Gia Lai đón cơ hội lớn với hai dự án điện mặt trời nổi hơn 1.000 MW

Việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đề xuất đầu tư hai dự án quy mô lớn lên tới hơn 1.000 MW mở ra hướng đi mới bền vững đầy triển vọng trên địa bàn tỉnh. Theo thông tin từ UBND tỉnh Gia Lai, lãnh đạo tỉnh vừa có buổi làm việc với EVN để thảo luận về định hướng và đề xuất đầu tư hai dự án điện mặt trời nổi. Các dự án này nhằm tối ưu hoá hiệu suất sử dụng hạ tầng thuỷ điện hiện có kết hợp công nghệ điện mặt trời tiên tiến.

Cụ thể, EVN nhắm đến việc phát triển 726 MW điện mặt trời nổi trên trên hồ thủy điện Ia Ly và 300 MW trên lòng hồ Sê San 4. Tổng công suất dự kiến của hai dự án lên tới 1.026 MW. Việc phát triển điện mặt trời nổi trên các hồ chứa thuỷ điện mang lại nhiều lợi ích kép như tiết kiệm quỹ đất, tăng hiệu suất sử dụng tài nguyên nước và hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường so với điện mặt trời trên đất liền quy mô lớn. Với đặc điểm địa hình có nhiều hồ chứa thủy điện lớn, Gia Lai được đánh giá là một trong những địa phương có tiềm năng lớn để phát triển loại hình năng lượng sạch này.

Ngoài tiềm năng tự nhiên, hạ tầng truyền tải điện của tỉnh Gia Lai cũng đảm bảo sẵn sàng tiếp nhận các nguồn điện mới. Theo báo cáo từ EVN, 3 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng điện thương phẩm của tỉnh Gia Lai đạt trên 451 triệu kWh, công suất phụ tải cực đại hơn 350 MW, tổng công suất các nguồn điện hiện có trên địa bàn tỉnh trên 2.900 MW, cho thấy hạ tầng truyền tải cơ bản đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật.

Bên cạnh đó, EVN vừa hoàn thành và đưa vào vận hành dự án Nhà máy thủy điện Ia Ly mở rộng công suất 360 MW. Tập đoàn cũng đang tiếp tục xúc tiến các dự án mở rộng thủy điện Sê San 3 công suất 130 MW và Sê San 4 công suất 120 MW. Việc mở rộng các nhà máy thủy điện này giúp tăng công suất điện nền và tạo ra một mạng lưới hỗ trợ hiệu quả cho việc tích hợp các nguồn năng lượng biến đổi như điện mặt trời.

Để hiện thực hóa các dự án này, EVN kiến nghị tỉnh Gia Lai tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia. Đặc biệt, Tập đoàn mong muốn tỉnh báo cáo Bộ Công Thương để bổ sung, cập nhật các dự án điện dự kiến sẽ triển khai vào Quy hoạch điện VIII. Bởi thách thức lớn nhất nằm ở quy hoạch, khi Bộ Công Thương đã chỉ đạo rõ ràng tỉnh Gia Lai không đề xuất các dự án vượt quá chỉ tiêu đã được phân bổ trong Quy hoạch điện VIII. Do đó, để triển khai, tỉnh Gia Lai phải trình và đề xuất bổ sung hai dự án này vào danh mục các dự án nguồn điện thực hiện theo Quy hoạch điện VIII (điều chỉnh).

Ngoài ra, bài toán bồi thường, giải phóng mặt bằng cũng là điểm nghẽn cần được tháo gỡ trước khi thực hiện các dự án. Mặc dù là mô hình điện mặt trời nổi nhưng các dự án quy mô lớn vẫn cần diện tích ven hồ cho trạm biến áp, đường dây truyền tải điện và các công trình phụ trợ. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng – nhất là ở các khu vực dân cư gần hồ chứa, điển hình như 3 làng tái định cư ở xã Ia Phí, huyện Chư Păh là thách thức lớn nếu không có chính sách hỗ trợ kịp thời, minh bạch và nhận được sự đồng thuận từ cộng đồng. Bên cạnh đó, cần tính đến khả năng tích hợp lưới điện và ưu tiên tiêu thụ điện tại chỗ.

Tỉnh Gia Lai xác định phát triển năng lượng tái tạo là một trong ba trụ cột phát triển chiến lược bên cạnh nông nghiệp công nghệ cao và du lịch. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Hữu Quế, khẳng định tỉnh hoàn toàn ủng hộ chủ trương đầu tư các dự án của EVN, nhưng tỉnh cũng yêu cầu các dự án phải đảm bảo không chồng lấn quy hoạch, tuân thủ đúng pháp luật và chú trọng đến yếu tố cộng đồng, đảm bảo hài hoà lợi ích của doanh nghiệp và người dân.

Trao đổi về quy trình triển khai, ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai cho biết: Đơn vị sẽ chủ trì tham mưu UBND tỉnh để có những chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, địa phương hỗ trợ EVN triển khai các dự án ngay khi các dự án được Thủ tướng phê duyệt đưa vào danh mục các dự án nguồn điện thực hiện theo Quy hoạch điện VIII (điều chỉnh).

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ điện năng tiếp tục tăng, sức ép về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngày càng rõ nét, thì các dự án điện mặt trời nổi tại Gia Lai nếu vượt qua được các "nút thắt" và được triển khai hiệu quả sẽ góp phần bảo đảm ổn định an ninh năng lượng, trở thành mô hình phát triển mới trong lĩnh vực năng lượng tái tạo cho khu vực Tây Nguyên, giúp khai thác tối đa tiềm năng từ các lòng hồ thuỷ điện.