Gánh nặng đối với tăng trưởng kinh tế Canada

Theo trang mạng globalnews.ca, một dự báo mới từ công ty tư vấn Deloitte Canada cho rằng tốc độ cắt giảm lãi suất sẽ tăng trong năm 2025, nhưng không đủ để các chủ nhà ở nước này tránh khỏi cảm giác bị thách thức khi gia hạn thế chấp.

Deloitte đã công bố báo cáo triển vọng kinh tế mới hôm 26/6, trong đó dự báo tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tổng thể của Canada sẽ ở mức 1,2% trong năm 2024. Con số này cao hơn một chút so với mức tăng trưởng 1% được đưa ra trong dự báo hồi tháng Tư của công ty tư vấn này.

Nhà kinh tế trưởng Dawn Desjardins của Deloitte Canada cho rằng khởi đầu một năm mới “mạnh mẽ hơn dự đoán” đã giúp nâng dự báo của Deloitte về kinh tế Canada cho năm 2024. Tuy nhiên, công ty này lại giảm kỳ vọng tăng trưởng của năm 2025 xuống còn 2,6% từ mức 2,9% trước đây.

Điều này xảy ra bất chấp kỳ vọng lãi suất sẽ giảm nhanh hơn vào năm tới so với thời gian còn lại của năm 2024. Ngân hàng trung ương Canada (BoC) đã thực hiện đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên trong hơn 4 năm vào đầu tháng này. Lãi suất đã được giảm 25 điểm phần trăm xuống 4,75%. Dự báo của Deloitte kêu gọi BoC cắt giảm lãi suất thêm hai lần nữa trong năm nay. Nhưng công ty dự đoán tốc độ cắt giảm sẽ tăng lên vào năm 2025, khiến lãi suất chuẩn của BoC giảm xuống 2,75% vào cuối năm này.

Theo giải thích của chuyên gia Desjardins, lãi suất giảm sẽ mang lại lợi ích cho những người Canada đang muốn gia hạn các khoản thế chấp của họ vào năm tới, nhưng sẽ không đủ để hầu hết mọi người tránh được khó khăn. Những người chưa gia hạn phần lớn là những hộ gia đình được hưởng lợi nhiều nhất từ việc lãi suất chạm đáy trong đại dịch COVID-19, giai đoạn chứng kiến thị trường nhà ở sôi động khiến giá nhà tăng cao ở nhiều nơi tại Canada.

Khi những người Canada này đàm phán lại các điều khoản, họ thường sẽ phải đối mặt với khoản thanh toán thế chấp cao hơn nhiều và buộc phải hạn chế chi tiêu để đối phó - một hiện tượng sẽ gây cản trở tăng trưởng kinh tế trong năm tới. Chuyên gia Desjardins lưu ý: “Lãi suất sẽ giảm, nhưng chúng ta vẫn gặp khó khăn lớn đối với những hộ gia đình sắp đàm phán lại này”.

BoC kỳ vọng rằng khoảng một nửa số khoản thế chấp chưa thanh toán đã được gia hạn các điều khoản trong môi trường lãi suất cao hơn, một nửa còn lại sẽ được gia hạn trong những năm tới.

Là một phần của dự báo tỷ giá, Deloitte nhận thấy lạm phát sẽ quay trở lại mục tiêu 2% của BoC vào quý II/2025. Dữ liệu mới công bố cho thấy lạm phát tăng lên 2,9% trong tháng Năm, khiến hầu hết các nhà kinh tế ngạc nhiên.

Trong khi đó, Deloitte Canada kỳ vọng rằng nước này sẽ tránh được suy thoái kinh tế trong thời kỳ suy thoái kinh tế hiện nay. Thống đốc BoC Tiff Macklem đã lặp lại những kỳ vọng đó trong bài phát biểu trước Phòng Thương mại Winnipeg hôm 24/6, cho rằng có vẻ nền kinh tế cho đến nay vẫn đi đúng hướng với kịch bản “hạ cánh mềm”. Dự báo của Deloitte cho rằng tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng nhẹ lên mức trung bình 6,3% vào nửa cuối năm 2024, từ mức 6,2% của tháng Năm.

Nhưng chuyên gia Desjardins cho rằng tỷ lệ thất nghiệp gia tăng có thể không bao gồm việc “cắt giảm việc làm hàng loạt”. Sự gia tăng “khiêm tốn” về tỷ lệ thất nghiệp cho đến nay trong đợt điều chỉnh phần lớn là do dân số ngày càng tăng và việc tuyển dụng chậm lại.

Trong khi Canada đã tránh được sự sụt giảm hoàn toàn về GDP thực tế, thì động lực kinh tế của nước này vẫn đang cho thấy lên một số dấu hiệu cảnh báo. Nhà kinh tế trưởng Desjardins lưu ý rằng GDP thực tế bình quân đầu người đã giảm 6/7 quý vừa qua do dân số ngày càng tăng đã che lấp khoảng cách về năng suất. Tình trạng này tác động nghiêm trọng không chỉ đối với nền kinh tế mà còn đối với mức sống của các hộ gia đình Canada.

Một nền kinh tế hiệu quả hơn cho phép các doanh nghiệp trả lương cho công nhân của họ nhiều hơn mà không gây ra lạm phát, giúp người Canada tiến lên phía trước thay vì cảm thấy như họ đang tụt hậu so với chi phí sinh hoạt. Theo thời gian, điều này sẽ thực sự ảnh hưởng đến mức sống của mọi người và mức độ tăng thu nhập của họ.

Theo Deloitte Canada, kể từ năm 2014, tăng trưởng năng suất “về cơ bản không thay đổi”. Đồng thời, báo cáo cho biết, điều này khiến các doanh nghiệp Canada tốn nhiều tiền hơn cho cùng mức sản lượng kinh tế - chi phí lao động đơn vị đã tăng 30% trong thập kỷ qua.

Deloitte hy vọng tình trạng này sẽ thay đổi trong những tháng tới, trong bối cảnh khảo sát kinh doanh của BoC cho thấy niềm tin và đầu tư sẽ tăng lên. Báo cáo cho biết việc khởi công xây dựng các nhà máy sản xuất pin xe điện cũng mang lại những tín hiệu lạc quan.