El Salvador và Bitcoin: Tuần trăng mật đã kết thúc?

Các vấn đề với ví điện tử Chivo của chính phủ và việc thiếu tính thanh khoản đã làm giảm sự nhiệt tình ban đầu của người dân El Salvador đối với Bitcoin, những người từng chào đón sự xuất hiện của đồng tiền kỹ thuật số này vào tháng 9 năm ngoái với sự lạc quan.

Theo bài viết trên trang mạng Sputniknews.com, ngay cả sự hứa hẹn ngoạn mục của các dự án tương lai do Tổng thống Nayib Bukele công bố cũng là chưa đủ để thuyết phục toàn bộ dân số vốn đang nặng gánh với tình trạng lạm phát, sự thất vọng với những biến động của Bitcoin và thậm chí là tính bảo mật của ví Chivo.

Bên cạnh đó, nhiều người dùng đã báo cáo về những bất thường trên mạng xã hội như hành vi thực hiện các giao dịch trái phép thay mặt cho Chivo S.A. de C.V, công ty phát triển ứng dụng nền tảng thanh toán Bitcoin của chính phủ.

Theo các khiếu nại công khai, hầu như tất cả đều kèm theo ảnh chụp màn hình, số tiền Bitcoin bị “đánh cắp” dao động từ 100 đến 16.000 USD mà không có cơ quan chức năng nào đưa ra phán quyết về vấn đề này.

Đây chỉ là một vấn đề mới liên quan đến Bitcoin, đồng tiền điện tử bắt đầu được lưu hành hợp pháp ở El Salvador vào ngày 7/9/2021. Kể từ khi triển khai tiền điện tử, đã có báo cáo về hàng loạt sai phạm như gian lận kỹ thuật số, nhằm tìm cách đánh cắp dữ liệu người dùng hoặc trực tiếp truy cập vào ví điện tử của họ.

Được phân phối khắp cả nước và với chi phí lắp đặt ước tính gần 250.000 USD, hệ thống ATM Bitcoin mong muốn giúp cuộc sống của người dân Salvador dễ dàng hơn, đặc biệt là trong việc gửi và nhận kiều hối mà không phải trả phí.

Để thuyết phục một quốc gia nơi 70% dân số không được tiếp cận các dịch vụ tài chính hoặc ngân hàng truyền thống, chính quyền của Tổng thống Bukele đã trả khoản tiền thưởng lên đến 30 USD cho những người cài đặt ví điện tử Chivo.

Tổng thống Bukele đã cố gắng mở rộng dự án của mình. Đối với việc này, một số người coi là ông có tầm nhìn xa trông rộng và tương lai, song những người khác lại coi đây là một quả bom tấn không bền vững, trong đó một số người sẽ làm giàu cho bản thân bằng cách tiêu tốn hầu bao của công chúng và tiền của người khác.

Hiện tại, nhà lãnh đạo El Salvador nhấn mạnh các giao dịch mua của chính phủ khi Bitcoin giảm giá, với ý tưởng là thu hồi khoản đầu tư này khi tiền điện tử tăng trở lại, là một chiến lược có vẻ hợp lý. Tuy nhiên, điều này cũng phần nào gây tranh cãi. Ngay từ đầu, chính phủ đã không báo cáo về cách thanh toán và việc hiện đang nắm giữ 1.400 Bitcoin đã mua được kể từ khi hợp pháp hóa đồng tiền điện tử này. Điều này đã phá vỡ giới luật về tính minh bạch và tự do mà những người bảo vệ thông lệ này tuyên bố.

Một nhà truyền thông của Mexico cho biết: “Các quỹ được lấy từ quốc gia mà không có sự tham vấn, cho thấy một điều gì đó không mang lại kết quả như họ đã hứa. Trong khi đó, tình trạng thất nghiệp vẫn tiếp tục, tình trạng di cư gia tăng, chúng tôi không thấy sự thay đổi thực sự”.

Nhà truyền thông này đặt câu hỏi liệu người dân Salvador sẽ phải chờ đợi bao lâu nữa để thấy được những lợi ích được cho là của sáng kiến này?”

Đồng quan điểm này, một nhà hoạt động xã hội khác có tên là Sofia cho rằng những người dân El Salvador bình thường không nhận thức được sự cải thiện, trong khi cuộc sống của họ trở nên đắt đỏ hơn, tình trạng mất an ninh không thay đổi và giáo dục vẫn chưa tốt hơn.

Người này khẳng định: "Rất thực dụng, nhưng Bitcoin không phải là liều thuốc chữa bách bệnh, không phải là giải pháp cho vấn đề kinh tế-xã hội, thậm chí không phải là một loại thuốc giảm đau".

Vượt trên các hạn chế và bất cập trên, tháng 11 năm ngoái, Tổng thống Bukele đã công bố việc thành lập Thành phố Bitcoin, một thành phố sẽ hoạt động hoàn toàn bằng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới, được cung cấp bởi năng lượng địa nhiệt, phi thuế thu nhập, lợi nhuận hoặc tài sản. 

Để làm được điều đó, quốc gia này đã lên kế hoạch phát hành trái phiếu Bitcoin 10 năm trị giá 1 tỷ USD, với lãi suất 6,5% vào tháng Hai hoặc tháng Ba năm nay. Theo kế hoạch, một nửa số tiền này sẽ được sử dụng để mua Bitcoin và phần còn lại để phát triển hạ tầng của thành phố số. Bộ trưởng Tài chính El Salvador Alejandro Zelaya đã thông báo rằng bộ này đang chuẩn bị trình bày 20 dự luật để cung cấp khuôn khổ pháp lý cho các trái phiếu nói trên.

Để thu hút tiền đầu tư, chính phủ thậm chí đã lên kế hoạch thu hút các nhà đầu tư như Max Keizer, Giám đốc nền tảng Blockstream, người đã đến thăm khu vực sẽ xây dựng Thành phố Bitcoin. Chính phủ cần thu hút vốn đầu tư tư nhân để giải quyết vấn đề vì hiện tại họ đã chi tiêu khoảng 11 triệu USD kể từ khi bắt đầu “cuộc phiêu lưu” Bitcoin.

Trong một chủ đề gần đây trên Twitter, bitcoiner và youtuber người Mỹ Marc Falzon đã tính toán rằng giá Bitcoin sẽ cần đạt 155.588 USD để El Salvador có thể cân bằng giữa số tiền đã chi và số tiền thu hồi được.

Ước tính, chính quyền của Tổng thống Bukele đã tiêu tốn khoảng 205 triệu USD cho dự án Bitcoin. Tuy nhiên, với mức giá hiện tại, Bitcoin thuộc sở hữu của Chính phủ El Salvador chỉ có giá trị 64 triệu USD, tức là chỉ bằng 1/3 số tiền được đầu tư.

Những sự mất tin tưởng này đã thúc đẩy các cuộc biểu tình chống lại sự quản lý của chính quyền Tổng thống Bukele và việc phản đối dự án Bitcoin cũng dự kiến sẽ dẫn đến một cuộc biểu tình được người dân kêu gọi vào ngày 16/1 tới tại quốc gia Trung Mỹ này./.