Giải “cơn khát” nhà ở cho công nhân Thủ đô - Bài cuối: Bài toán trách nhiệm và lợi ích
Nhưng bên cạnh nguồn lực từ ngân sách, việc xây dựng cơ chế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia là yêu cầu tất yếu để đẩy nhanh tiến độ, tăng nguồn cung và sớm đưa các dự án phát triển nhà ở xã hội về đích như mong đợi.
Thực tế từ đại dịch COVID - 19 đã chỉ rõ, việc công nhân được an cư trong những khu nhà ở đã giúp duy trì ổn định hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Thế nhưng, để là "bà đỡ" về chỗ ở cho công nhân thì không phải doanh nghiệp nào cũng "mặn mà".
* Vắng bóng nhà đầu tư
Mặc dù nhu cầu rất lớn nhưng trên cả nước việc đầu tư nhà ở xã hội còn rất hạn chế so với mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Ngay như Hà Nội, đến hết quý I/2024 mới triển khai được 3 dự án với 1.700 căn hộ, đáp ứng 9% kế hoạch. Các chuyên gia cho rằng, việc xây nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân đang gặp những vướng mắc và trở ngại, đặc biệt về cơ chế chính sách còn một số nội dung chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn. Hàng loạt khó khăn được liệt kê như: ngân sách chưa bố trí được nguồn vốn vay ưu đãi cho vay phát triển nhà ở xã hội; lãi suất vay xây nhà xã hội còn cao; tiếp cận quỹ đất khó; chính sách đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân chưa đủ hấp dẫn, chưa sát thực tế nên không khuyến khích được chủ đầu tư. Doanh nghiệp và người dân ghi nhận nỗ lực của Chính phủ trong việc tạo ra các gói tín dụng, đặc biệt là gói 120.000 tỷ đồng đang triển khai nhưng trên thực tế mức lãi suất vẫn còn cao so với khả năng sinh lời của loại hình nhà ở này bởi những ràng buộc về giá bán, lợi nhuận, định mức của nhà đầu tư và cả đối tượng được mua. Đây chính là một trong những "rào cản" dẫn đến kết quả giải ngân gói hỗ trợ theo Nghị quyết số 33 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững của Chính phủ đang rất chậm.Tại Phiên thảo luận tình hình phát triển kinh tế - xã hội 2023 và những tháng đầu năm 2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức mới đây (ngày 13/5), Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, đến nay mới có 30/63 UBND tỉnh, thành gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với 71 dự án.
Theo đó, các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỷ đồng; trong đó, 12 dự án có nhu cầu giải ngân với số tiền là 956 tỷ đồng (gồm 947 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 8 dự án; 9 tỷ đồng cho người mua nhà tại 4 dự án).
Một doanh nghiệp xây dựng nhà ở tại Hà Nội thông tin, hiện không nhiều nhà đầu tư quan tâm đến nhà ở xã hội do giới hạn về lợi nhuận và đối tượng khách hàng hay việc phải trình phê duyệt giá, danh sách khách hàng… Đầu tư nhà ở cho công nhân đòi hỏi nguồn lực lớn nhưng thời gian thu hồi vốn chậm. Thêm vào đó, quy định "lợi nhuận định mức của toàn bộ dự án nhà ở xã hội không vượt quá 10% tổng kinh phí đầu tư" nên không có sức hút với doanh nghiệp. Nhiều dự án không chỉ vướng mắc trong xác định giá bán khiến doanh nghiệp khó quyết toán,. Ngoài ra, dự án nhà ở xã hội còn bất cập nữa là doanh nghiệp xây nhà ở xã hội cho thuê được giảm 70% thuế giá trị gia tăng nhưng luật thuế lại không có quy định này. Với những rắc rối như vậy, doanh nghiệp sẽ dần mất động lực để làm các dự án tiếp theo - doanh nghiệp phản ánh. Đó là chưa kể đến "cơn bão" tăng giá vật liệu xây dựng thời gian qua đã khiến một số doanh nghiệp không chủ động được nguồn vật liệu, chi phí từ đó bị "đội" lên rất cao. Nhiều dự án bị đình trệ, chậm tiến độ và một số dự án phải tạm dừng… Đi thăm và chứng kiến cảnh sinh hoạt không đảm bảo an ninh trật tự, điều kiện sống của nhiều công nhân tại các khu nhà trọ, nhất là trong đợt đại dịch COVID-19, lãnh đạo Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội mong muốn thành phố tiếp tục có những khu chung cư, khu nhà ở dành cho công nhân ở một cách đàng hoàng, tiện nghi hơn. Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội đề nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung chính sách pháp luật về nhà ở xã hội; trong đó, tách riêng chính sách về nhà ở cho công nhân để thu hút đầu tư và tạo cơ chế để công đoàn là chủ thể tham gia xây nhà ở cho công nhân. Đồng thời, cần có chính sách và gói hỗ trợ tín dụng thúc đẩy xây dựng, cải tạo nhà ở cho công nhân thuê, mua. Cũng từ phân tích nhu cầu cấp thiết về nhà ở cho công nhân (cả thuê và mua), bà Bùi Thị An - Chủ tịch Hội Nữ trí thức thành phố Hà Nội đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam với vai trò, trách nhiệm chăm lo cho công nhân cần kiến nghị Chính phủ có kế hoạch cụ thể, đồng hành với công nhân lao động để họ có chỗ ở ổn định, yên tâm làm việc. Các cơ quan chuyên môn cần phải phân rõ trách nhiệm của Nhà nước, doanh nghiệp và bản thân người lao động. Tất cả chính sách cho người lao động vay vốn ưu đãi để mua nhà phải cụ thể, minh bạch. Ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhấn mạnh, công nhân là lực lượng tạo ra sản phẩm cho xã hội nên phải tạo môi trường làm việc cũng như nơi ở đảm bảo điều kiện cuộc sống cho công nhân. Giá nhà ở xã hội dù đã khá thấp nhưng vẫn vượt quá khả năng chi trả của hầu hết công nhân có nhu cầu mua nhà. Chưa kể một số khu nhà công nhân thiết kế, công năng, cách thức quản lý chưa phù hợp với nhu cầu thực tế, thói quen, lối sống của người lao động…* Nỗ lực, quyết tâm, dồn nguồn lực
Xác định nhu cầu về nhà ở cho công nhân là chính đáng và cấp bách, Hà Nội đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, có 100% các khu công nghiệp được quy hoạch và xây dựng nhà ở công nhân cùng thiết chế văn hóa cho người lao động. Trước mắt, đến năm 2025, Hà Nội xây ít nhất 1 - 2 khu nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp đang hoạt động.Thành phố giao Ban Quản lý các Khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội chủ trì, phối hợp cùng các sở, ngành rà soát nhu cầu nhà ở công nhân; rà soát, điều chỉnh quy hoạch để tạo quỹ đất cho nhà ở công nhân và công trình thiết chế văn hóa phục vụ người lao động.
Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Võ Nguyên Phong cho biết, trên cơ sở tổng hợp nhu cầu về nhà ở xã hội đến 2030, Hà Nội dự kiến cần khoảng 6,8 triệu m2 sàn, tương đương 113.000 căn hộ. Thành phố sẽ triển khai 5 khu nhà ở xã hội tập trung quy mô khoảng 280 ha, dự kiến cung cấp khoảng 2,3 triệu m2 sàn, khoảng 38.000 căn hộ. Bên cạnh đó, tiếp tục nghiên cứu 3 đến 5 địa điểm phát triển khu nhà ở xã hội độc lập; đồng thời, rà soát 68 ô đất thuộc quỹ đất 20% và 25% tại dự án nhà thương mại, khu đô thị để đề xuất phương án xây nhà ở xã hội… Để đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, người lao động, thời gian tới, các cấp chính quyền cùng tập trung triển khai chương trình phát triển nhà ở cho công nhân; sớm tháo gỡ những khó khăn về chính sách, quỹ đất, nguồn vốn, huy động nhiều nguồn lực… để công nhân các khu công nghiệp được tiếp cận, cải thiện điều kiện sống. Các chuyên gia cho rằng, chỉ khi Nhà nước và doanh nghiệp nhất quán mới có thể giải quyết được những điểm "nghẽn" trong phát triển nhà ở công nhân. Mặc dù không nên đề cao lợi nhuận, nhưng cần phải ưu tiên những giá trị cốt lõi phục vụ cho xã hội, chính là xây dựng nhà ở để công nhân an tâm lao động, sản xuất. Tại cuộc đối thoại với công nhân lao động nhân Tháng Công nhân, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã khẳng định, thành phố sẽ cố gắng đẩy nhanh tiến độ để trong nhiệm kỳ này khởi công được một số nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người lao động. "Các doanh nghiệp đã tương đối sẵn sàng. Thành phố sẽ làm đồng bộ, tập trung, quan tâm đến việc công nhân có thể tiếp cận được không dựa trên khoảng cách địa lý. Hà Nội cũng sẽ có chính sách riêng để công nhân với mức lương bình quân 7 triệu đồng có thể tiếp cận được nhà ở xã hội, có tính khả thi. Thành phố đang rất quyết liệt nhưng việc này cần có thời gian nhất định, kế hoạch và lộ trình cụ thể", Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh. Cùng với quyết tâm, nỗ lực của Hà Nội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ rà soát, sửa các quy định, điều kiện và tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ dự án nhà ở xã hội nhằm tạo thuận lợi tối đa cho người dân được mua nhà, tiếp cận vốn vay gói tín dụng nhà ở xã hội. Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ thanh tra toàn diện việc phát triển nhà ở xã hội thời gian qua; đồng thời đánh giá và có giải pháp ổn định tình hình. Phát triển nhà ở cho công nhân là câu chuyện an sinh xã hội, là sức khỏe người lao động, ảnh hưởng đến năng suất lao động, chất lượng sản phẩm. Do đó, Hà Nội cũng như một số tỉnh, thành lớn cần huy động mọi nguồn lực chứ không chỉ riêng tổ chức Công đoàn hay địa phương hay chủ doanh nghiệp. Cho đến khi nào, bài toán trách nhiệm và lợi ích cùng tìm được tiếng nói chung, khi những rào cản được gỡ bỏ thì mong mỏi an cư của người lao động mới trở thành sự thật.- Từ khóa :
- Nhà ở xã hội
- nhà ở hà nội
- giá nhà ở xã hội
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Phát triển nhà ở xã hội cần hỗ trợ cả người bán và người mua
21:07' - 17/05/2024
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu cần đa dạng hóa nguồn lực phát triển nhà ở xã hội, gồm nguồn lực từ Nhà nước, nhân dân, xã hội, các tổ chức tín dụng để hỗ trợ cả người bán và người mua.
-
Bất động sản
Nhà ở công nhân vắng người mua tại thủ phủ công nghiệp
10:42' - 17/05/2024
Đa số công nhân là người ngoại tỉnh, có tính chất cư trú không ổn định, thường xuyên di chuyển, thay đổi vị trí việc làm nên họ không "mặn mà" với việc mua nhà.
-
Bất động sản
Nhu cầu lớn, Bình Dương đối mặt thách thức phát triển nhà ở xã hội
09:03' - 16/05/2024
Bình Dương, một tỉnh thuộc khu vực Đông Nam Bộ đã nổi lên như một trung tâm kinh tế phát triển nhanh chóng của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp.
Tin cùng chuyên mục
-
Bất động sản
Việt Nam đón sóng FDI công nghiệp: Thời cơ và phép thử cho phát triển bền vững
16:27' - 15/07/2025
Những thay đổi trong chiến lược chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ mang đến cơ hội thu hút dòng vốn FDI mới và nâng cao vai trò của Việt Nam trên bản đồ sản xuất – logistics quốc tế.
-
Bất động sản
TP. HCM cấp điện cho nhà ở xã hội Tân Đông Hiệp
16:04' - 15/07/2025
Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị đã chỉ đạo để rà soát hồ sơ, hoàn tất khảo sát và ký hợp đồng mua bán điện cho các hộ dân tại Chung cư nhà ở xã hội Tân Đông Hiệp.
-
Bất động sản
Công bố thủ tục hành chính mới ban hành trong lĩnh vực nhà ở
15:47' - 15/07/2025
Bộ Xây dựng vừa công bố thủ tục hành chính mới ban hành trong lĩnh vực nhà ở thuộc phạm vi chức năng quản lý. Theo đó, sẽ có 3 thủ tục do cấp bộ và 3 thủ tục do cấp tỉnh thực hiện.
-
Bất động sản
Vĩnh Long “giải nhiệt” cơn khát nhà ở xã hội
12:28' - 15/07/2025
Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Long cho hay, đến thời điểm hiện tại tỉnh Vĩnh Long đã triển khai hoàn thành 1.065 căn, đạt khoảng 44% chỉ tiêu được giao trong năm 2025.
-
Bất động sản
Dự án Sun Group Hà Nội: Tiên phong mang tinh thần khách sạn 6 sao vào không gian sống
10:36' - 15/07/2025
Sun Feliza Suites tiên phong mang tinh thần ấy vào chính không gian sống hằng ngày của cư dân thành thị.
-
Bất động sản
Đồng Nai chấp thuận chủ trương đầu tư 10 dự án nhà ở xã hội
09:45' - 15/07/2025
Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cho biết, đã chấp thuận chủ trương đầu tư 10 dự án xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn với tổng vốn đầu tư hơn 16.500 tỷ đồng.
-
Bất động sản
TP. Hồ Chí Minh vắng bóng dự án nhà ở vừa túi tiền
18:06' - 14/07/2025
Theo Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã xây dựng mới 4,83 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở (đạt 60,4% chỉ tiêu đề ra trong năm 2025).
-
Bất động sản
TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu phát triển hơn 199.000 căn nhà ở xã hội
17:02' - 14/07/2025
Thông tin trên được Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho biết trên cơ sở Đề án của Chính phủ về đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp.
-
Bất động sản
Bất động sản Đà Nẵng: Nơi nhộn nhịp, nơi đìu hiu
17:37' - 13/07/2025
Từ ngày 1/7, tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng được hợp nhất thành thành phố Đà Nẵng để có nhiều dư địa mới phát triển.