Độc đáo ngôi chùa cổ trong núi ở Yên Bái
Trong một chuyến kinh lý, nhà vua thấy thế núi "long chầu hổ phục", có hang động đẹp nên sau đó đã đem di hài Thái mẫu lên hung cát ở đây, nay vẫn còn cung Thái mẫu ở trong động.
Đến thời tiền Lê, một nhà vua đến động này và đặt tên là “Động Hương Thảo tự” để sánh với động Hương Tích tự ở trấn Sơn Tây. Ngày nay, người dân địa phương quen gọi là chùa Hang São.
Theo Sư cô Thích nữ Diệu Hiếu, Hang São là ngôi đẹp nổi tiếng ở Yên Bái. Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên rất ít du khách hành hương về chùa. Hàng ngày chỉ có các phật tử trong vùng về thắp hương cầu phật. Chùa có ba động: Động Chào hạ (Đền Hạ), động Chùa Trung (Đền Trung) và động Chùa Thượng (Đền Thượng). Đền Hạ là động thiên tạo trong lòng núi rộng chừng vài trăm mét vuông, có khu ngoài và khu trong. Khu ngoài là nhập môn (cửa vào) nơi để phật tử, du khách nghỉ ngơi, sửa sang lễ vật.Khu trong là thủy cung mê lộ. Thiên nhiên đã tạo ra bàn thờ Thập bát long chầu (Mười tám vị thần dưới nước); cung thờ vua An Dương Vương, công chúa Mỵ Châu và tượng chàng Trọng Thủy…
Đi lên lưng chừng núi là động Chùa Trung. Trước cửa động là các chuông bằng đá lớn buông xuống, gõ vào âm vang như trống đồng. Vào trong động có những khu rộng bằng phẳng, vòm động cao chừng mươi, mười lăm mét buông xuống muôn vàn nhũ đá với nhiều hình tượng như: Nàng vọng phu, hang tâm tình, Thánh Gióng cưỡi ngựa, sư tử, voi, trâu thần... bằng đá khổng lồ huyền ảo. Ở góc cao của động có đường lên trời.
Lên cao tiếp sẽ tới động Chùa Thượng với nhiều hang động sâu và dài. Chốn này là nơi bồng lai tiên cảnh được gắn vào các sự tích lịch sử như: Đền mẹ Âu Cơ, động bầu sữa mẹ Âu Cơ, Cung thái mẫu Vua Hùng Vương thứ 6, động Sơn Tinh, Thủy tinh... Đặc biệt, khu động đền thờ Hai Bà Trưng rộng chừng 300 mét vuông được thiên tạo như thật. Trước động là hai con voi trắng khổng lồ. Đầu voi có hình người đang cưỡi voi với tư thế lao về phía trước.Dưới chân voi có "hồ" thần nông nước trong vắt, được thiên tạo be bờ uốn lượn nghệ thuật. Dưới "hồ" là những tràn ruộng bậc thang nhỏ xíu được gọi là những "cánh đồng" thần nông. Cạnh đó là giếng tiên không bao giờ cạn nước và dòng suối nhỏ chảy nhẹ vào khe đá. Ở phía cuối động có "hồ" giải oan.
Giữa động có một gò đá nổi lên như hòn non bộ cao chừng 2 m cùng nhiều tượng bằng nhũ đá và bát hương tự nhiên. Du khách đến đây có thể dừng chân thắp hương cầu bình an, hạnh phúc.
Theo ông Hoàng Tiến Long, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Yên Bái, khởi thủy chùa Hang São được các cư dân Tày bản địa xây vào thế kỷ XIII - XIV để thờ Phật. Tới thời Lê Trung Hưng, khi Vũ Văn Mật xây thành Đại Đồng tại châu Thu Vật, trấn Tuyên Quang, đã tiến cử con gái là Vũ Thị Ngọc Anh tinh thông văn võ lại am hiểu nghề nông với vua Lê và được phong chức Phó tướng, phụ trách quân lương hậu cần.Bà đã đem kinh nghiệm canh tác ở miền xuôi phổ biến cho bà con Tày bản địa và quân binh trong vùng khai hoang ruộng nước, trồng bông dệt vải. Bà đã cùng chủ tướng Vũ Văn Mật xây dựng nên một hệ thống thành nhà Bầu rộng khắp. Lúc này, chùa Hang São trở thành kho tập kết lương thực phòng khi chiến tranh với nhà Mạc.
Theo “Kiến văn tiểu lục” của Lê Quý Đôn, do có nhiều công lao trong xây dựng căn cứ và dạy dân trồng lương thảo, bà Vũ Thị Ngọc Anh được bà con trong vùng tôn vinh là “Bà chúa lương”, “Bà chúa kho”, “Bà chúa Bầu”, “Bà Anh thần nông”. Người địa phương còn gọi bà là “Bà Bụt" hay "Bà Ỏn”. Để tưởng nhớ công ơn sau khi bà mất, người dân thôn, bản tôn thờ bà Vũ Thị Ngọc Anh trong chùa Hang São.
Đến thời Nguyễn, với việc coi trọng tu bổ đình, đền, chùa và nghi thức tế tự, nhân dân bản São dựng thêm một ngôi chùa nhỏ với ba gian nhà tranh thờ Phật và bà Vũ Thị Ngọc Anh ở trước chùa. Tháng 12/1949, chùa Hang São, xã Tân Lập vinh dự là nơi tổ chức Đại hội Đảng bộ huyện Lục Yên lần thứ hai.Đây là dấu mốc quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ huyện Lục Yên về việc huy động sức người, sức của phục vụ tiền tuyến, góp phần tích cực vào chiến thắng Sông Thao. Vì vậy, ngày 17/9/2009, Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 1395/QĐ-UBND công nhận chùa Hang São thuộc thôn São, xã Tân Lập, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Vén màn bí ẩn loài thú có vú đẻ trứng độc đáo nhất thế giới
16:45' - 29/03/2022
Một nhóm nhà khoa học Australia và Mỹ đã khám phá ra nguồn gốc của hai loài động vật có vú đẻ trứng đặc biệt nhất trên thế giới là thú lông nhím echidna và thú mỏ vịt.
-
Kinh tế & Xã hội
Kiến tạo các không gian sáng tạo độc đáo, mới lạ cho Hà Nội
10:13' - 18/09/2021
Phương án “Quận nghệ thuật sông Hồng” của kiến trúc sư Đoàn Kỳ Thanh và các cộng sự có sức thuyết phục cao đối với mọi người bởi tính độc đáo, mới lạ và kỳ vọng tạo sự đột phá trong sáng tạo.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Báo chí Nam Mỹ đưa tin về Chiến thắng 30/4
08:12'
Ngày 26/4, báo chí Argentina đã đưa tin đậm nét về Chiến thắng 30/4, Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024) của dân tộc Việt Nam.
-
Kinh tế & Xã hội
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay ngày 27/4/2024
08:11'
Bnews. Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/4, sáng mai 28/4, các trận đấu trong nước, quốc tế đêm nay và sáng mai được cập nhật mới nhất, chính xác nhất. Lịch thi đấu ngoại hạng Anh, La Liga, Bundesliga.
-
Kinh tế & Xã hội
Động đất mạnh 6,1 độ ở Đài Loan (Trung Quốc)
07:58'
Cơ quan phụ trách thời tiết Đài Loan (Trung Quốc) cho biết hai trận động đất, trong đó trận có độ lớn 6,1, đã xảy ra ở quận Hoa Liên vào sáng 27/4 và chưa có báo cáo thiệt hại.
-
Kinh tế & Xã hội
Cháy lớn tại Brazil, ít nhất 10 người thiệt mạng
07:57'
Ngày 26/4, hỏa hoạn lớn đã xảy ra tại một khách sạn cũ ở thành phố Porto Alegre, thủ phủ của bang Rio Grande do Sul ở miền Nam Brazil, khiến ít nhất 10 người thiệt mạng.
-
Kinh tế & Xã hội
Bầu cử Mỹ 2024: Tổng thống J.Biden sẵn sàng tranh luận với đối thủ D.Trump
07:56'
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 26/4 tuyên bố ông sẵn sàng tranh luận với cựu Tổng thống Donald Trump, mặc dù không nêu rõ thời gian cụ thể.
-
Kinh tế & Xã hội
Đường phố Hà Nội trang hoàng rực rỡ dịp lễ 30/4 - 1/5/2024
07:08'
Hướng tới kỷ niệm 49 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 138 năm Ngày Quốc tế Lao động, trên các tuyến phố chính của Hà Nội được trang hoàng rực rỡ.
-
Kinh tế & Xã hội
Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển
21:22' - 26/04/2024
Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức Chương trình "Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển".
-
Kinh tế & Xã hội
Phân luồng giảm ùn tắc giao thông dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
20:08' - 26/04/2024
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội vừa ban hành thông báo hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế & Xã hội
Thi hành kỷ luật Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hương Giang
19:53' - 26/04/2024
Ngày 26/4/2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã ký các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thi hành kỷ luật đối với Chủ tịch UBND tỉnh và nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh.