Giai đoạn hai thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung sẽ có nhiều thách thức và kém rõ ràng hơn
Theo bài viết trên tờ the Hill, khi Mỹ và Trung Quốc chuẩn bị ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn một sau cuộc chiến thương mại kéo dài 18 tháng, giúp giảm bớt mối đe dọa đối với nền kinh tế toàn cầu, các nhà đầu tư hy vọng rằng việc tạm dừng cuộc chiến thương mại giữa hai bên sẽ được duy trì.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia thương mại tỏ ra khá thận trọng, đồng thời cho rằng giai đoạn hai của thỏa thuận sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức và kém rõ ràng hơn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ ký thỏa thuận thương mại giai đoạn một được mong đợi từ lâu với Trung Quốc vào ngày 15/1. Thỏa thuận dự kiến sẽ làm giảm căng thẳng giữa hai “gã khổng lồ” về kinh tế.
Sự thiện chí của phía Washington được thể hiện qua việc ông Trump gần đây đã ngừng các kế hoạch tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, với lý do đàm phán cho thỏa thuận đang diễn ra tốt đẹp.
Văn bản cụ thể chưa được công khai nhưng đầu tháng này, hai bên cho biết Trung Quốc đã hứa sẽ tăng mua các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ và tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ, trong khi Mỹ rút lại một số biện pháp thuế quan.
Tuy nhiên, dư luận có vẻ không hoàn toàn lạc quan và vẫn có những hoài nghi về vấn đề này. Các chuyên gia kinh tế cho rằng thật khó để đưa ra những đánh giá thiết thực trước khi nhìn thấy các điều khoản cụ thể và về lâu dài, vẫn còn nhiều biến số trong quá trình phát triển quan hệ Mỹ-Trung.
Một trong những lý do là các tranh chấp chắc chắn sẽ phát sinh đối với các điều khoản cụ thể của thỏa thuận, đáng chú ý nhất là khối lượng hàng nông sản mà Trung Quốc sẽ mua từ Mỹ. Nếu như vậy, hai bên cần giải quyết các cơ chế thực thi trong các vòng đàm phán tiếp theo. Tuy nhiên, trong trường hợp hai bên không giải quyết được vấn đề trên, Mỹ có thể tái áp đặt thuế đối với hàng hóa của Trung Quốc.
Lý do thứ hai là Mỹ và Trung Quốc mới đạt được phần dễ nhất của thỏa thuận thương mại và giờ mới là lúc tới phần “gai góc” nhất, bao gồm các vấn đề lâu dài liên quan đến vi phạm sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ bắt buộc của Trung Quốc cũng như trợ cấp cho các ngành công nghiệp Trung Quốc.
Các chiến thuật mà Chính phủ Mỹ theo đuổi nhằm thúc đẩy Trung Quốc về các vấn đề này sẽ dẫn đến sự ít phụ thuộc hơn vào các biện pháp thuế quan vốn là điểm mấu chốt của cuộc xung đột thương mại cho tới nay. Trong hai năm qua, Chính phủ Mỹ đã đặt nền tảng pháp lý và quy định cho giai đoạn tiếp theo.
Năm 2018, Quốc hội Mỹ đã ban hành luật nhằm tăng cường kiểm soát xuất khẩu công nghệ mới như robot tiên tiến và trí tuệ nhân tạo, cũng như củng cố các đánh giá về đầu tư nước ngoài tại Mỹ. Gần đây, Nhà Trắng và Quốc hội đã thực hiện các bước nhằm ngăn chặn các công ty Mỹ sử dụng thiết bị viễn thông của Trung Quốc tại Mỹ và Huawei là trường hợp điển hình.
Chính quyền Tổng thống Trump cho rằng lợi nhuận giảm dần khi dựa vào các biện pháp thuế quan. Khi cuộc xung đột thương mại mở rộng trong năm vừa qua đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, kế hoạch ban đầu của Chính quyền Tổng thống Trump áp thuế đối với hàng hóa sản xuất chứ không phải hàng tiêu dùng đã thất bại. Điều này khiến các nhà đàm phán thương mại Mỹ lo ngại bởi nó có thể khiến các hộ gia đình Mỹ phản ứng dữ dội.
Ngoài ra Mỹ cũng phát hiện ra là áp đặt thuế quan càng lâu thì các doanh nghiệp càng phải thay đổi chuỗi cung ứng.
Một trong những ví dụ dễ thấy nhất là việc di dời các cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang các nền kinh tế châu Á khác. Ngay cả khi đó, sự mất cân bằng thương mại song phương giữa Mỹ với Trung Quốc cũng tăng trong hai năm qua.
Trong thời gian tới, vấn đề khó giải quyết nhất liên quan đến trợ cấp của Chính phủ Trung Quốc đối với các doanh nghiệp do nhà nước kiểm soát. Khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào cuối năm 2001, Chính phủ Mỹ đã hy vọng kinh tế Trung Quốc sẽ trở thành nền kinh tế theo hướng thị trường hơn. Tuy nhiên, điều này bị cản trở bởi hai lý do trong thời gian đó.
Đầu tiên là cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 khiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc đặt câu hỏi về mong muốn đi theo mô hình của các nền kinh tế phương Tây. Thứ hai là Chủ tịch Tập Cận Bình đã trở thành nhà lãnh đạo Trung Quốc vào năm 2012 và ông đã tích cực phục hồi vai trò của nhà nước trong nền kinh tế mặc dù nó kém hiệu quả hơn khu vực tư nhân.
Vẫn còn phải xem liệu Trung Quốc sẽ nhượng bộ về việc trợ cấp cho các doanh nghiệp do nhà nước kiểm soát hay không. Tuy nhiên, kết quả có thể sẽ là họ sẽ ít nhượng bộ bởi như Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer từng thừa nhận mọi công việc của thỏa thuận sẽ được quyết định bởi người đang đưa ra quyết định ở Trung Quốc chứ không phải là Mỹ.
Ông cho biết rằng Mỹ đang hy vọng vào các nhà cải cách hơn là những người theo đường lối cứng rắn ở vị trí có thể đưa ra quyết định. Do đó, các nhà đầu tư cần sẵn sàng cho khả năng hai bên sẽ rơi vào thế bế tắc. Nếu vậy, họ sẽ phải xác định thị trường sẽ phản ứng như thế nào.
Có khả năng Tổng thống Trump sẽ không phản ứng như ông đã làm vào cuối năm 2018 và mùa Hè vừa qua khiến cuộc chiến thương mại leo thang. Một phản ứng như vậy sẽ có nguy cơ làm suy yếu thỏa thuận giai đoạn một tại thời điểm cuộc bầu cử Mỹ đang tới gần.
Do đó, ông có thể đưa ra một phản ứng có sự cân nhắc hơn, không khiến các thị trường tài chính đổ vỡ. Điều này là có thể bởi vì rất khó để giám sát hiệu quả của các biện pháp phi thuế quan.
Thỏa thuận thương mại tự do giữa Mỹ, Mexico và Canada (USMCA) hiện đang chờ Quốc hội Mỹ thông qua giúp đưa ra cái nhìn sâu sắc về những gì có thể sẽ xảy ra trong tương lai.
Ví dụ, sau những cân nhắc và tranh luận nảy lửa về những hạn chế của Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Nhà Trắng đã ký thỏa thuận thương mại tự do giữa Mỹ, Mexico và Canada (USMCA) vào giữa tháng 12/2019 và sau đó thỏa thuận này đã được Hạ viện Mỹ thông qua. Do đó, có thể thấy được nhiều khả năng sẽ có sự nhượng bộ ở hai bên trong đàm phán thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Pháp cảnh báo đáp trả nếu Mỹ áp đặt trừng phạt thương mại
12:25' - 06/01/2020
Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính Pháp Bruno Le Maire tuyên bố nước này muốn tránh thương chiến với Mỹ, song sẵn sàng cùng với các nước châu Âu khác đáp trả nếu Washington áp đặt trừng phạt.
-
Doanh nghiệp
Người Mỹ chi mức kỷ lục 462 tỷ USD mua sắm ô tô mới trong năm 2019
07:21' - 06/01/2020
Trong năm 2019, người tiêu dùng Mỹ chi tiêu một số tiền cao kỷ lục cho việc mua sắm ô tô hạng nhẹ và xe tải mới.
-
Xe & Công nghệ
Samsung sắp cho ra mắt điện thoại mới ở Mỹ
18:08' - 05/01/2020
Samsung vừa công bố kế hoạch cho ra mắt sản phẩm điện thoại thông minh mới tại San Francisco, Mỹ, vào ngày 11/2 tới.
-
Chuyển động DN
Doanh số tại Mỹ của GM và Fiat Chrysler sụt giảm năm 2019
19:25' - 04/01/2020
Các nhà sản xuất ô tô General Motors (GM) và Fiat Chrysler Automobiles (FCA) ngày 3/1 thông báo doanh số bán ô tô tại Mỹ đều sụt giảm trong năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ hạn chế xuất khẩu phần mềm trí tuệ nhân tạo
18:06' - 04/01/2020
Chính phủ Mỹ ngày 3/1 đã thông báo các biện pháp nhằm hạn chế xuất khẩu phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) trong nỗ lực không để các nước đối thủ như Trung Quốc có được các công nghệ nhạy cảm.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số
11:23'
9 cơ quan bao gồm Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc mới đây đã ban hành kế hoạch hành động đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế số (2024-2026).
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Iran kích hoạt hệ thống phòng không sau khi bị tên lửa tấn công
10:47'
Ngày 19/4, Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không tại một số thành phố và đình chỉ các chuyến bay ở một số khu vực, trong đó có thành phố trung tâm Isfahan.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Mỹ và phương Tây bổ sung trừng phạt chống Iran
10:37'
Ngày 18/4, Mỹ đã công bố các lệnh trừng phạt mới với Iran nhằm vào hoạt động sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV), và áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung đối với phái đoàn của Ngoại trưởng Iran.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm 2024 cho tái thiết
08:15'
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, ngày 18/4 cho biết do những ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng của Ukraine, nước này cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh đối mặt thách thức tài chính
08:01'
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) hôm 18/4 cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính chưa từng thấy kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan hỗ trợ tài chính cho Lào cải tạo đường cao tốc nối với Việt Nam
07:53'
Nội các Thái Lan đã phê duyệt gói hỗ trợ 1,8 tỷ baht cho Lào để bảo trì, cải tạo Đường cao tốc R12 để rút ngắn thời gian từ tỉnh Nakhon Phanom (Thái Lan), qua Lào, đến biên giới Việt Nam ở Quảng Bình.
-
Kinh tế Thế giới
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầng
07:52'
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sợ hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Kinh tế Thế giới
Hơn 11,5 tỷ USD dành cho các cam kết bảo vệ các đại dương
18:54' - 18/04/2024
Ngày 17/4, Hội nghị quốc tế thường niên về bảo vệ các đại dương tại Athens (Hy Lạp) đã khép lại với kết quả huy động được các cam kết trị giá 11,5 tỷ USD.
-
Kinh tế Thế giới
Giải mã tình hình kinh tế thế giới qua dự báo tăng trưởng của IMF
10:29' - 18/04/2024
Năm 2024, nền kinh tế thế giới sẽ có mức tăng trưởng giống như năm 2023, chứng tỏ thế giới đã có một "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên", theo nhận định của IMF.