"Điểm tựa" cho doanh nghiệp điện

Cùng đó, dự báo nhu cầu tiêu thụ điện sẽ tăng mạnh nhờ hoạt động sản xuất tiếp tục phục hồi.

Thực tế, với dự báo kinh tế năm 2025 tiếp tục tăng trưởng mạnh, Bộ Công Thương đặt kịch bản cơ sở tăng trưởng tiêu thụ điện đạt mức 11-12%. Đây được xem là điểm tựa cho huy động vốn đầu tư dự án điện trong bối cảnh tăng trưởng nguồn điện chậm lại.

Tăng trưởng nguồn điện chậm hơn so với tốc độ tăng trưởng phụ tải là áp lực, nhưng cũng được cho là cơ hội với các nhà máy hưởng lợi từ xu hướng huy động tích cực hơn, đặc biệt khi Bộ Công Thương đang tăng cường chuẩn bị, quyết tâm không để xảy ra tình trạng thiếu điện như năm 2023.

Với việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tăng giá điện bán lẻ sẽ cải thiện môi trường huy động các nhà máy từ năm 2025, tạo dư địa lớn hơn để huy động nhóm điện giá cao như điện khí.

Luật Điện lực sửa đổi được thông qua trong tháng 11/2024 đóng vai trò như một hành lang pháp lý tổng thể của ngành, bao quát được các chính sách lớn về quy hoạch phát triển điện lực, đầu tư xây dựng dự án điện và phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.

Bên cạnh một số vấn đề nổi bật như cho phép phát triển điện hạt nhân, xóa bỏ bù chéo giá điện, cải cách thị trường điện…, Luật Điện lực sửa đổi tiếp tục đề cao vai trò của các nguồn điện năng lượng tái tạo, điện khí LNG và yêu cầu có những cơ chế để đẩy nhanh đầu tư các nguồn điện này.

Ngay sau khi thông qua Luật Điện lực, Chính phủ đã ban hành kế hoạch triển khai luật, quy định rõ về nội dung công việc và trách nhiệm đối với các thông tư, nghị định quan trọng của ngành. Công ty cổ phần Chứng khoán MB cho rằng, đây sẽ là cơ sở quan trọng để các thông tư, nghị định được đẩy nhanh ban hành trong năm 2025, tạo ra môi trường đầu tư thông thoáng hơn, đặc biệt đối với nhóm điện năng lượng tái tạo và điện khí.

Theo Công ty cổ phần Chứng khoán FPT (FPTS), sản lượng điện thương phẩm toàn hệ thống trong năm 2025 dự báo sẽ tăng trưởng 2 con số do nhu cầu tiêu thụ điện ở hoạt động sản xuất công nghiệp dự báo sẽ tiếp tục gia tăng mạnh mẽ.

Hai loại hình đóng góp chính vào tăng trưởng sản lượng điện là thủy điện nhờ thời tiết ít cực đoan hơn tạo điều kiện gia tăng mức công suất vận hành và nhiệt điện than nhờ được gia tăng huy động để bù đắp thiếu hụt sản lượng từ các loại hình khác. Ngược lại, FPTS cho rằng sản lượng từ nhiệt điện khí sẽ suy giảm do thiếu hụt sản lượng khí cung cấp cho các nhà máy điện

Dự báo trong năm 2025, giá phát điện bình quân của các doanh nghiệp sản xuất điện sẽ có sự thay đổi giữa các nhóm. Đối với nhiệt điện, giá phát điện bình quân dự báo sẽ tăng nhờ Bộ Công Thương triển khai kế hoạch nâng tỷ lệ sản lượng điện thanh toán theo hợp đồng thỏa thuận mua bán điện (PPA) về lại 80%, nhằm bảo đảm nguồn cung điện ổn định cho năm tới. Trong khi đó, giá phát điện bình quân của nhóm thủy điện dự báo giảm do điều chỉnh giá trung bình trên thị trường phát điện cạnh tranh (giá CGM). Cụ thể, khi sản lượng điện của nhóm nhiệt điện tập trung vào các hợp đồng PPA, sản lượng điện trên thị trường cạnh tranh sẽ đến từ các loại hình có giá chào bán rẻ hơn, kéo theo giá điện trên thị trường giảm.

MBS dự báo năm 2025 sẽ là giai đoạn tái khởi động phát triển năng lượng tái tạo, trong khi về huy động, nhóm nhiệt điện sẽ được hưởng lợi. Từ năm 2025, ngành năng lượng tái tạo sẽ được hưởng lợi từ nhiều chính sách quan trọng đã và đang được đẩy nhanh ban hành, gồm cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA, tính toán sơ bộ về khung giá điện gió.

Chuyên gia phân tích từ MBS cũng kỳ vọng sẽ có những kết luận cuối cùng và hướng xử lý cho nhóm năng lượng tái tạo sai phạm. Các yếu tố trên sẽ chấm dứt giai đoạn ảm đạm của ngành trong 3 năm vừa qua, khởi động lại quá trình phát triển của nhóm để phù hợp với các nhiệm vụ trong Quy hoạch Điện VIII.

Đối với nhóm điện khí, bên cạnh khơi thông về khung giá điện LNG, hỗ trợ triển khai các nhà máy mới, các doanh nghiệp cũng kỳ vọng phục hồi huy động sau giai đoạn huy động kém 2023-2024 do thiếu khí. Huy động điện than cũng kỳ vọng duy trì ở mức cao, trong bối cảnh cần dự phòng kịch bản thủy văn kém thuận lợi từ quý II/2025.

Giám đốc phân tích Công ty Trách nhiệm Chứng khoán Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS), ông Trần Minh Hoàng cho biết, nhu cầu điện năng tiếp tục tăng mạnh nhờ sự phục hồi kinh tế; trong đó, các ngành công nghiệp và xây dựng chiếm hơn 51% tổng tiêu thụ, theo sau là sinh hoạt và tiêu dùng (35%). Tuy nhiên, khu vực miền Bắc dự báo sẽ đối mặt với tình trạng cung ứng căng thẳng khi tỷ lệ dự phòng chỉ đạt 3 - 4%, gây áp lực lớn lên các nguồn nhiệt điện và hệ thống truyền tải.

Vị chuyên gia cho rằng, lợi thế không chia đều cho các cổ phiếu ngành điện mà tuỳ thuộc vào từng phân khúc. Năm 2025, các phân khúc chính trong ngành điện bao gồm nhiệt điện than, năng lượng tái tạo, điện khí LNG và thủy điện đều có triển vọng tích cực, nhưng cũng đối mặt với những rủi ro đặc thù.

Triển vọng cổ phiếu ngành điện năm 2025 là sự pha trộn giữa cơ hội và thách thức. Các doanh nghiệp niêm yết đầu ngành như Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam - CTCP (mã chứng khoán: POW), Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (mã chứng khoán: REE), Công ty cổ phần Tập đoàn PC1 (mã chứng khoán: PC1) và  Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh ( mã chứng khoán: QTP) đang đứng trước cơ hội lớn để tận dụng sự tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ và chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cân nhắc các yếu tố rủi ro liên quan đến chi phí nguyên liệu và khả năng vận hành của các dự án lớn.