng Long Bình (Đồng Nai).

Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn cam kết chịu trách nhiệm nguyên trạng của seal và hàng hóa khi chuyển và lưu trữ.
Đồng thời, ưu tiên mở rộng các danh mục hồ sơ được tải lên cổng thông tin một cửa Quốc gia mà không cần bản giấy. Trước mắt, Cục Hải quan Tp. Hồ Chí Minh cho phép doanh nghiệp nộp bản chứng thư scan bằng điện tử trong thời gian áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ; bổ sung bản gốc sau để hạn chế người đến cảng làm thủ tục, ban hành cơ chế riêng trong việc làm thủ tục thông quan và vận chuyển hàng hóa nhập khẩu từ các cảng biển, cửa khẩu về lưu giữ tại các địa điểm thông quan trung gian.
Về phía hai địa phương là UBND Tp. Hồ Chí Minh và UBND tỉnh Đồng Nai, Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị ưu tiên cho lực lượng lao động trong dây chuyền sản xuất cảng.

Cho phép số lao động cần kíp trong dây chuyền sản xuất cảng được cấp phép lưu thông đến cảng làm việc. Đối với lao động đang cư trú tại huyện Nhơn Trạch cho phép lưu thông qua phà Cát Lái để vào cảng làm việc nếu có giấy xác nhận làm việc tại cảng và giấy chứng nhận xét nghiệm âm tính còn hiệu lực.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam nâng cấp chương trình phần mền cấp QR Code online, tiếp tục tạo cơ chế thuận lợi hơn trong việc cấp phép lưu hành cho đối tượng lái xe container. Đồng thời, thống nhất sử dụng 1 app thông minh để theo dõi, cập nhật thông tin xét nghiệm, test nhanh người điều khiển phương tiện.
Cùng đó, Sở Y tế Tp. Hồ Chí Minh lập điểm xét nghiệm nhanh và cấp giấy 24/7 tại Trường tiểu học Lương Thế Vinh, địa chỉ số 215 Trương Văn Bang, thành phố Thủ Đức để phục vụ đối tượng lái xe có giấy chứng nhận hết hạn hoặc sắp hết hạn ra, vào cảng Tân Cảng Cát Lái được thuận tiện, nhanh chóng.
Trong một diễn biến liên quan, Cục Hàng hải Việt Nam vừa cho biết, đơn vị này đã thiết lập đường dây nóng để hỗ trợ các chủ hàng, doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa tại cảng Cát Lái trong thời gian Tp. Hồ Chí Minh thực hiện Chỉ thị 16/CT-TTG của Thủ tướng Chính phủ để phòng COVID-19.
Theo đó, các doanh nghiệp có thể gọi trực tiếp đến số điện thoại: 0903.772.683 phản ánh, kiến nghị khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác đóng/rút hàng tại cảng Cát Lái để đơn vị chức năng ngành hàng hải kịp thời nắm bắt, phối hợp với cơ quan liên quan giải quyết nhanh chóng, tránh tình trạng hàng hóa bị tắc tại cảng.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp gây khó khăn cho quá trình khai thác cảng biển khu vực phía Nam, đặc biệt là khu vực cảng Cát Lái, Cục Hàng hải Việt Nam cũng thành lập Sở chỉ huy tiền phương để đảm bảo duy trì hoạt động tại các cảng biển.
Trong đó, chỉ huy trưởng là Cục trưởng Nguyễn Xuân Sang. Các phó chỉ huy trưởng bao gồm: ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng và ông Phạm Huy Toàn, Chi cục trưởng Chi cục Hàng hải Việt Nam tại Tp. Hồ Chí Minh.
Trên cơ sở tham mưu của các thành viên, Sở chỉ huy của Cục Hàng hải sẽ trực tiếp chỉ đạo, điều hành, áp dụng những giải pháp phù hợp, đảm bảo thực hiện đúng, đầy đủ các nhóm giải pháp đã được đề ra như: triển khai các giải pháp cần thiết điều tiết các tuyến tàu cập cảng, tăng cường năng lực giải phóng hàng hóa ra khỏi cảng, tăng cường năng lực khai thác cảng, giảm lượng hàng hóa nhập về cảng…
Trước đó, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn cho biết, sau 3 tuần Tp. Hồ Chí Minh thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16/CT-TTg, một số nhà máy, xí nghiệp thu hẹp/dừng sản xuất đã khiến lượng hàng tại cảng Cát Lái tăng mạnh khiến cảng này đối diện với nguy cơ gián đoạn hoạt động như đã xảy ra với các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua.
Tiếp nhận thông tin, Cục Hàng hải Việt Nam nhanh chóng làm việc với doanh nghiệp khai thác cảng và các cơ quan liên quan, đề ra những nhóm giải pháp tháo gỡ hiệu quả để hoạt động tại cảng biển đang đảm nhận 40% hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam sớm ổn định, tránh nguy cơ đứt gãy./.