Du lịch Indonesia “đặt cược” vào thị trường nội địa

Người dân đeo khẩu trang phòng lây nhiễm COVID-19 tại Jakarta, Indonesia. Ảnh: THX/ TTXVN

Chuyên gia du lịch Muhammad Baiquni thuộc trường Đại học Gadjah Mada (UGM) cho biết: “Sự phục hồi du lịch sẽ bắt đầu với các hoạt động du lịch mạo hiểm, giao lưu văn hóa, hoạt động ngoài trời hoặc thể thao”.

Hoạt động giải trí ngoài trời gồm bãi biển, làng mạc và rừng. Một cuộc khảo sát do tờ Kompas thực hiện vào tháng 7-8/2020 với sự tham gia của 1.200 người cho thấy hầu hết người dân Indonesia thích đến các điểm du lịch ngoài trời hơn, trong đó đặc biệt là các điểm tham quan biển.

Chia sẻ nhận định này, Chủ tịch Hiệp hội Đại lý Du lịch Indonesia (Astindo) Elly Hutabarat lưu ý rằng khách du lịch hiện có xu hướng tìm kiếm các hoạt động ngoài trời, bao gồm cả đạp xe. Bà Elly nói: “Miễn là các hoạt động được thực hiện ở ngoài trời, nơi họ có thể hít thở không khí trong lành. Đó thực sự là một xu hướng ngày càng tăng vào lúc này”.

Du lịch là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch COVID-19 trong bối cảnh nhiều khách du lịch đã buộc phải hủy bỏ kế hoạch do lo ngại về việc sự lây lan của virus và các hạn chế đi lại.

Hiệp hội Nhà hàng và Khách sạn Indonesia (PHRI) năm ngoái ước tính rằng ngành này đã chịu thiệt hại 100.000 tỷ rupiah (tương đương 7,2 tỷ USD) do đại dịch. Khoảng 550.000 nhân viên khách sạn, chiếm tới 78,5% lao động đăng ký trong ngành, đã phải tạm nghỉ việc hoặc bị sa thải.

Theo số liệu của Cơ quan Thống kê Indonesia (BPS), lượng khách du lịch nước ngoài đã giảm tới 73,6% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 3,89 triệu lượt người trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 11/2020.

Ngoại trưởng Retno Marsudi mới đây thông báo rằng Indonesia sẽ đóng cửa biên giới với du khách nước ngoài trong hai tuần đầu tiên của năm 2021 do lo ngại về khả năng về sự xuất hiện của một biến thể SARS-CoV-2 “siêu lây nhiễm” xuất phát từ Anh. Lệnh cấm này dự kiến sẽ làm giảm lượng khách du lịch quốc tế tới Indonesia.

Theo ông Baiquni, nếu ngành du lịch phục hồi, xu hướng này sẽ bắt đầu với du lịch địa phương. Tháng 7/2020, nhà phân tích kinh doanh Amanda Rachmaniar thuộc công ty nghiên cứu và tư vấn Inventure từng cho biết, khách du lịch nội địa sẽ tạo ra nhu cầu đối với các cơ sở khách sạn lưu trú.

Trong khi đó, bà Elly xác nhận nhu cầu lưu trú đã gia tăng đột biến với lượng khách thuê phòng khách sạn từ một tháng trở lên. Bà cho biết: “Vì làm việc tại nhà nên họ có thể làm việc ở bất cứ đâu như Bali, Yogyakarta.

Xu hướng này thực sự đang thay đổi cách mọi người đi nghỉ”, đồng thời nói thêm rằng rằng du khách thích đi nghỉ theo nhóm nhỏ thân quen, chẳng hạn như với gia đình hoặc bạn thân.

Theo số liệu của BPS, tỷ lệ lấp đầy khách sạn trên toàn quốc đã giảm trung bình 18,4 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 40,14% vào tháng 11/2020. Mặc dù công suất thuê đã tăng lên từ tháng 5 song quá trình phục hồi vẫn dậm chân tại chỗ.

Ngày 5/1, tân Bộ trưởng Du lịch và Kinh tế Sáng tạo Sandiaga Uno cho hay Bộ sẽ tập trung vào khách du lịch trong nước để thúc đẩy ngành này. Ông Sandiaga Uno nói: “Chúng tôi sẽ tập trung vào du lịch nội địa để du khách có thể tận hưởng các điểm đến của đất nước và thúc đẩy nền kinh tế địa phương”.

* Phụ thuộc vào kiểm soát đại dịch

Bộ Du lịch và Kinh tế Sáng tạo đã đặt mục tiêu đón 7 triệu khách du lịch quốc tế trong năm 2021, tăng 75% so với con số 4 triệu lượt người ước tính của năm 2020. Theo ông Prabu Revolusi, người phát ngôn của Bộ này, chính phủ lạc quan rằng ngành du lịch có thể bắt đầu phục hồi vào năm 2021 với sự phục hồi đáng kể của du lịch nội địa.

Ông Prabu cho hay mọi người đã bắt đầu tin tưởng trở lại vào các phương tiện giao thông công cộng, trong đó có máy bay. Theo số liệu của BPS, hành khách đi máy bay nội địa đã tăng 33,43% trong tháng 11 so với tháng trước đó lên mức 3 triệu lượt. Song lượng khách này vẫn thấp hơn 55,28% so với cùng kỳ năm 2019.

Ông Prabu nhận định: “Một khi vaccine được phân phối, sẽ có một cơ hội đáng kể, một bước nhảy vọt đáng kể trong ngành du lịch vì mọi người sẽ tự tin hơn về việc đi nghỉ”.

Cho đến nay, Indonesia đã nhập khẩu 3 triệu liều vaccine ngừa COVID-19 của Sinovac. Chính phủ đặt mục tiêu tiêm chủng cho 181,5 triệu trong tổng số 269 triệu dân, tương đương 70% dân số của Indonesia, trong khoảng thời gian từ giữa tháng 1/2021 đến tháng 3/2022.  Tuy nhiên, theo ông Prabu, sẽ mất một thời gian để cả du khách trong nước và quốc tế lên kế hoạch đi du lịch, ngay cả sau khi vaccine đã được phân phối.

Một tuyến phố ở thủ đô Jakarta, Indonesia. Ảnh: THX/TTXVN

Ông Prabu nói thêm rằng các điểm du lịch của Indonesia đã sẵn sàng chào đón khách du khách quốc tế, thể hiện qua đánh giá gần đây của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) về sự chuẩn bị mở cửa trở lại của Bali. Tuy nhiên, việc cho phép du khách nước ngoài nhập cảnh sẽ phụ thuộc vào kết quả xử lý đại dịch.

Chủ tịch PHRI ông Hariyadi Sukamdani cho biết, hiệp hội cho rằng lượng du khách quốc tế trong năm 2021 sẽ đạt 13-14 triệu lượt, một dự báo lạc quan hơn so với con số của Bộ Du lịch và Kinh tế sáng tạo, song vẫn thấp hơn mức 16,1 triệu lượt người của năm 2019. Theo ông Hariyadi, du khách quốc tế dự kiến sẽ bắt đầu đi du lịch ba tháng sau khi triển khai chương trình tiêm chủng.

Chuyên gia kinh tế trưởng Ralph van Doorn của Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng sự phục hồi của ngành du lịch sẽ không chỉ phụ thuộc vào niềm tin của du khách địa phương mà còn của cả khách du lịch nước ngoài và tình hình đại dịch tại quốc gia của họ.

Ông Van Doorn nói thêm rằng khách du lịch địa phương không được kỳ vọng là “sự thay thế tốt” cho khách du lịch nước ngoài về giá trị gia tăng. Ông nói: “Ngay cả khi thay thế toàn bộ khách du lịch quốc tế bằng khách du lịch nội địa, bạn sẽ đón được cùng một lượng khách song lại thu được ít tiền hơn”. Theo số liệu của BPS, năm 2018, chi tiêu trung bình của khách du lịch nước ngoài ước tính đạt 1.220,18 USD/người, tăng khoảng 1,6% so với một năm trước đó.

* Liên kết nhà nước-doanh nghiệp

Nhằm giúp ngành du lịch tiếp tục phát triển, Chính phủ Indonesia đã phân bổ 3.300 tỷ rupiah cho 101 thành phố và cơ quan. Bộ Du lịch và Kinh tế sáng tạo bắt đầu giải ngân các khoản tài trợ này vào tháng 11 năm ngoái, trong đó 70% dành cho các doanh nghiệp và phần còn lại cho chính quyền các địa phương.

Tại một cuộc họp hôm 29/12, Thứ trưởng Du lịch và Kinh tế Sáng tạo Angela Tanoesoedibjo cho biết, Bộ sẽ tiếp tục chương trình “đột phá” nhằm cung cấp miễn phí các chứng chỉ về vệ sinh, y tế, an toàn và môi trường (CHSE) cho các doanh nghiệp vào năm 2021.

Bộ đã phân bổ 119 tỷ rupiah để cấp chứng chỉ CHSE cho các doanh nghiệp tại tất cả 34 tỉnh thành trên cả nước nhằm thúc đẩy niềm tin của du khách nước ngoài. Bà Angela cho hay: “Người tiêu dùng sẽ nhìn thấy nhãn chứng nhận này và biết rằng địa điểm đó là an toàn. Đây là cách chúng tôi tiêu chuẩn hóa việc thực hiện các giao thức y tế”.

Theo UNWTO, tính đến ngày 28/11, Chính phủ Indonesia đã cấp chứng chỉ CHSE cho 315 khách sạn và 351 nhà hàng tại Bali. Trong nỗ lực thúc đẩy nhu cầu, hãng hàng không giá rẻ AirAsia Indonesia và PHRI đã ký kết một thỏa thuận vào tháng 12/2020 nhằm cung cấp khuyến mại cho các chuyến bay và dịch vụ khách sạn. Thỏa thuận sẽ cho phép du khách đặt hàng combo vé máy bay của AirAsia và phòng khách sạn thuộc sở hữu của các thành viên PHRI thông qua website của hãng hàng không này.

Chương trình dự kiến thu hút hơn 5.000 khách sạn thành viên của PHRI. Ông Hariyadi nhấn mạnh: “Đây là một nỗ lực nhằm tạo ra nhu cầu mới. Chúng tôi hy vọng rằng với chương trình hợp tác này, công chúng - những người từng do dự đi du lịch - sẽ trở nên tin tưởng hơn về các chương trình y tế do PHRI thực hiện và sẽ được hưởng chi phí hợp lý hơn”./.