Đề xuất các giải pháp giúp Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững

Phát biểu tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF) với chủ đề “Các giải pháp chiến lược và thực tiễn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao và bền vững trong bối cảnh mới” do Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam và Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức chiều 8/7, ông Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, Trưởng ban Chỉ đạo Đề án - nhấn mạnh, diễn đàn lần này là không gian để đại diện các cơ quan Chính phủ trình bày kế hoạch hành động, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong thực thi các mục tiêu tăng trưởng cao; đồng thời, đây cũng là nơi để cộng đồng doanh nghiệp và giới chuyên gia hiến kế, đưa ra đề xuất giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng nhanh nhưng vẫn đảm bảo tính bền vững.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, Việt Nam đã đặt ra mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng: GDP tăng 8% trong năm 2025 và vượt mốc hai con số (từ 10% trở lên) trong giai đoạn 2026 - 2030. Đây là mục tiêu mang tính bước ngoặt, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương và đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp.

Khi các động lực tăng trưởng truyền thống như khai thác tài nguyên, đầu tư công, lao động giá rẻ hay xuất khẩu gia công dần suy giảm hiệu quả và tính bền vững, nền kinh tế Việt Nam đứng trước yêu cầu tất yếu là phải tìm ra các động lực mới mang tính đột phá.

Làm thế nào để tạo được “cú hích” đủ mạnh nhằm chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đưa đất nước bước vào một chương phát triển mới: thịnh vượng, bền vững và tự chủ hơn - trở thành một câu hỏi chiến lược mang tính sống còn. Đây không chỉ là một thách thức về kinh tế, mà còn là bài toán lớn về tầm nhìn, thể chế và năng lực hành động.

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng kinh tế ấn tượng 7,52% - mức cao nhất trong vòng 15 năm qua. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước, Việt Nam đang đi ngược xu hướng của thế giới khi Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn,

Đặc biệt, sau gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, từ một nền kinh tế “lạc hậu, kém phát triển”, Việt Nam đã có bước chuyển mình đáng kể, vươn lên thành nền kinh tế đứng thứ 32 thế giới về quy mô, nằm trong nhóm 20 quốc gia hàng đầu về thương mại và thu hút FDI. Năm 2024, GDP bình quân đầu người đã đạt hơn 4.700 USD, tiệm cận ngưỡng thu nhập trung bình cao.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra hàng loạt thách thức lớn mà thế giới đang phải đối mặt. Đó là thách thức từ sự bất định khi các cú sốc và biến động địa chính trị, địa kinh tế ngày càng thường xuyên, đa chiều hơn; Khoa học công nghệ đang thay đổi căn bản cấu trúc của nền kinh tế và định hình lại chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng toàn cầu; Tác động của phân tách, phân mảnh kinh tế; Suy giảm niềm tin bắt nguồn từ cạnh tranh chiến lược đang hạn chế vai trò của các cơ chế hợp tác đa phương; Sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc; Xuất hiện nhiều yếu tố kìm hãm xu hướng phát triển bền vững và bao trùm; Các thách thức an ninh phi truyền thống.

“Những thách thức này đang diễn ra trên toàn cầu cũng đang trở thành những thách thức đối với Việt Nam chúng ta”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Để vượt qua những khó khăn và tạo động lực tăng trưởng mới, hướng tới mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 và từ 10% trở lên trong giai đoạn 2026 - 2030, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất 7 giải pháp, nhiệm vụ chiến lược:

Trước hết là tiếp tục hoàn thiện thể chế, đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật theo hướng minh bạch, ổn định, tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, thời gian qua Việt Nam đã từng bước giải quyết được những “điểm nghẽn” về thể chế, đẩy mạnh phân cấp, cải cách thủ tục hành chính và tổ chức lại bộ máy hiệu quả hơn.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát và hoàn thiện hệ thống pháp luật trong các lĩnh vực trọng yếu như đất đai, khoáng sản, quy hoạch; đồng thời, cần ưu tiên tập trung tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc của hơn 2.887 dự án với quy mô vốn hơn 235 tỷ USD và diện tích đất khoảng 347 nghìn ha để khơi thông nguồn lực cho phát triển.

Một nhiệm vụ then chốt khác là huy động tối đa nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; trong đó, đầu tư công giữ vai trò “dẫn dắt”, là “vốn mồi” để kích hoạt dòng vốn từ khu vực kinh tế tư nhân. Đặc biệt, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng kêu gọi tập trung phát triển kết cấu hạ tầng hiện đại, sớm hoàn thành các công trình trọng điểm quốc gia, đồng bộ hóa cơ cấu nguồn điện, thúc đẩy các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới phù hợp với điều kiện phát triển từng thời kỳ.

Cùng với đó, tận dụng lợi thế từ không gian phát triển mới, thông qua việc hợp nhất các địa phương và mô hình chính quyền 2 cấp; đồng thời, khai thác tiềm năng từ các động lực tăng trưởng mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, AI, bán dẫn, công nghệ lượng tử…

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đặc biệt nhấn mạnh đến việc phát triển các mô hình kinh tế mới như khu Thương mại tự do, Trung tâm tài chính, gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và kết nối mạng lưới nhân tài trong và ngoài nước.

"Cần xác định đây là những động lực chính để tái cấu trúc nền kinh tế, xác lập mô hình tăng trưởng mới, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo sự chuyển biến về chất trong giai đoạn phát triển mới. Đồng thời, cần hỗ trợ phát triển và kết nối các khu vực kinh tế: nhà nước, tư nhân và FDI để tạo ra “sức mạnh tổng hợp” cho nền kinh tế quốc dân", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Song song với đó, thu hút các dự án đầu tư lớn trong các ngành chiến lược, có tính chất đột phá và tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Đặc biệt, cần thúc đẩy hội nhập quốc tế một cách chủ động, hiệu quả. “Nội lực phải được đặt ở vị trí quyết định; ngoại lực là nguồn bổ sung, hỗ trợ cho phát triển, bảo đảm hội nhập toàn diện, sâu rộng mà vẫn giữ vững độc lập tự chủ, nâng cao năng lực tự cường và khả năng thích ứng trước mọi biến động toàn cầu”, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu.

Cũng tại diễn đàn, lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp, hiệp hội đại diện cho các lĩnh vực, ngành hàng đã chia sẻ thông tin thực tiễn, đánh giá cơ hội bứt phá tăng trưởng của từng ngành trong giai đoạn tới, góp phần vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc tháo gỡ nhanh, triệt để các rào cản là yếu tố tiên quyết để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững. Cùng với đó, cần kiến tạo các cơ chế, chính sách có tính đột phá nhằm thúc đẩy phát triển các mô hình kinh tế mới, các ngành chiến lược có giá trị gia tăng cao, đủ sức cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo Ban tổ chức, diễn đàn VEGF dự kiến được tổ chức thường niên với Phiên toàn thể và định kỳ hoặc theo yêu cầu với các phiên chuyên đề, nhằm tăng cường kết nối chính sách với thực tiễn. Qua đó, tạo kênh trao đổi, đối thoại giữa cơ quan hoạch định chính sách và các chủ thể thực thi.

Hoạt động đối thoại thường niên tại diễn đàn sẽ góp phần quan trọng vào việc giám sát, đánh giá triển khai các nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; đồng thời, củng cố tinh thần quyết tâm, sự đồng thuận và nỗ lực của các chủ thể trong việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững trong giai đoạn tới.