Đồng Nai: Hàng loạt vướng mắc “níu chân” dự án trọng điểm

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, trên địa bàn hiện có 19 dự án trọng điểm cấp quốc gia (sân bay Long Thành, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, đường Vành đai 3 – Thành phố Hồ Chí Minh) và cấp tỉnh; trong đó có 8 dự án đang triển khai, còn lại đang thực hiện thủ tục đầu tư, bồi thường. Đến nay hầu hết các dự án đang triển khai đều gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, không đảm bảo tiến độ, đặc biệt là giải phóng mặt bằng rất chậm.

Cấp phối đá dăm tại cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Ảnh: Công Phong - TTXVN

Dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu việc bàn giao mặt bằng có nhiều tiến triển so với trước, tuy nhiên vẫn còn chậm so với yêu cầu. Do đa số mặt bằng bàn giao không liền thửa, không liên tục nên nhiều vị trí dù đã có mặt bằng nhưng nhà thầu chưa thể tiếp cận để thi công.

Một số gói thầu xây lắp tại dự án chậm tiến độ từ 4 đến 8 tháng. Ngoài vướng mặt bằng, tại cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu còn tồn tại nhiều vướng mắc, đặc biệt là vấn đề thiếu hàng triệu m3 đất đắp nền đường, chưa có bãi đổ thải, hệ thống hạ tầng kỹ thuật trên tuyến chưa được di dời; toàn dự án có 4 khu tái định cư nhưng mới có 2 khu đang được xây dựng, còn lại chưa khởi công.

Cùng đó, Dự án đường Vành đai 3 – Thành phố Hồ Chí Minh, hiện mặt bằng vẫn chưa bàn giao đầy đủ, các gói thầu đều chậm tiến độ, mới thực hiện được từ 5% đến 12% khối lượng. Dự án chưa có bãi đổ thải, thiếu vật liệu san lấp, đặc biệt là cát. Riêng Dự án sân bay Long Thành việc bàn giao mặt bằng đã hoàn thành, trên công trường đang đồng loạt triển khai nhiều gói thầu lớn, tiến độ đảm bảo.

Với dự án trọng điểm cấp tỉnh, chỉ có tuyến đường kết nối vào cảng Phước An (huyện Nhơn Trạch) đảm bảo tiến độ, 4 dự án còn lại đều chậm. Trong đó, giải phóng mặt bằng phục vụ đường Hương lộ 2 chậm tiến độ 6 tháng so với kế hoạch ban đầu. Dự án đường Trục trung tâm thành phố Biên Hòa chậm 500 ngày so với bảng tiến độ được lập. Dự án đường và kè ven sông Đồng Nai, Dự án đường ven sông Cái giải phóng mặt bằng chậm, tiến độ xây lắp chưa đạt yêu cầu...

Theo ông Nguyễn Hữu Nguyên - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai, năm 2024 tỉnh bố trí hơn 20.400 tỷ đồng vốn đầu tư công (bao gồm vốn kéo dài), đến cuối tháng 10 mới giải ngân được hơn 9.300 tỷ đồng (đạt gần 46%).

Tỉnh bố trí cho các dự án trọng điểm hơn 7.400 tỷ đồng của năm 2024 và đến nay giải ngân được gần 3.800 tỷ đồng. Vốn đầu tư công cho các dự án trọng điểm của Đồng Nai rất lớn, chiếm hơn 36% tổng vốn, việc đẩy nhanh tiến độ dự án góp phần khơi thông giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh.

Tại buổi làm việc, các đơn vị liên quan kiến nghị tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các địa phương xử lý dứt điểm những vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, nhanh chóng bàn giao đất triển khai dự án. Riêng trong phạm vi Dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu có hàng trăm hộ phải dời đi nhưng không đủ điều kiện cấp đất tái định cư. Vừa qua, Đồng Nai có chủ trương ưu tiên những hộ phải di chuyển chỗ ở phục vụ dự án nhưng không được bố trí tái định cư được mua nhà ở xã hội. Nhưng đến nay cơ quan chức năng chưa có hướng dẫn cụ thể về tiêu chí, điều kiện để được ưu tiên.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai nhấn mạnh, nhằm phát triển hệ thống hạ tầng, địa phương đã bố trí nguồn vốn lớn triển khai nhiều dự án trọng điểm. Tuy nhiên, các dự án chậm tiến độ, chậm giải ngân vốn gây ra lãng phí lớn. Đề nghị các đơn vị rà soát những dự án đã được bố trí vốn nhiều năm nhưng vẫn chưa hoàn thành để báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đưa ra giải pháp xử lý.

Ông Nguyễn Hồng Lĩnh cho rằng, có nhiều “nút thắt” trong giải phóng mặt bằng phục vụ dự án, vấn đề lớn nhất là tái định cư. Việc chính quyền Đồng Nai đề xuất những hộ phải di dời phục vụ dự án nhưng không đủ điều kiện bố trí tái định cư được ưu tiên thuê, mua nhà ở xã hội là hợp lý. Để đẩy nhanh tiến độ dự án trọng điểm, giải ngân vốn đầu tư công, trường hợp cần thiết, Ban Cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai có thể thay “tướng” những vị trí quan trọng.

Theo ông Võ Tấn Đức - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, bồi thường, giải phóng mặt bằng tại các dự án trên địa bàn có nhiều khó khăn, vướng mắc và đã tồn tại nhiều năm nhưng chưa được giải quyết triệt để. 

Sở Tài nguyên và Môi trường cần nhanh chóng chủ trì, nghiên cứu các chính sách liên quan để tham mưu tỉnh quy trình, thủ tục thực hiện giải phóng mặt bằng nhằm áp dụng cho toàn tỉnh. Các huyện, thành phố rà soát quy hoạch, ngân sách của địa phương, qua đó sớm đề xuất đầu tư các khu tái định cư phục vụ dự án; kiện toàn độ ngũ cán bộ, công chức có năng lực chuyên môn tốt thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Tỉnh Đồng Nai giao Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai sớm tham mưu tỉnh ban hành cơ chế đặc thù nhằm giải quyết nguồn đất đắp phục vụ cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Các đơn vị phối hợp tham mưu tỉnh Đồng Nai ban hành tiêu chí, điều kiện để được ưu tiên mua nhà ở xã hội đối với những hộ không được bố trí tái định cư nhưng phải di chuyển chỗ ở tại Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đoạn qua thành phố Biên Hòa.