Đột phá hạ tầng, tạo đòn bẩy vận tải thủy
Đặc biệt, Chính phủ vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Với nguồn vốn lớn, nhiều cơ chế đột phá, ngành đường thủy kỳ vọng có đòn bẩy để cải thiện về kết cấu hạ tầng.
* Khơi dậy tiềm năng vận tải thủy
Ông Lê Minh Đạo, Phó Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa Việt Nam nhìn nhận, hệ thống đường thủy có tiềm năng lớn và thế mạnh về vận chuyển hàng hóa giá rẻ cự ly trung bình (300-500km) so với đường bộ, đường sắt. Tuy nhiên, đến nay, đường thủy vẫn chưa khai thác được tiềm năng này, chưa tạo được sự cạnh tranh so với loại hình vận tải khác bởi điểm nghẽn về hạ tầng và nguồn vốn đầu tư.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch thường trực Hội Cảng - Đường thủy và thềm lục địa Việt Nam, hiện đầu tư cho đường thủy nội địa; trong đó có hạ tầng rất thấp. Mặc dù thị phần vận tải hàng hóa đường thuỷ nội địa chiếm gần 20%, nhưng tỷ trọng vốn đầu tư cho đường thuỷ chỉ hơn 1%. Nguồn vốn hạn hẹp nên một số tuyến đường thủy trọng điểm đang bị hạn chế khả năng vận tải, lưu thông do tồn tại các nút thắt về cầu vượt sông, kênh có tĩnh không thấp như: cầu Đuống, Đồng Nai, Phước Long, Măng Thít, Nàng Hai, Rạch Ông, An Long...Ngoài ra, tính liên kết vùng, liên kết với các phương thức vận tải khác của vận tải thủy còn kém. Hoạt động logistics lĩnh vực đường thủy còn nhiều hạn chế… Riêng khu vực phía Bắc, sản lượng vận tải container còn thấp.
Mặc dù còn những tồn tại, khó khăn nhưng theo đại diện Tổng công ty Tư vấn thiết kế (TEDI), ngành đường thủy hiện có những thuận lợi về cơ chế chính sách khi Quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.Tiếp đó là Quyết định số 1269/QĐ-TTg ngày 19/10/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch, chính sách, giải pháp thực hiện Quy hoạch và Quyết định số 21/2022/QĐ-TTg phê duyệt cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển giao thông vận tải đường thủy nội địa.
Theo đó, có 6 dự án sử dụng vốn ngân sách giai đoạn 2021-2030 gồm: Nâng cấp tuyến vận tải thủy sông Đuống (cầu đường sắt Đuống); Dự án WB6 - giai đoạn bổ sung vốn (kênh nối Đáy - Ninh Cơ); Dự án Nâng cấp tuyến Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình qua sông Luộc (Hành lang đường thủy số 2); Nâng cấp tuyến vận tải thủy Việt Trì - Yên Bái (sông Hồng); Nâng cấp tuyến vận tải thủy Vạn Gia - Ka Long; Nâng cao tĩnh không các cầu đường bộ, đường sắt cắt qua tuyến đường thủy nội địa quốc gia - giai đoạn 1 (khu vực phía Bắc). Cùng với đó, phát triển kết cấu hạ tầng, kết nối với cảng biển cửa ngõ, cảng biển quan trọng của các vùng kinh tế trọng điểm, cảng cạn (ICD), đẩy mạnh phát triển các tuyến vận tải container, tuyến vận tải sông biển (VR-SB), phát triển đội tàu chuyên dùng (container, lái mũi, cabin nâng hạ, sà lan khớp nối mềm…), đưa tàu trọng tải lớn vào sâu trong nội địa.*Cụ thể chính sách khuyến khích đầu tư
Theo Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải dự báo đến năm 2030, khối lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa đạt khoảng 715 triệu tấn, tăng bình quân 8,65%/năm; vận chuyển hành khách khoảng 397 triệu lượt khách, tăng bình quân 4,6%/năm; thị phần vận tải thủy nội địa đạt 16,24% về hàng hóa và 3,79% về hành khách.
Với hành lang pháp lý, khung cơ chế, chính sách tiếp tục được hoàn thiện, đại diện Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải nhận định sẽ là động lực và cơ hội lớn để đường thủy nội địa có thể thu hút nguồn lực xã hội hóa tham gia đầu tư kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn, các doanh nghiệp đang khai thác, vận hành các chuỗi dịch vụ đa phương thức.
Ông Nguyễn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch thường trực Hội Cảng - Đường thủy và thềm lục địa Việt Nam cho rằng, đối với đầu tư hạ tầng, vẫn phải dành vốn ngân sách tương xứng, đáp ứng đồng bộ hóa để khai thác hiệu quả toàn tuyến vận tải thủy.Cùng đó là đầu tư hạ tầng kết nối với các phương thức vận tải khác. Với huy động vốn ngoài ngân sách, cần có chính sách, cơ chế ưu tiên, ưu đãi riêng cho lĩnh vực đường thủy nội địa để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư.
Theo đại diện Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam, xây dựng kết cấu hạ tầng và mua sắm đóng mới phương tiện luôn cần một khối lượng vốn lớn nhưng lại thu hồi chậm. Hiện các doanh nghiệp đều phải vay ngân hàng thương mại theo lãi suất thị trường với thời gian trung hạn 5 năm. “Như vậy rất khó và dễ rủi ro cho doanh nghiệp khi xây dựng kế hoạch đầu tư. Vì vậy, nhà nước nên có chương trình tài chính giúp doanh nghiệp đầu tư kết cấu hạ tầng và mua sắm phương tiện phục vụ cho ngành giao thông vận tải thủy nội địa, có thể là một gói vay vốn ưu đãi trong thời gian từ 10-15 năm cùng lãi suất ổn định và thấp hơn thị trường”, đại diện Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam đề nghị. Ông Trần Đỗ Liêm, Chủ tịch Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam phân tích, điều quan trọng nhất để đường thủy tăng sức cạnh tranh là thời gian vận chuyển nhanh hơn và nâng cao năng suất vận chuyển, khai thác được phương tiện trọng tải lớn, góp phần tiết kiệm chi phí giá thành vận tải.Để làm được điều này, cần sớm đầu tư nâng cấp cải tạo tuyến kênh, nạo vét đạt tiêu chuẩn luồng đường thủy nội địa trên các tuyến vận tải đường thủy nội địa chính, đầu tư các cảng cạn nhằm tiếp nhận được phương tiện thủy vào xếp, dỡ hàng hoá.
Đưa ra các giải pháp phát triển vận tải đường thủy nội địa trong thời gian tới, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam đề nghị, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Chính phủ xem xét miễn phí cơ sở hạ tầng đối với hàng hóa được vận chuyển bằng phương tiện đường thủy nội địa.Điều này nhằm tăng tính cạnh tranh, góp phần dịch chuyển cơ cấu vận tải, hàng hóa chuyển từ đường bộ xuống đường thủy nội địa và giảm tác động tiêu cực đến môi trường, giảm thiểu ùn tắc, tai nạn giao thông trên hệ thống đường bộ.
Bộ Giao thông Vận tải cũng nghiên cứu phát triển phương tiện thủy nội địa chuyên dùng, chở container phù hợp với đặc thù kết cấu hạ tầng (luồng tuyến, tĩnh không cầu…) đường thủy nội địa theo từng khu vực và tuyến vận tải ven biển.Bộ cũng khuyến khích, hỗ trợ đầu tư phát triển hệ thống cảng theo cụm, kết nối thuận lợi tối đa với đường bộ, cảng cạn, tạo điều kiện hình thành các cảng đầu mối có quy mô lớn có công nghệ bốc xếp hiện đại, tiến tới hình thành các Trung tâm logistics đường thủy nội địa và tham gia vận tải đa phương thức.
Đặc biệt, các tỉnh, thành phố quan tâm bố trí đất dọc theo các tuyến đường thủy nội địa chính để hình thành những cụm cảng ở khu vực thuận lợi cho việc kết nối với các khu công nghiệp, khu chế xuất… và hình thành tuyến vận tải thủy container kết nối với các cảng biển cửa ngõ quốc tế, để tối ưu hoá hiệu quả hoạt động vận tải, đặc biệt phục vụ cho xuất nhập khẩu… Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải cho biết, thời gian tới sẽ tập trung triển khai, cụ thể hóa 9 hành lang vận tải thủy trong quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa để khai thác lợi thế đường thủy nội địa đồng thời sẽ ban hành các cơ chế, chính sách để phát triển vận tải ven bờ một cách tốt nhất. Bộ Giao thông Vận tải cũng khuyến khích hình thành các doanh nghiệp, các tập đoàn vận tải thủy nội địa lớn để quy tụ, hình thành các doanh nghiệp lớn với đội tàu hùng mạnh để khai thác có hiệu quả, đóng góp tỷ trọng vận tải hàng hóa lớn, giảm tải cho vận tải đường bộ, đường sắt./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Cảng vụ đường thủy siết quản lý phương tiện, cảng bến
16:11' - 21/11/2022
Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực I (Cục Đường thủy nội địa Việt Nam) chú trọng công tác quản lý phương tiện, cảng bến, đảm bảo an toàn mọi mặt.
-
DN cần biết
Khuyến khích phát triển giao thông vận tải đường thủy nội địa
20:23' - 10/11/2022
Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 21/2022/QĐ-TTg về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển giao thông vận tải đường thủy nội địa.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ: Khẩn trương nghiên cứu đầu tư xây dựng cầu Phong Châu mới
21:32' - 16/09/2024
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện khẩn trương nghiên cứu đầu tư xây dựng cầu Phong Châu mới trên Quốc lộ 32C nối huyện Tam Nông và huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ thị xây dựng đề án chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương
19:30' - 16/09/2024
Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 34/CT-TTg ngày 16/9/2024 về việc xây dựng đề án chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Một số tỉnh, thành phố đã không còn diện tích lúa và hoa màu ngập úng
19:27' - 16/09/2024
Theo Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến 17h ngày 16/9, hiện chỉ còn các địa phương khu vực Bắc Bộ còn diện tích bị ngập úng.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng chủ trì cuộc họp về công tác Biển Đông - hải đảo
17:27' - 16/09/2024
Ngày 16/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp đánh giá việc triển khai Nghị quyết số 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
-
Kinh tế Việt Nam
Vietnam Airlines Group mở bán lần đầu 1,5 triệu chỗ dịp Tết Nguyên đán 2025
15:42' - 16/09/2024
Hành khách có thể mua vé Tết 2025 từ ngay hôm nay 16/9 trên website, ứng dụng di động, các phòng vé hoặc các đại lý chính thức của Vietnam Airlines.
-
Kinh tế Việt Nam
Làm rõ mức giá dịch vụ với chuyến bay nội địa
12:31' - 16/09/2024
Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến cho dự thảo Quy định cơ chế, chính sách quản lý giá dịch vụ vận chuyển hàng không nội địa và giá dịch vụ chuyên ngành hàng không.
-
Kinh tế Việt Nam
Phương tiện nào đang được phép tạm dừng thu phí BOT?
12:06' - 16/09/2024
Hiện bão và ảnh hưởng của hoàn lưu bão đã làm hư hỏng các công trình hạ tầng công cộng, đặc biệt nhiều công trình cầu, tuyến đường huyết mạch tại khu vực phía Bắc.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Sáu điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử thách
07:55' - 16/09/2024
Phát biểu tại chương trình truyền hình đặc biệt “Điểm tựa Việt Nam” tối 15/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ về 6 điểm tựa Việt Nam giúp vượt qua mọi khó khăn, gian nan, thử thách sau qua bão lũ.
-
Kinh tế Việt Nam
TTXVN tham dự lễ kỷ niệm 120 năm thành lập TASS và Diễn đàn cấp cao Truyền thông BRICS
18:33' - 15/09/2024
Đoàn đại biểu TTXVN do Phó Tổng giám đốc Đoàn Thị Tuyết Nhung dẫn đầu tham dự sự kiện lễ kỷ niệm 120 năm thành lập hãng thống tấn TASS của Liên bang Nga.