ECB đau đầu với tin đồn: Đồng euro số có thật sự sắp ra mắt?

Phát biểu gần đây của Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde về đồng euro số đã gây ra làn sóng thông tin sai lệch trên mạng xã hội, cho thấy những thách thức lớn mà ECB sẽ đối mặt trong việc thuyết phục công chúng về lợi ích của dự án.

Cho đến nay, ECB vẫn chưa quyết định về việc tạo ra đồng euro số - một dạng tiền điện tử được ECB hậu thuẫn. Việc triển khai, nếu được phê duyệt, cũng sẽ mất vài năm. Tuy nhiên, khi bà Lagarde đề cập đến thời hạn tháng 10/2025 để chuyển sang giai đoạn chuẩn bị tiếp theo, nhiều người đã lan truyền thông tin sai sự thật rằng đồng euro số sắp được phát hành.

Ông Harald Vilimsky, một thành viên Nghị viện châu Âu, tuyên bố trên mạng xã hội X rằng “ECB muốn giới thiệu đồng euro số vào tháng 10/2025", dẫn đến nhiều bài đăng sai lệch trên nhiều ngôn ngữ.

Nhiều bài viết trên mạng xã hội lặp lại các quan điểm sai lệch lâu nay về đồng euro số, chẳng hạn như nó sẽ dẫn đến "sự biến mất của tiền mặt" hoặc bị sử dụng để giám sát tài chính, cho phép ECB "kiểm soát" hoặc "chặn" các giao dịch.

ECB cùng hàng chục ngân hàng trung ương trên thế giới đang nghiên cứu hoặc triển khai đồng tiền  kỹ thuật số (CBDC) khi việc sử dụng tiền mặt giảm dần. ECB nhấn mạnh rằng đồng euro số sẽ bổ sung cho tiền mặt, chứ không phải thay thế nó.

ECB cho rằng đồng euro số sẽ tăng cường "tự chủ độc lập chiến lược" của châu Âu, giúp giảm phụ thuộc vào các hãng thanh toán Mỹ như Mastercard, Visa, Apple Pay hay PayPal. ECB cũng cảnh báo rằng đồng euro số có thể giúp chống lại ảnh hưởng của stablecoin - các loại tiền số tư nhân được neo giá theo đồng USD.

Dù vậy, không phải ai cũng đồng tình với dự án này. Cựu quan chức ECB Ignazio Angeloni cho rằng châu Âu đã có quá nhiều tùy chọn thanh toán và không cần thêm một lựa chọn nữa.

Một báo cáo của ECB công bố vào tháng 3/2025 cho thấy, từ năm 2022 đến năm 2024, mức độ nhận thức về đồng euro số trong số những người được khảo sát tại Khu vực đồng euro (Eurozone) đã tăng từ 18% lên 40%. Tuy nhiên, tỷ lệ sẵn sàng sử dụng đồng tiền này vẫn dưới 50%. Việc truyền thông hiệu quả với công chúng sẽ là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của dự án. Bà Vicky van Eyck, Giám đốc điều hành của tổ chức xã hội dân sự Positive Money, nhấn mạnh: "Nếu công chúng không ủng hộ, đồng euro số có thể thất bại".

Quyết định phát hành đồng euro số chỉ được đưa ra khi có khung pháp lý từ Liên minh châu Âu, nhưng tiến trình này ở Brussels vẫn diễn ra chậm. Theo các quan chức ECB, nếu được thông qua, đồng euro số có thể được triển khai sớm nhất từ giữa năm 2027 hoặc vào năm 2028.